لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

پھاڪن جي پيڙهه

پهاڪن کي لوڪ ادب ۾ تمام سُٺي اهميت حاصل آهي ۽ سنڌي پهاڪا ٻهراڙين جي ڪچهرين ۾ ورجايا ويندا آهن. هي پهاڪن جو ڪتاب ”پهاڪن جي پيڙھ” مسٽر ڀيرومل مهرچند آڏواڻيءَ جو لکيل آهي.
Title Cover of book پھاڪن جي پيڙهه

72. جنھن جو ڪم سو ئي ڪري، ٻيو ڪري ته گهاٽو ڀري.

اصل هندي: جسڪا ڪام تسڪو ساجي، اور ڪري تو ٺينگا باجي.
بنياد:
هڪڙي واپاريءَ کي ڪنھن واپار مان ڏاڍو فائدو پيو. هڪڙي ڀٽ اها ڳالهه ٻڌي، وڃي انھيءَ واپار ۾ هٿ گڏيو ته ستر سيڪڙو نقصان پيس. تنھن تي هنديءَ واري چيو ته:
بنج ڪرينگي بنيين، اور ڪرينگي ريس،
بنج ڪيا ٿا ڀٽ ني، سؤ ڪي رهه گئي تيس.
يعني وڻج ڪندا واپاري، ٻيا ڪندا ريس، ڀٽ هڪڙي وڻج ڪيو ته سؤ مان باقي ٽيھه وڃي بچيس.
انھيءَ ساڳي ڳالهه تان ٻيو هي پھاڪو آهي ته:
هڙ به گاسو، لوڪ به تماشو.
ڀٽ جي هڙ به گٺي ۽ لوڪ به پاڻ تي کلايائين.
ڏکيا لفظ:
وڻج ڪندڙ معنيٰ واپاري.
ٺينگا باجي معنيٰ لوڪ کلائي.