لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

چونڊ سنڌي چوڻيون

ڪتاب ”چونڊ سنڌي چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن ۽ چوڻين جو ڪتاب ڪيهر مهرچنداڻي جو لکيل آهي جيڪو 1981ع ۾ گجرات سرڪار جي مالي مدد سان هندستان ۾ ڇپيو.
Title Cover of book چونڊ سنڌي چوڻيون

47. جتي باهه ٻري، اُتي سيڪ اچي. (پھاڪو)

ظاهري معنى؛ جيڪڏهن اسين ڪنھن هنڌ تي يا ڪنھن جڳھه تي باهه ٻارينداسين ته ان باهه جو اثر يا سيڪ ان جاءِ تي ئي ٿيندو. مثال طور؛ جڏهن رنڌڻي ۾ باهه ٻاربي آهي ته باهه جي گرمائش جو اثر، رڳو رنڌڻي ۾ ئي ٿيندو آهي، گهر جي ٻئي ڪنھن ڪمري ۾ نه. ڪاٺين جي ڍير مان هڪ ڪاٺي کڻي، ان کي يا سڀني ڪاٺين کي، جيڪڏهن باهه ٻاربي ته صرف اهي ئي ڪاٺيون ٻرنديون. مطلب هيءُ ته؛ جنھن هنڌ تي باهه ٻاري ويندي، اهو ئي هنڌ، باهه جي اثر هيٺ ايندو.
اندروني معنى: هت باهه جو اشارو، دک سان آهي. انسان جي جيوت هڪ-ڪري ۽ سريکي نٿي هلي. زندگيءَ جا واقعا ۽ حادثا، لاپرواهه آهن. کين ڪيترو به روڪڻ سان، روڪي نٿو سگهجي. هر هڪ انسان جي جيون ۾، تڪليفون ۽ مشڪلاتون اچن ٿيون. جنھن سبب، انسان دک ڀوڳي ٿو. دک جو لاڳاپو، صرف ان انسان سان آهي، جيڪو ان دک جي جنڊ ۾ پيڙجي ٿو. ٻئي ڪنھن انسان کي، ٻئي جي دک جي نه ڪا ڄاڻ رهي ٿي ۽ نڪو مٿس ان جو اثر به ٿئي ٿو. مثال طور؛ ڪنھن دڪاندار کي ڌنڌي ۾ ڪو نقصان پوي ٿو، يا ڪنھن گھر جو ڪو شخص گذاري وڃي ٿو ته ان شخص جي موت جي دک جو اثر، رڳو سندس ڪٽنب تي ئي ٿئي ٿو. ٿوريءَ دير لاءِ کڻي پاڙيوارا يا دوست، ان ڪٽنب سان همدردي ڏيکاريندا به آهن. پر جيترو اثر ان ڪٽنب تي هوندو، اوترو ٻئي ڪنھن تي به نه پوندو. دک جو احساس ۽ اثر، ان شخص کي ٿئي ٿو، جيڪو اهو دک ڀوڳي رهيو آهي. ان ڪري ئي چيو ويندو آهي ته؛ ‘جتي باهه ٻري، اتي سيڪ اچي.’
حاصل مطلب: دک جو اثر، فقط ان انسان تي ٿئي ٿو، جنھن کي ڪنھن دک اچي وڪوڙيو آهي. ٻئي ڪنھن تي به ان دک جو اثر نٿو ٿئي.