Cohabitation يعني شاديءَ بنا گڏ رهڻ جو رواج
اهڙي طرح هن پاسي سئيڊن، ناروي، ڊئنمارڪ ڏي ٿو ڏسجي ته ڇوڪرو ۽ ڇوڪري بنا شاديءَ جي هڪ ٻئي سان گڏ رهيا پيا آهن جنهن ۾ Sex به ٿئي ٿو ته ٻار به ٿين ٿا. بقول حڪومت جي انگ اکرن جي، اهڙي قسم جي آزاد نموني سان گڏ رهڻ ۾- جنهن کي Cohabitation سڏجي ٿو، 60 سيڪڙو جوڙا بعد ۾ شادي ڪن ٿا. اها ٻي ڳالهه آهي ته هر طرح سان هڪ ٻئي کي آزمائڻ بعد شادي ته ٿئي ٿي پر اها به هتي جي رسم ۽ ڪلچر مطابق سال ٻن بعد ٽٽيو پوي ۽ جتي سڄي ملڪ ۾ Cohabitation عام هجي اتي اهي ٻار جيڪي ناروي يا سئيڊن ۾ پئدا ٿيا، ڀلي کڻي عربن، پاڪستانين يا ايرانين جا هجن يا آفريڪن جا پر ننڍي هوندي کان لوڪل ماڻهن کي ڏسي اهي عادتون اپنائين ٿا. والدين کڻي ڪيڏي به نظر رکن، کين ڪيڏيون به نصيحتون ڪن پر هڪ جيڏين ڪلاس ميٽن يا پاڙي جي ساهيڙين جي ڳالهين ۾ هو اچيو وڃن ۽ هو پنهنجي والدين کان وڌيڪ پنهنجين نارويجين ساهيڙين کي بهتر ٿيون سمجهن. جيئن اسان وٽ ڪهڙو مائٽ چاهيندو ته سندن ٻار نشو ڪري پر تنهن هوندي به ٻار سنگت ۾ ڦاسيو وڃن. هتي ناروي يا سئيڊن جهڙن ملڪن ۾ ته حڪومت به اجازت ٿي ڏئي ته ڀلي شاديءَ بدران، جنهن ۾ لِک پڙهه جي ڳالهه ٿئي ٿي، ڪوهئبيٽيشن ڪريو، جنهن ۾ ڇوڪرو ڇوڪري آزاد آهن. رهيو سوال ٻارن جو اهي کڻي شادي بعد ڄمن، Cohabitation ذريعي ڄمن يا ائين گهمندي ڦرندي ٿين، اهو حڪومت جو مٿي جو سور آهي ۽ ماءُ کي هر ٻار لاءِ وڏو پئسو ملي ٿو يا الڳ نيپاج جو بندوبست ٿئي ٿو. اسان جي هڪ ايراني جهازي انجنيئر سئيڊن ۾ تعليم حاصل ڪرڻ بعد هتي جي شهري ايراني ڇوڪريءَ سان شادي ڪري سئيڊن ۾ رهي پيو. اها ڇوڪري ٻي جنريشن جي نه هئي پر پهرين جنريشن جي هئي، جيڪي ايراني، 1979ع ۾ امام خميني جي اسلامي انقلاب بعد ايران مان ڀڄي هيڏانهن سئيڊن ۾ اچي سياسي پناهه ورتي هئي. هيءَ ڇوڪري ان وقت اٺن سالن جي هئي. هن ايراني به ڳالهائي ٿي پر ننڍي هوندي ئي هنن ملڪن ۾ اچڻ ۽ هتي پڙهڻ ڪري هوءَ هتي جي ڪلچر ۽ رسم رواج ۾ سمائجي وئي. هونءَ به ايران جي شهنشاهه محمد رضا پهلويءَ جي ڏينهن جي ايران جي ڇا ڳالهه ڪجي! ڪي ڪي خاندان يورپين کان به وڌيڪ ماڊرن هئا ۽ پوءِ سئيڊن ۽ ناروي جهڙن ملڪن ۾ پهچي اڃان به وڌيڪ آزاد ۽ ماڊرن ٿي ويا. بهرحال اسان جي ايراني دوست پنهنجي ملڪ جي سئيڊش ايراني ڇوڪريءَ سان ڌوم ڌام سان شادي ڪري ڏاڍو خوش ٿيو ته هن مشرقي عورت سان شادي ڪئي آهي پر سال ڏيڍ به مس گذارو ڪري سگهيو ۽ طلاق ٿي وئي. گهڻو گهڻو پوءِ منهنجي هن سان دبئيءَ ۾ ملاقات ٿي ته ٻڌائين ته هن شاديءَ مان هو اهڙو ته اچي بيزار ٿيو جو بس، ڇوڪري هر وقت ناخوش رهي ٿي. ڪڏهن چيائين ٿي ته مون ۾ ٻيون سڀ سٺيون ڳالهيون آهن پر گهمائڻ ڦيرائڻ ۾ فلاڻو سئيڊش همراهه سٺو هو... يا وري چوندي هئي ته ٻين ڳالهين ۾ سٺو آهين پر Sex جي معاملي ۾ فلاڻو سئيڊش همراهه سٺو هو- هي اهي ماڻهو هئا، جن سان هوءَ شادي ڪرڻ کان اڳ، Cohabitation ڪري چڪي هئي. سو پڙهندڙن کي هميشه اهو ڌيان ۾ هجڻ کپي ته ناروي يا سئيڊن جهڙن ملڪن ۾ جيڪي اتي ڄايون نپنيون آهن اهي اتي جي ماحول ۽ ڪلچر موجب سوچين ٿيون چاهي اهي پاڪستاني والدين جون هجن يا ايراني والدين جون.
