133. مڱن ڏانڊي، ڪارڙي ٽانڊي،
مڱ پچي، ڪارڙو نچي،
مڱ لئو، ڪارڙو مئو.
ڪارڙو؛ هڪ ننڍڙو جيت آهي، جنھن جو چڪ آهي جو ڄڻ ته سئيءَ يا ٽانڊي جي چڻنگ لڳي. ڪارڙو، مڱن جي پوک سنئون پيدا ٿيندو آهي، تنھنڪري ائين چيو اٿن.
ڏکيا لفظ:
لئو معنيٰ لُبيو، لُئيو، لڻيو ويو.
لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق
پھاڪن جي پيڙهه
پهاڪن کي لوڪ ادب ۾ تمام سُٺي اهميت حاصل آهي ۽ سنڌي پهاڪا ٻهراڙين جي ڪچهرين ۾ ورجايا ويندا آهن. هي پهاڪن جو ڪتاب ”پهاڪن جي پيڙھ” مسٽر ڀيرومل مهرچند آڏواڻيءَ جو لکيل آهي.
- 4.5/5.0
- 7960
- 1117
- آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
- ڀيرومل مھرچند آڏواڻي
- ڇاپو پھريون
بٽڻن کي دٻائيندي فونٽ سائيز مٽايو
- ترتيب
- سنڌسلامت پاران :
- متن
- 1. آپ نه پالي، پالي ڏوُن، ڇوهر ڄائو، ڏکان ڏوُن/ نون
- 2. آج نه ديکا لال، تو ڪل ديکون گا
- 3. آڌا چوُڙا، آڌا ٻورا، مال ڪوڙا، مراد پوُرا.
- 4. آنڌ به ڪاڻي، مانڌ به ڪاڻي، ڪاڻي اسان جي ڍڳي،
- 5. آڻيون ۽ چاڙهيون ڏٿ ڏهاڙي سومرا.
- 6. آههِ غريبان، قھر خدائي.
- 7. آيا مير، ڀڳا پير.
- 8. ابو گسي، ڌيءَ وسي.
- 9. اٽو کاڌو ڪئي، مار پيئي گابي تي.
- 10. اُٺ پٺيان گهنڊڻي
- 11. اُٺ نه رٺا، ٻورا رٺا.
- 12. اَٺي آني پڳڙي، رپيو ٻڌاڻي، ڪري پيئي کوهه ۾، ٻه روپيا ڪڍاڻي.
- 13. اُٺي بُھَه چُٺي
- 14. اپڻا مال ھئي، روئسان به کائسان به.
- 15. اپڻي گھوٽ ته نشا ٿيويئي.
- 16. اڃا اٺ ڪڍن سسئي.
- 17. ادي ادي اتراڻ، چي؛ ”مون ته اھو ئي منو ماڻ“.
- 18. اسان ڀانيو ھار، پر سڳو ئي سورن جو.
- 19. اَڪ آمو نه ٿئي، توڙي ڦٽي ڪري ڦر.
- 20. اک ٻڌڻ، تپ لنگھڻ.
- 21. اک ٺھيئي نه، کٻڙ خان چنڊ ڏٺو.
- 22. اڳين پاڻي، پوين چڪ.
- 23. اگهائي ته ڪچ، نه ته ماڻڪن موٽ ٿئي:
- 24. اگهه ڪنھن وڌو؟ چي؛ ”جنھن جي نه سري.“
- 25. اڱر ڪوسا ته هٿ ساڙين، جي ٿڌا ته هٿ ڪارا ڪن.
- 26. ”امان ساهري گهر مون سان ٻيا ته وڙهن پر ساهري چائنٺ به وڙهي.“
- 27. انڌا بي ايمان ٿيندا آهن.
- 28. انڌو ڇوڪر، لائو ڏوڪڙ؛ ٽڪاڻي جي ارداس.
- 29. انڌو ھاٿي لشڪر جو زيان.
- 30. انڌير نگري، چرٻٽ راجا، ٽڪي سير ڀاڄي، ٽڪي سير کاڄا.
- 31. اڻائي به ويئي، تڻائي به ويئي، وري ڪپھ جي ڪپھ.
- 32. اونڌيون پاٽيون، پاسيرا ٽويا.
- 33. اها دعا، دل سان ئي نٿي لڳي.
- 34. اها ڪڪڙ ئي مري ويئي، جا سونا آنا ڏيندي هئي.
- 35. اهڙو ڪم ڪجي، جو لعل به لڀي پريت به رهجي اچي.
- 36. اهو ئي هٿ کير ۾، اهو ئي هٿ نير ۾.
