نڪ وڏو
هلندا اچن، هلندا اچن، اچي هڪ ڳوٺ ۾ پھتا، جتي کين هڪ سھڻي عورت نظر آئي، جا واٽ وٺيو پئي وئي. گينگورو هڪ پاسي لڪي چپن ۾ ڀڻڪيو: ”ان ڇوڪريءَ جو نڪ اِنگهي وڃي“ ۽ دهل کي آهستي آهستي وڄايو. ڏسندي ئي ڏسندي ڇوڪريءَ جو نڪ ڊگهو ٿي ويو. اهو ڏسي هوءَ ڊڄي وئي ۽ شرم کان منھن ڍڪي انھي پيرين وٺي گهر ڏي ڀڳي.
ڳوٺ جي شاهوڪار ڪٽنب جي هيءَ اڪيلي ڌيءَ هئي. هن جي ماءُ پيءُ جڏهن پنھنجي پياري ڌيءَ کي هن حال ۾ روئندو ڏٺو تہ کين ڏاڍو ڏک ٿيو ۽ سندس هيڏو ڊگهو نڪ_ جيڪو پٽ تي وڇايل توريءَ تي پکڙيو پيو هو، ڏسي اچرج پڻ ٿيو. هن بيماريءَ مان کيس ڇوٽڪارو ڏيارڻ لاءِ هنن سڄي ڳوٺ جا کڻي ويد حڪيم ۽ جادوگر گڏ ڪيا. پر، ڪنھن جي بہ علاج ڪو ذرو بہ اثر نہ ڏيکاريو ۽ نڪ اوتري جو اوترو. ڇوڪريءَ جا مائٽ ڏک ۽ افسوس ۾ هر ايندڙ جي واٽ ڏسندا رهيا تہ من ڪنھن جي دوا يا دعا مان فائدو ٿئي. ايتري ۾ گينگورو شنتو ٻائي جي روپ ۾ اچي سھڙيو ۽ دعا پڙهي ڇوڪريءَ جي مائٽن کي ٻڌايو: ”هيءَ هڪ عجيب بيماري آهي، جيڪا نہ شنتو ڌرم جو ٻائو نہ ٻڌ ڌرم جو ڪو بکشو يا ڪو ڊاڪٽر حڪيم ڇٽائي سگهي ٿو. سو آءُ توهان کي صلاح ڏيندس تہ سڄي شهر ۾ پڙهو گهمايو وڃي ۽ هن جي علاج ڪرڻ لاءِ وڏا انعام آڇيا وڃن.“
جيئن تہ پھاڪو آهي تہ ٻڏندڙ کي ڪک جو سھارو بہ چڱو. سو مائٽن هن جي صلاح تي يڪدم عمل ڪيو ۽ ڇوڪريءَ جي چاق ٿيڻ تي وڏي رقم ڏيڻ لاءِ تيار ٿي ويا.
ڏينھن ٻن کانپوءِ گينگورو پاڻ ويس بدلائي هڪ حڪيم جي روپ ۾ اچي نڪتو. مائٽن خوشيءَ سان هن جي بہ آڌرڀاءُ ڪئي ۽ اندر گهرايو.
ڇوڪريءَ جو نڪ ذري گهٽ ڇت کي ڇھي رهيو هو. جيڪو ڏسي گينگورو وڏي رعب سان مائٽن کي ٻڌايو: ”جيتوڻيڪ بيماري پراڻي ٿي چڪي آهي، ۽ سندس اثر ايڏو تہ گهرو ٿي چڪو آهي جو هاڻ علاج ڪرڻ تمام ڏکيو آهي، پر تنھن هوندي بہ آءٌ ڪوشش ڪندس تہ هيءَ چاق چڱي ڀلي ٿي وڃي.“ ان کانپوءِ هو هڪ چادر ٽنگي ان جي پويان ٿي ويٺو جيئن کيس ڪو ٻيو ڏسي نہ سگهي ۽ پوءِ آهستي آهستي دهل وڄائڻ سان گڏ ”نڪ سُسَڻ“ لاءِ چوندو ويو ۽ انھيءَ سان گڏوگڏ ڇوڪريءَ جو نڪ بہ سُسَڻ لڳو.
پر گينگورو ٿوري دير کانپوءِ دهل وڄائڻ کڻي بند ڪيو ۽ هڪ ئي وقت سڄو نڪ ننڍو ڪرڻ بدران هن ڄاڻي واڻي ست ڏينھن لڳايا. بھرحال ڇوڪريءَ جي چاق ٿيڻ تي سندس مائٽ ڏاڍو خوش ٿيا ۽ کيس وڏا وڏا انعام ڏنائون، جيڪي هو وٺي دوست سان گڏ واپس پنھنجي شھر موٽيو ۽ اچي آرام جي زندگي گذارڻ لڳو.
