لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

چونڊ سنڌي چوڻيون

ڪتاب ”چونڊ سنڌي چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن ۽ چوڻين جو ڪتاب ڪيهر مهرچنداڻي جو لکيل آهي جيڪو 1981ع ۾ گجرات سرڪار جي مالي مدد سان هندستان ۾ ڇپيو.
Title Cover of book چونڊ سنڌي چوڻيون

18. بھشت ماءُ جي پيرن هيٺان آهي.

انسان هڪ سماجڪ پِراڻي آهي. سماج ۾، انسان جا انسان سان، سوکيم رشتا ۽ ناتا جڙيل آهن. هڪڙو انسان ٻئي انسان جو رشتيدار آهي. هڪ زنجير مثل، سڀ رشتا ۽ ناتا پاڻ ۾ ڳنڍيل آهن. ماءُ، پيءُ، ڀاءُ، ڀيڻ، ماسي، ماسڙ وغيره ٻيا انيڪ رشتا ناتا جوڙيا ويا آهن. ليڪن ماتا جو رشتو سڀني رشتن کان وڌيڪ اُتم، سريشٺ مڃيو ويو آهي. اُها ماءُ ئي آهي جا پنھنجي ٻالڪ کي ڏهه مھينا گرڀ ۾ سانڍي ٿي. ان لاءِ سور سھي ٿي، ڪشالا ڪڍي ٿي ۽ ٻالڪ جي سک لاءِ پنھنجي ننڊ ڦٽائي ٿي. ماءُ پنھنجا سمورا سک ٻالڪ لاءِ قربان ڪري، ننڊون ڦٽائي اوجاڳا ڪري ٿي. ماتا جون سموريون خواهشون ۽ آشائون پنھنجي ٻالڪ ۾ سمايل ٿين ٿيون. رات جو جيڪڏهن اچانڪ ٻالڪ کي ڪا تڪليف ٿي پوي ته گهر جا ٻيا سڀ ڀاتي ننڊ ۾ سمهيا پيا هوندا پر اُها ماءُ ئي آهي جا ننڊ ڦٽائي ٿي. ٻالڪ کي ڇاتيءَ سان جڙي ڇڏي ٿي، جيستائين ٻالڪ کي آرام نه آيو آهي. کارائڻ پيئارڻ، هلائڻ ٻولي سيکارڻ، ٻالڪ کي ماءُ ئي سيکاري ٿي. ٻالڪ کي صحيح معنى ۾ انسان بڻائڻ لاءِ اها ماءُ ئي آهي جا ڪشٽ سھي ٿي. اهو سڀاويڪ آهي ته اولاد لاءِ جا ماءُ بک ڏک سھي ٿي، سا منجھانئس سک جي اُميد رکي.
پر دک اهو آهي جو ٻار جڏهن وڏا ٿين ٿا، جوان ٿين ٿا، ڪمائڻ لڳن ٿا تڏهن پنھنجي ساڃهه وڃائي ٿا ڇڏين ۽ ماءُ جا ٿورا نٿا لاهين. نه فقط ايترو پر ڪو اولاد اهڙو نکرو پيدا ٿو ٿئي، جو ماءُ کي سک ڏيڻ جي بدران ڏک رسائي ٿو. سنڌيءَ ۾ چوڻي آهي ته؛ “ماءُ جو پٽيو، ڪڏھن نه چٽيو.” جيڪو اولاد ماءُ جي آسيس نٿو کٽي سو ڪڏهن به سکي بڻجي نٿو سگهي. ماءُ جي آسيس ئي اولاد جي سک سمان آهي. ماءُ جي سکيا سرڳ سمان آهي. ڀلي ڪو انسان مندر ۽ ڌرم-شالائون ٺھرائي، دان ۽ پڃ ڪري، سرڳ ۾ وڃڻ لاءِ بکيه ڪرائي. پر جي هو ماءُ جي شيوا نٿو ڪري ته ان جا اهي سڀ اُدم، وئرٿ آهن. سڄي عمر به ماءُ جي شيوا ڪرڻ سان اُن جا ٿورا اولاد لاهي نٿو سگهي. سچو سک ۽ سرڳ ماءُ جي پيرن هيٺان آهي. اُهو تڏهن نصيب ٿئي ٿو، جڏهن ماءُ جي سچي دل سان شيوا ڪبي. جيڪو ماءُ جي شيوا نٿو ڪري ۽ ان جا ٿورا نٿو لاهي، ان کي “ڳڻ-چور” چيو ٿو وڃي. جيڪو ماءُ جي شيوا ڪرڻ کان ڪنارو ڪري ٿو، اُهو جيئري ئي نرڪ جھڙي جيون گهاري ٿو. ان ڪري اسين به جيڪڏهن پنھنجي جيون سکي بڻائڻ چاهيون ته ماءُ جي دل لڳائي شيوا ڪريون.