- 37. ايڪ پنٿ، دو ڪاج.
- 38. بادشاهين پوندي معاملي، ڄٽي ڪير ويچاري.
- 39. باسڻ هڪڙو کڻي، ٺڪر گهڻن کي اچي.
- 40. بڇڙو ڪتو، ڌڻي پُڻائي.
- 41. ٻارهن گدرا، تيرهن لاڳدار.
- 42. ٻاليتو؛ نه ماليتو.
- 43. ٻاڻيءَ ٻاڻ سٽايو، باز به سٽون ڏي، صاحب سڀن جو هڪڙو، ڏسان ڪئن ڪري.
- 44. ٻاهر جا کائن، گهر جا گيت ڳائن.
- 45. ٻائي ٻير، اڍائي سير.
- 46. ٻائي جو ٻائو، تيوڻ جو تيوڻ.
- 47. ٻليءَ شير پڙهايا، ڦير ٻلي ڪون کاوڻ آيا.
- 48. ڀري ٻيڙيءَ ۾، واڻيو ڳؤرو.
- 49. ڀڳي سان ئي ڀير، جيسين رتو راس ٿئي.
- 50. ڀلو پير، ڪي ڀلو ويساههُ.
- 51. ڀُلي ڀاڻ آئي، سا به نه ڀُلي.
- 52. ڀنگان چيز ٻُڏن، لنڊي رووي ڪڻڪ ڪون.
- 53. ترت دان، مھا پڃ.
- 54. ٺاٺ نئي هڪڙو، ٺڪر اچي گهڻن کي.
- 55. پاڻي پي، نه ذات پڇجي.
- 56. پاڻيءَ مٿي جهوپڙا، مورک اُڃ مرن.
- 57. پڇڻا، نه منجهڻا.
- 58. پرائي پٽڻي، رن کهائي ٻه ڪن.
- 59. پرائي ڏيو تان، کارڪ به چڱي.
- 60. ”پريا مڙس! تئي جٽيندين؟“ چي؛ ”ويٺي وڌي پوندس ڇا؟“
- 61. پئنچا نال، ايڪا دشي.
- 62. پئنچن ۾ پرميشور.
- 63. پيادن مان هسوار، هسوارن مان پيادا.
- 64. پير کان به وڏو آهي ويساهه.
- 65. پير کي ڪم، ٺڪاءَ سان.
- 66. پيو ڌيئاڻو، ويو پيئاڻو.
- 67. ڦاڙهو جاتي کائي، تاتي اوجهه ڏئي.
- 68. جاتي کير تاتي کنڊ، جاتي جهڻ تاتي لوڻ.
- 69. جاڳندن جون وڇون، ستلن جا ڪونھان.
- 70. جڏهن ڪڏهن سنڌڙي تو کي، قنڌاران جوکو.
- 71. جر نئيس، جيڏي نه نئيس.
- 72. جنھن جو ڪم سو ئي ڪري، ٻيو ڪري ته گهاٽو ڀري.
- 73. جنھن کي ويٺي سُڌ نه پيئي، تنھن کي بيٺي ڇا پوندي؟
- 74. جني ڪارڻ مونڊ منڊايم، سيئي سور وري سامھون آيم.
- 75. جھڙي ٻرڙي ڪئي ٻارن سان.
- 76. جھڙي ڇالي، تھڙي پني.
- 77. جھڙي نيت، تھڙي مراد.
- 78. جئسي ڪو تئسا ملا، ڏوم ڪو ملا نائي, اسني ڍولڪي بجائي، اسني آرسي بنائي.
- 79. جئسي ڪو تئسا ملا، سن ري راجا ڀيل.
- 80. جي نو نؤنداڻي، ڏهه حقا ته هرلا پڪا،
- 81. ڄٽ بکيو موري کائي، موري بکه گهڻيري لائي
- 82. ڄٽيءَ سٽ پسايو، واڻئي وڌيس وٽي،
- 83. چت تي چوٽا ته مدعي رد.
- 84. چٽي چنيجن جي، پُرڻ تي پيئي.
- 85. چرئي کان پڇيائون؛ ”ڪئن؟“ چي؛ ”ويران وير وڌ.“
- 86. چريا ڏئي چار، وڇان وٺجي هڪڙي.
- 87. چري پاڻ ٿياس، متيون ڏيندي لوڪ کي.
- 88. چمڙن جي گهر ويا مھمان، چي؛ اسين پيا لٽڪون، اوهين به لٽڪو.
- 89. چنڊ کي ڏُهي، پوءِ سڄي پاڳ.
- 90. چورن مٿان مور پيا، اڌ ورھائي کڻي ويا.
