الطاف شيخ ڪارنر

ڳالھيون تنھن جپان جون

الطاف شيخ  هن ڪتاب ۾ جپاني ادب جي لوڪ ڪھاڻين، ديومالائي آکاڻين، چرچن، پھاڪن، شعرن جو سليل سنڌي ترجمو ڪيو آھي. هن ڪتاب ۾ الطاف جپان جي همعصر مزاحيہ ادب، لوڪ ادب، لوڪ ڪھاڻين ۽ ديومالائي آکاڻين ۾ مزاحيہ پھلو، جپاني ادب جو دور ۽ جپاني ادب جون صنفون بيان ڪيون آهن. هن نہ فقط جپاني ادب جي صنفن جا نالا ڳڻايا آهن، پر انھن جو تقابلي مطالعو پڻ ڏنو اٿس.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 0
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ڳالھيون تنھن جپان جون

ڪجهہ ڪارٽون

اڄ کان 300 سال اڳ (1703) جو ڇپيل هڪ ڪتاب هن وقتبہ جپان جي لئبريرين ۽ بڪ اسٽالن تي ملي ٿو جنھن ۾ ڪارٽون آهن ۽ انھن جي هيٺان انھن بابت مختصر احوال. زياده تر ان ۾ گنديون ڳالھيون ۽ چرچا آهن، پر اهو مڃڻو ٿو پوي تہ ڪارٽون ٺاهڻ وارو تمام سٺو آرٽسٽ آهي، جنھن چند ليڪن ۾ جسم جي صحيح بناوٽ ۽ چھرن جي ڪيفيت جو اظھار ڏيکاريو ويو آهي. نموني خاطر هتي ٻہ چار قابل اشاعت ڪارٽون ڏيان ٿو. هڪ ۾ لومڙ کي ڪوڙڪي ۾ ڦاسائڻ جو ڏيکاريو ويو آهي. ڪجهہ ڳوٺاڻن هڪ بدمعاش لومڙ کي ڦاسائڻ لاءِ ڪوڙڪو جوٽيو. لومڙ روزانو نہ فقط سندن پاليل ڪڪڙيون چورائي ٿي ويو پر سندن زالن تي ڪامڻ بہ ڪيا ٿي (جپاني جهوني ڪلچر ۾ لومڙ جاعورت تي جادو ڪري پاڻ تي عاشق ڪرڻ پڻ هو جيئن ملائيشيا پاسي باندر، آفريقا ڏي چراخ ۽ اسان وٽ مَمَ جا قصا ڪھاڻيون مشھور آهن.)
بھرحال هنن همراهن ڪوڙڪو ٺاهي هڪ هنڌ گاھہ ۾ رکي پاڻ لومڙ جي ڦاسڻ جو لڪي انتظار ڪرڻ لڳا. ٿوري دير ٿي تہ لومڙ زنانن ڪپڙن ۾ عورت بنجي اتان اچي لنگهيو. ڳوٺاڻن جي اڳواڻ هن کي نہ سڃاڻي رڙ ڪئي:



”چاچي! سنڀالي وک کڻجانءِ. لومڙ کي ڦاسائڻ لاءِ اسان اتي ڪوڙڪو جوٽيو آهي.“
مڙسالن کي مھرباني چوندي هن پنھنجو پڙو مٿي کنيو ۽ وڏي ناز سان پنھنجو پاڻ کي بچائي ڪوڙڪو ٽپي ويو. لومڙ جي وڃڻ بعد ٽُلي ۾ موجود هڪ نوجوان خفتيءَ چيو: ”ان پوڙهي مائيءَ جي ٽنگن تي ڪيڏا تہ وار هئا.“
ان تي ٻئي چيو: ”آئون قسم کڻي چوندس تہ ان چاچيءَ کي پڇ بہ هو.“
ٽولي جي اڳواڻ دڙڪو ڏيندي کين ماٺ ڪرائي. ”هاڻ بس ڪريو ڇورا. توهان نوجوانن جي دماغ ۾ بہ فقط گنديون ڳالھيون آهن. هاڻ عورتن جي ٽنگن ۽ پڇ جي ڳالھہ دماغ مان ڪڍي لومڙ جي ڦاسڻ جو انتظار ڪريو.“
هي همراھہ يعني اڳواڻ ڳوٺ جو ڏاهو بہ سمجهيو ويو ٿي. افسوس جو لومڙ کي ڦاسائڻ ۾ ڪامياب نہ ٿيا. ان مان اهو سبق ملي ٿو تہ ڪڏهن ڪڏهن عورتن جون ٽنگون ڏسڻ ۾ ڪيترائي فائدا لڪل آهن.