هڪ ڏينھن هو ائين ئي اڱڻ ۾ ستو پيو هو تہ هن کي خيال آيو تہ ڇو نہ وندر خاطر اهو ڏسجي تہ نڪ ڪيڏو ڊگهو ٿو ٿئي. هن پنھنجي دوست کي لڳاتار دهل وڄائڻ لاءِ چيو ۽ سندس نڪ ويو وڌندو، ويو وڌندو_ جبلن کان بہ مٿي، پوءِ ڪڪرن کان بہ مٿي ۽ پوءِ تہ نڪ ايترو ڊگهو ٿي ويو جو سندس مٿيون حصو تہ نظر ئي نٿي آيو.
هاڻ ڇا ٿيو، جو اتفاق سان ان وقت هڪ واڍي آسمان تي وهندڙ نديءَ تي پل ويٺي ٺاهي (جنھن کي مغرب جا ماڻھو Milky Way ٿا سڏين ۽ اسان وٽ سنڌ ۾ نوح نبيءَ جي ٻيڙيءَ جو ليڪو ۽ هتي جپان ۾ ”اما_ تو_ گاوا“ يعني آسمان جي ندي). گينگورو جو نڪ وڌندو اچي اتان نڪتو ۽ اتي ڪم ڪندڙ هڪ واڍي ان کي چپر سمجهي، کڻندي ڪوڪو ان کي پل جي باقي ڪاٺ ۾ ٺوڪي ڇڏيو.
گينگورو کي ان جي ڪا خبر ئي نہ پئي ۽ پوءِ جڏهن سندس دوست دهل وڄائي ”نڪ سسڻ“ جو منتر پڙهيو تہ نڪ هيٺ لھڻ بدران گينگورو پاڻ مٿي کڄندو ويو. ڇو جو نڪ جو مٿيون حصو تہ ڪوڪي لڳڻ ڪري مٿي ڦاسي پيو هو. گينگورو ويو مٿي ڇڪبو، مٿي ڇڪبو ۽ وڃي آسماني ندي جي پل سان لڳو. گينگورو جي دانھن ڪوڪن تي اتان لنگهندڙ هڪ ديوتا جھڙو اهو ڪوڪو ٻاهر ڪڍيو تہ گينگورو اچي هيٺ ڦھڪو ڪيو۽ سڌو اچي “اومي” علائقي جي ”بيوا“ ڍنڍ ۾ پيو.
ماڻھو اڄ بہ چون ٿا تہ بيوا ڍنڍ ۾ جيڪي مڇيون آهن، سي گينگورو جو اولاد آهن.
(مٿين ڪھاڻي جپان جي دلچسپ ڪھاڻين مان هڪ آهي، جنھن ۾ جادو جو دهل نڪ کي ڊگهو ۽ ننڍو ٿو ڪري. جپان جي مختلف حصن ۾ اها ڳالھہ مختلف نمونن سان ڪئي وڃي ٿي، جھڙوڪ شڪاڪو ٻيٽ يا انھن جپاني علائقن ۾ جتي ريشم جو پٽ ٺھي ٿو، اتي دهل بدران اهو ڪم ائٽ ڪري ٿو. ائٽ جي نرانڊيءَ تي ڌاڳو چاڙهڻ وقت نڪ وڌي ٿو ۽ لاهڻ وقت نڪ سسيو وڃي.
ڪن جپاني ماڻھن جي واتان ساڳي ڳالھہ ۾ ٻڌو ويو تہ گينگورو ڇوڪريءَ جي علاج ڪرڻ کانپوءِ هن سان شادي ڪئي، بھرحال ان قسم جون مختلف ڳالھيون ڪجهہ ڦيرڦار سان سنڌ ۾ بہ مشھور آهن. ڪھاڻيءَ جو مفھوم ساڳيو ملندو، ٿر ۾ هڪ نموني سان اها ڪھاڻي ٻڌائي ويندي تہ ڪوهستان ۾ ڪجهہ ٻئي نموني سان ۽ لاڙ ۾ ان ڪھاڻيءَ ۾ هڪ هنڌ ڦيرڦار هوندي تہ اتر ۾ ٻئي هنڌ.
هڪ ٻي ڳالھہ بہ تہ جپان ۾ در اصل ٻہ ڌرم / فلسفا مشھور آهن. هڪ ٻڌ ڌرم جنھن جو باني گوتم ٻڌ هو ۽ ٻيو شنتو ڌرم، جنھن مطابق ماڻھو پنھنجن وڏن_ خاص ڪري مري ويل مائٽن کي پوڄين. سندن روحن کي چانورن جا ڪيڪ ۽ ٻيون شيون آڇين ۽ انھن لاءِ دعا گهرن.
هڪ ٻي ڳالھہ مٿين ڪھاڻي بابت. ڪي ڪي جپاني پھاڪا بہ ساڳيا آهن، جيڪي اسان وٽ هنڌ سنڌ ۾ آهن يا يورپ آمريڪا جي انگريزي ادب ۾_ جيئن تہ مٿين ڪھاڻي ۾ استعمال ٿيل پھاڪو: ٻڏندڙ کي ڪک جو آسرو.