لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

پھاڪن جي پيڙهه

پهاڪن کي لوڪ ادب ۾ تمام سُٺي اهميت حاصل آهي ۽ سنڌي پهاڪا ٻهراڙين جي ڪچهرين ۾ ورجايا ويندا آهن. هي پهاڪن جو ڪتاب ”پهاڪن جي پيڙھ” مسٽر ڀيرومل مهرچند آڏواڻيءَ جو لکيل آهي.
Title Cover of book پھاڪن جي پيڙهه

126. لک کٽيا ڏومڻيءَ، جو ڏوم سلامت آيا.

126. لک کٽيا ڏومڻيءَ، جو ڏوم سلامت آيا.
بنياد:
هڪڙو ڏوم، ڪرت ڪار لاءِ پرڏيھه ويو. پرپٺ جوڻس ٻڌو ته؛ ”مري ويو آھي“.
هو مئو هڏهين ڪين هو. ٿورن ڏهاڙن کانپوءِ، جيئندو جاڳندو وري آيو. پر پيسو ڪمائي ڪونه آيو. تڏهن هڪڙيءَ ساهيڙيءَ جوڻس کي چيو ته؛ ”مڙسھن ڏينھن گهڻا لاتا، ڇو کٽي ڪين آيو؟“
تنھنجي ورنديءَ ۾ هي پھاڪو چيائين.
ملڪ جي رواج پٽ-اندر مطلب هيءُ آهي ته جو واپار يا ڌنڌو، کٽيو کڻي نه ڪري ۽ سک سان موڙي سلامت بچي، ته به شڪر ڪري گهرجي. جو ڄاڻ لک کٽيا. (گلشڪر)
نوٽ: هنديءَ ۾ چوڻي آهي ته؛ ”بجادي کنيا ڍولڪي! ميان خير سي آئي.“ ان جو بنياد به مٿئين پھاڪي جھڙو آهي. ٻئي ساڳيءَ طرح ڪم آڻيندا آهن.
ڏکيا لفظ:
ڏومڻي معنيٰ لنگهي، ڏوم يعني لنگهو.
کٽيو معنيٰ منافعو.