ضروري ناهي تہ گلن جي ٺاھہ جوڙ ۾ رڳو گل ئي رکيا وڃن. هڪ همراھہ گلن ۽ پنن جي ٽارين بدران کٿل ٻھارا، چمپل، ڀڳل چَپون، ڪچري جي ٽوڪري ۽ سُپ رکي ٻين کان دد وٺڻ لڳو. ڪنھن چيس تہ گل تہ لڀني ئي ڪونہ ٿا. چوڻ لڳو اهي ڏسڻ واري جي دل ۾ هجڻ کپن.


ڇھہ کن مھاڻن مڇي ڦاسائڻ واري ڄار کي ڇڪڻ شروع ڪيو. هن جي وزن مان هنن کي لڳو تہ اڄ ڪيتريون ئي مڇيون ڦاٿيون آهن پر پوءِ جڏهن ڄار کي ٻاهر ڪڍيائون تہ ان ۾ ڪکن مان ٺھيل هڪ وڏو چمپل هو. ايڏي وڏي سائيز جي چمپل تي سڀني کي تعجب لڳو ۽ فيصلو ڪيائون تہ اهو چمپل ڳوٺ جي ماڻھن کي ڏيکارجي.


هڪ چيو تہ هيئن ڪجي جو جتي ڳوٺ جون عورتون ڪچھريءَ لاءِ اچي گڏ ٿين ٿيون اتي هي چمپل لڙڪائي ڇڏجي جيئن هو عبرت حاصل ڪن ۽ اهو سوچي گهوپي بند ڪن تہ جيڪي جوتا اسين کين هڻو ٿا انھن کان بہ وڏا جوتا ٿي سگهن ٿا.
ٻئي همراھہ چيو: ”آئون تہ نٿو سمجھان. گهٽ ۾ گهٽ منھنجي زال تہ ڪجهہ ٻيو ئي سوچيندي.“
ٽئي همراھہ چيو: ”هائو. اهو ئي تہ جنھن ماڻھوءَ جا پير ايڏا وڏا آهن تہ هن جا ٻيا عضوا بہ آفت ئي هوندا.“
اهو ٻڌي ڇھن ئي مھاڻن وري نئينءَ سنئينءَ سوچڻ شروع ڪيو ۽ آخر سڀني يڪراءِ اهو ئي فيصلو ڪيو تہ ان چمپل کي پنھنجين زالن کي ڏيکارڻ بدران دفن ڪري ڇڏجي تہ اهو بھتر آهي.
ڪنھن تر جو وڏيرو درياھہ جي ٻي پار پنھنجي دوست وٽ گهمڻ ويو. موٽڻ مھل همراھہ کي هڪ ڌاڙيل ڦري آيو ۽ کانئس هر شيءِ گهرڻ لڳو. سونو خنجر، پئسن جو ٿيلھو، ويندي ڪپڙا ۽ بوٽ پڻ. هو هڪ هڪ ڪري هر شيءِ ڌاڙيل کي ڏيندو ويو. آخر ۾ هن جي جسم تي جڏهن وڃي فقط ڪڇو ۽ ڳاڙهي رنگ جو ٽوپلو بچيو تہ هٿ ٻڌي ڌاڙيل کي چيو “مھرباني ڪري مون کي اهڙي حال ۾ ڇڏ جو ڳوٺ ۾ منھن کڻڻ جھڙو تہ ٿيان ۽ هونءَ بہ هر ماڻھو پنھنجي جسم جا ڪجهہ راز ٻين کان لڪائڻ چاهي ٿو.”

