لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

چونڊ سنڌي چوڻيون

ڪتاب ”چونڊ سنڌي چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن ۽ چوڻين جو ڪتاب ڪيهر مهرچنداڻي جو لکيل آهي جيڪو 1981ع ۾ گجرات سرڪار جي مالي مدد سان هندستان ۾ ڇپيو.
Title Cover of book چونڊ سنڌي چوڻيون

70. سوَ بندگي؛ هڪ رنجگي.

حضرت محمد جو هڪ هنڌ چوڻ آهي؛ لاش کي ساڙڻ، شراب پيئڻ، نماز نه پڙهڻ اهڙو گناهه ناهي جھڙو انسان ذات کي رنجائڻ. مسلم مذهب انوسار، لاش ساڙڻ ۽ شراب پيئڻ گناهه آهي. نماز نه پڙهڻ به گناهه آهي. حضرت محمد جي گفتي جو مطلب آهي ته مردم آزاريءَ جھڙو ٻيو ڪو به گناهه ڪونھي. سڀني ڌرمن جي سکيائن جو سار آهي؛ “خوش خلقي”. يعني خلق کي سدائين خوش رکجي. انسان کي “اشرف المخلوقات” ڪري سڏيو ويو آهي. سرشٽيءَ ۾ ايشور جيڪي به جيو خلقيا آهن، انسان جو رتبو ۽ درجو انھن مڙني ۾ اُتم آهي. ايشور جو نانءُ جپڻ، ان جي هدايت انوسار هلڻ ۽ شيوا ڪرڻ انسان جو بنيادي فرض آهي.
سنڌيءَ ۾ چوڻي آهي، “آهه غريبان، قھر خدائي.”
مطلب هيءُ ته، غريب جي آهه خدا جي قھر مثل آهي. ڪنھن کي به رنجائڻ، انسان جو ڌرم ناهي. ڪيترا ماڻھو ائين سمجهندا آهن ته؛ پڃ ڪرڻ، مندر ٽڪاڻن ۾ وڃڻ ۽ آرتيون ڪرڻ سان ايشور راضي ٿئي ٿو. ايشور تڏهن ريجهي ٿو جڏهن ڪنھن کي به رنجايو نٿو وڃي. انسان چاهي سو دفعا ايشور جو نانءُ جپي پر هو جيڪڏهن ڪنھن کي رنجائي ٿو ته اهڙي انسان جي بندگي ايشور وٽ قبول نٿي پوي. دکي دل مان نڪتل آهه، ايشور جي درٻار ۾ قبول پوي ٿي ۽ ستائيندڙ کي جلائي ڀسم ڪري ٿي ڇڏي. انسان، هن پرٿويءَ تي آيو به آهي ته ٻين جي ڀلي لاءِ، ٻين جي ڀلي ۾ ئي پنھنجو ڀلو ۽ سک سمايل آهي. رڳو ايشور جو نانءُ جپڻ سان جي ايشور راضي ٿئي ها ته سڀ انسان ايشور جي درٻار ۾ قبول پون ها پر ورلو ڪو آهي جو سندس در اگهامجي ٿو. اگهامجي اهو ٿو، جو ڪنھن کي به رنجائي نه ٿو. هڪ رنجش ۽ دردي دانھن، سؤ بندگين کي به مٽائي سگهي ٿي. ان ڪري انسان جو فرض آهي ته، ڪنھن کي به نه رنجائي. پرڀوءَ کي تڏهن ئي پائي سگهجي ٿو، جڏهن انسانيت جي شيوا ڪجي ٿي ۽ موٽ ۾ ياد ۽ دعا حاصل ڪجي ٿي.
حاصل مطلب: انسان جو فرض آهي ته، سڀني جي شيوا ڪري، اهنڪاري ۽ هٺ وچان ڪنھن کي به نه رنجائي.