- 91. ڇوڪرن کان شيطان به پناهه گهري آهي.
- 92. خبر پوندي تيسين، جڏهن هٿوراڙيون ڏيسين.
- 93. حق به رکي، ناحق به رکي.
- 94. ڌرت پڙيئي، ڌرم نه ڇوڙيئي.
- 95. ڌڻي ڏيڻ تي اچي ته چپر چيڙي به ڏئي.
- 96. ڏسجي ته اُٺ ڪھڙي ڪڙيءَ ٿو وهي.
- 97. رن چشڪي هري، رکي آرتوار.
- 98. ست ڪوئا کائي ٻلي، حج تي چڙهي.
- 99. ستن ڪونھان جاڳندن وڇون. يا؛ ستن جون پاڏا ڄڻين.
- 100. شوروو حلال، ٻوٽيون مردار
- 101. شيطان واري ڳڙ جي آڱر.
- 102. عشق نه ڏسي ذات، نه ڏسي ڪذات.
- 103. فقير دعا نه ڪئي، چي؛ ”جھڙي نيت تھري مراد.“
- 104. ڪتا تو نه منھن، تنھنجي ڌڻيءَ منھن.
- 105. ڪتو ڪڙم جو ويري.
- 106. ڪتي جو ڪارو منھن، رٻ اوتري جي اوتري
- 107. ڪڍ ڪڪڙ دائـري مان.
- 108. ڪري سو پائي، فقير کير کنڊ کائي.
- 109. ڪريئي تا ڀي ڏريئي، نا ڪريئي تا ڀي ڏريئي.
- 110. ڪن جي ڳالھين، مير بجر مارايو.
- 111. ڪنڊو لڳس پير ۾، کوٽي ٿو مونو،
- 112. ڪنيءَ رن جا ٻار، جيئن ٿورا تيئن چڱا.
- 113. ڪوري، مت ٿوري.
- 114. ”ڪُھَرَ ڪئن؟“ چي؛ ”ان سنوان!“
- 115. کاڻي کچڻي، اونڌا طباق.
- 116. کائڻ لاءِ کرو، ڪم مھل ٻرو.
- 117. کائڻ وير مڙس هاج وير ڇوڪر
- 118. کلي ماريو کيکو، جنھنجو پورو ٿيو ليکو.
- 119. کڻ خليفا ڇلي، مائي سليمان حج هلي.
- 120. گگر گگر پنڊا اڙيا.
- 121. گولاڙو، هيٺان پچي.
- 122. گيان ڌيان وهان رها، جھان رهي جتي.
- 123. ڳالھين سنديون ڳالھيون، ٽڪي سندا موٺ.
- 124. گهٽو ڌاريم اُن کي، هٿان چري ڪپاهه.
- 125. لالچ بري بلا
- 126. لک کٽيا ڏومڻيءَ، جو ڏوم سلامت آيا.
- 127. لکيون لھارن کي، چڏن ۾ چڻنگون.
- 128. مالڪ وڃن ٻيڙيءَ چڙهيا، شاهد وڃن غوطا کائيندا.
- 129. مُٺ ڀيڙيائي ڀلي، جي اپٽي ته نڪو لاءُ نڪو ساءُ.
- 130. مري نه ميھار، ته وڳ ولھو ئي نه ٿئي.
- 131. مڙس ته ڏاڙهي، نه ته ٻيا رڳا ڏاڙهه.
- 132. مفت جو شراب، قاضيءَ کي به حلال.
- 133. مڱن ڏانڊي، ڪارڙي ٽانڊي،
- 134. مون ڀانيو درويش، پر بازن کان ئي بڇڙو.
- 136. واڙيءَ ٻارهن، هٽ اٺارهن، گهر ويٺي چوويھه.
- 137. ور راڄ؛ ٻرهه راڄ،
- 138. وهڻ منڍو ئي ناهه، دلو پڇي نار کي.
- 139. هارئي کان، پيتو ڀلو.
- 140. هٿ جنين جو هيئن، پھرين پتڻ سي لنگهن.
- 141. يارن ڪھڙا ليکا.
- 142. يڪ نه شد، دو شد.
مڱ پچي، ڪارڙو نچي،
مڱ لئو، ڪارڙو مئو.
ڪارڙو؛ هڪ ننڍڙو جيت آهي، جنھن جو چڪ آهي جو ڄڻ ته سئيءَ يا ٽانڊي جي چڻنگ لڳي. ڪارڙو، مڱن جي پوک سنئون پيدا ٿيندو آهي، تنھنڪري ائين چيو اٿن.
ڏکيا لفظ:
لئو معنيٰ لُبيو، لُئيو، لڻيو ويو.