”چڱو ڀلا،“ لالچي ڌاڙيل ڪجهہ نرم لھجو اختيار ڪندي چيو، ”جي اها ڳالھہ آهي تہ ڪڇو مون کي ڏي ۽ باقي اها مسخرن واري ٽوپي مٿي تي ئي رهڻ ڏي.“
وڏيري دل ئي دل ۾ شڪر ڪيو تہ پنھنجا راز لڪائڻ لاءِ هن کي ڪا شيءِ تہ ملي. ڏسڻ وارن ڏٺو تہ اهو وڏيرو جيڪو وڏي شان سان دوست سان ملڻ لاءِ نڪتو هو، اهو الف اگهاڙو ٿي موٽيو۽ سندس خانداني پڳ (ٽوپي) مٿي تي هجڻ بدران اڳيان ٻڌل هئي.
اهڙي طرح هن جي خانداني عزت جو بچاءُ بہ ٿي ويو تہ سندس جسم ج خاص عضون جو ڍڪ بہ ٿي ويو.

هڪ مھاڻي کي سندس دڪان جي ڪم ڪار هلائڻ لاءِ ڪنھن مددگار ڇوڪري جي ضرورت هئي. هن وٽ ان ڪم لاءِ ڪيترائي اميدوار آيا پر انھن مان چونڊ ڪرڻ هن بھتر نہ سمجهيو. ان بدران هن ڇا ڪيو جو دڪان ۾ اهڙي هنڌ تي سڪل مڇيون رسيءَ ۾ ٽنگي ڇڏيون جتي ايندڙ ويندڙ جي نظر پئجي سگهي ۽ هن جي دل چورائڻ تي چوي. ”هاڻ رات ٿيڻ تي آئون هڪ ڪنڊ ۾ لڪي وهندس، مڇيون چورائڻ لاءِ چور کي ماڻھن جي ڏاڪڻ ٺاهڻي پوندي ڇو جو اهي تمام مٿي ٻڌل آهن ۽ پوءِ جيڪو بکايل سڀ کان هيٺ هوندو ان کي آئون پاڻ وٽ رکندس جو منھنجي لاءِ سڀ کان بھتر اهو رهندو. ان ۾ هڪ ئي وقت ٽي خاصيتون هونديون. هو سڀ ۾ مضبوط هوندو جو جنھن جي مٿان ٻہ يا ٽي ڄڻا چڙهي بيھندا. هو چئيوان ۽ ڪم جو مڙس ماڻھو هوندو پر عقل جو سادو هوندو. يعني جيڪو ڪم ٻيا چوندس اهو ئي ڪندو ۽ ٽيسڀ کان اهم ڳالھہ اها تہ جيئن تہ هو هيٺ آهي ان مان ثابت ٿو ٿئي تہ هو مڇي کائڻ جو ڪو خاص شوقين ناهي ۽ مون لاءِ مڇيءَ جو دڪان هلائڻ لاءِ اهڙو ئي ماڻھو صحيح ٿيندو.

صحيح معنيٰ ۾ پھلوان اهو آهي جيڪو ڪنھن بہ طريقي سان مقابلو ڪري بازي جيتي، باقي ٺلھو ويھي ڊاڙون ٻٽاڪون هڻڻ تہ آئون هيئن بہ ڪري سگهان ٿو، هونءَ بہ ڪري سگهان ٿو، اجايو آهي. اهو آهي هن ڪارٽون جو مفھوم.