ڏٺو وڃي ته ان ۾ اسان جي ايشيائي ٻارن جو به ڏوهه ناهي. هو ته اهو ئي صحيح سمجهن ٿا جيڪو پنهنجي اردگرد ڏسن ٿا ۽ صبح کان شام تائين جيڪي پاڙي ۽ اسڪول ۾ ٻين ٻارن کي ڏسن ٿا. ملائيشيا واري ڪنهن سفرنامي ۾ لکي چڪو آهيان ته سنگاپور ۾ ته يورپ وانگر سڀ ڪجهه هلي ٿو. منهنجو بنگالي ڪلاس ميٽ شهاب الدين جيڪو اتي ئي سيٽ ٿيو ۽ نوڪري ڪرڻ لڳو اهو جيتوڻيڪ بنگلاديش مان شادي ڪري آيو. ٻار ٿيڻ تي هن ڪوشش ڪري هنن کي اسلامي ۽ مشرقي قدر ۽ روايتون سيکاريون پر تنهن هوندي به هو ماءُ پيءُ سان بگڙجي پوندا هئا ته اهي هنن کي هر ڳالهه کان ڇو ٿا منع ڪن جڏهن هنن جي پاڙي ۾ رهندڙ ۽ هنن جي اسڪول ۾ هنن سان گڏ پڙهندڙ ٻارن کي سندن والدين نٿا روڪين. هڪ دفعي ته نيو ييئر جي موڪل تي جڏهن آئون ملائيشيا کان هنن وٽ سنگاپور ۾ وڃي رهيس ته منهنجي اڳيان هي ڪلاس فور ۽ سِڪس جا ٻار پيءُ سان بحث ڪرڻ لڳا ته ”اسان پورڪ (خنزير جو گوشت) ڇو نٿا کائون ۽ ”ڪرسمس ڊي“ تي ٽرڪي (پکي) ڇو نٿا تريون؟“
اهو به چڱو جو شهاب الدين پاڻ مذهبي قسم جو ماڻهو آهي پر انهن جو سوچيو جيڪي سئيڊن ۽ ناروي جهڙن آزاد ملڪن ۾ رهن ٿا ۽ نه نماز پڙهن ٿا ۽ نه روزو رکن ٿا ۽ شراب پي موج مستيءَ ۾ رهن ٿا انهن جا ٻار ڪيئن ڪنٽرول ۾ رهي سگهندا. پوءِ پوڙها ٿي هو ضرور پڇتائين ٿا ۽ ٻارن کي، خاص ڪري نياڻين کي، ڇوڪرن سان دوستي رکڻ ۽ اڪيلو گهمڻ ۽ سگريٽ ۽ بيئر پيئڻ جهڙين شين کان پاسو ڪرڻ لاءِ چون ٿا پر پوءِ انهن تي اثر نٿو ٿئي. جيئن آمريڪا واري سفر نامي ۾ لکي چڪو آهيان ته منع ڪرڻ تي اسان جي سنڌي مسلمان ڇوڪريءَ پنهنجي پيءُ کي ٺهه پهه چيو ته ”پاپا توهان پنهنجو وقت عيش ۾ گذاريو هاڻ هي منهنجو دور آهي ۽ مونکي enjoy ڪرڻ ڏيو.“
ها البت اهي ٻار جن جا والدين هر وقت خبردار رهن ٿا، پاڻ به ڪو اهڙو غلط ڪم نٿا ڪن ۽ ٻارن کي صحيح تربيت ڏيڻ ۾ محنت ڪن ٿا، اهي ٻار چاهي سئيڊن ناروي ۾ هجن ته به پنهنجن پوڙهن والدين جي عزت ۽ خدمت چاڪري ڪن ٿا. سو ٻاهر ولايت ۾ رهڻ جا سُکَ پنهنجي جاءِ تي پر ٻارن جي تربيت لاءِ، خاص ڪري مسلمانن کي، ولايت ۾ وڌيڪ خبردار رهڻ کپي. جيئن شروع ۾ بودو (ناروي) جي امام ڊاڪٽر وليد حڪيم لاءِ لکي چڪو آهيان ته هو آمريڪا ۾ ڄائو ۽ سندس پيءُ امام عبدالغفار کي اتي جي يونيورسٽيءَ ۾ نوڪري ۽ گرين ڪارڊ به مليو پر هن چيو ته آئون چاهيان ٿو ته منهنجي ٻار جي پرورش اسلامي ماحول ۾ ٿئي. ان ڪري هو پنهنجي وطن مصر موٽي آيو.