نيڪ پير مرد
”اي پير مرد! جيئن تہ تون تمام ايماندار ۽ محنتي آهين، ان ڪري توکي هڪ تمام سٺي شيءِ ڏيان ٿو.“
اهو چئي هن پير مرد کي هڪ ڳاڙهي رنگ جي ٽوپي ڏني جيڪا هن جي ڳچي تائين آئي ٿي ۽ چيو:
”جڏهن بہ تون هيءَ ٽوپي پائيندين تہ توکي پکين ۽ وڻن ٽڻن جون ڳالھيون ائين سمجهہ ۾ اچي وينديون، جيئن ماڻھن جون ڳالھيون.“
بزرگ ايترو چيو ۽ پوءِ غائب ٿي ويو. پير مرد ننڊ مان اٿيو تہ اهو ڏسي حيران ٿي ويو تہ تہ خواب ۾ ڏٺل ساڳي ٽوپي سندس جهوليءَ۾ پئي آهي. هن ان ٽوپي کي ڇنڊي ۽ پوءِ ويڙهي پنھنجي پھراڻ جي اندرين کيسي ۾ لڪائي ڇڏي. تازو ڏٺل خواب هن جي اکين اڳيان رکي رکي ڦرڻ لڳو ۽ هو ان جو سوچي خوشي ۾ نٿي ماپيو. ڪجهہ دير بعد هو اٿي بيٺو ۽ پنھنجي گهر ڏي روانو ٿيو. گهر سندس پري هو، سو رستي تي ٿڪ ڀڃڻ لاءِ هڪ وڻ هيٺ آرام ڪرڻ لڳو.
پير مرد کي وڻ هيٺان ويٺي اڃا ڪجهہ دير بہ نہ گذري هوندي ايتر ي ۾ اولھہ کان هڪ ڪانگ اڏامندو اچي ان وڻ تي ويٺو. اڃا هو ويٺو ئي مس تہ اوڀر کان هڪ ٻيو ڪانگ آيو ۽ اچي ساڳي وڻ تي ويٺو. ان کانپوءِ ٻئي ڪانگ ڪان ڪان ڪري پاڻ ۾ ڳالھائڻ لڳا. پير مرد اهو لقاءُ ڏسي هڪدم کڻي ڳاڙهي ٽوپي پاتي ۽ اهو ٻڌي حيران ٿي ويو تہ هو ڪانگ جون ڳالھيون ايئن سمجهڻ لڳو ڄڻ ماڻھو پيا ڳالھائين. اوڀر پاسي کان آيل ڪانگ ٻئي کان پڇڻ لڳو:
”ادا اولھہ وارا ڪانگ گهڻي عرصي کانپوءِ پنھنجي گڏجاڻي ٿي آهي. ڀلا پنھنجي ڳوٺ جي ڪا نئين تازي خبر تہ ٻڌاءِ.“
جواب ۾ ٻئي ڪانگ چيو: ”يار اوڀر جا ڪانگ! چئين تہ سچ ٿو. هونءَ تہ اسان جي ڳوٺ ۾ ڪا خاص شيءِ نہ ٿي آهي، پر ڳوٺ جو وڏيرو ڪجهہ عرصي کان سخت بيمار آهي. هن کي اها بيماري نانگ جي پِٽَ کان لڳي آهي، جيڪو هن جي گدام جي ڇت جي ڪام ۾ ڦاٿل آهي. جڏهن وڏيري اهو گدام ٺھرايو هو تہ اهو نانگ ان ڪام هيٺ اچي ڦاسي پيو هو ۽ اڃا تائين ڦاٿل آهي ۽ اڄ ڪلھہ زندگي ۽ موت جي وچ ۾ آهي.“
ڪانگ ٿوري دير ترسي وري چوڻ لڳو: ”انسان بہ ڪيڏي بيوقوف مخلوق آهي. هن جي دماغ ۾ ايتري ڳالھہ بہ نٿي اچي. خير تون ڪر خبر پنھنجي ڳوٺ جي؟ اتي جي ڪا خبر چار ٻڌاءِ؟“
”اتي جي فقط اها خبر آهي ته،“ اوڀرجي ڪانگ ڳالھہ ڪئي، ”اڄ ڪلھہ اسان جي ڳوٺ جي رئيس جي نينگري چاق ڪانھي. ٿيو ائين هو تہ اسان جي رئيس جڏهن ’چانھہ جي دعوت‘ جو ڪمرو ٺھرايو هو تہ پاسي کان بيٺل سرءُ جي وڻ کي ڇانگائي ان ڀرسان ڀت کڻائي هئائين. هاڻ هر سال بھار جي موسم ۾ جڏهن وڻ نوان پن ٿو ڪڍي تہ انھن کي ڀت جي آڏ ڪري اڳتي وڌڻ جي جاءِ ئي نٿي ملي. ان ڪري اهو وڻ نہ تہ چڱي طرح سائو آهي ۽ نہ سڪل. سو ان جي پِٽ پاراتي رئيس جي نينگريءَ کي بيمار ڪري رکيو آهي.“
ايترو چئي ڪانگ ماٺ ٿي ويو ۽ پوءِ افسوس ڪندي چيائين، ”يار انسان ڪيڏو تہ بيوقوف آهي. هن کي ايتري ڳالھہ بہ سمجهہ ۾ نٿي اچي.“
”ها يار اهو ئي تہ مون کي بہ اچرج آهي.“
ٻئي ڪانگ ٻيون بہ هيڏانھن هوڏانھن جون خبرون ڪري اڏامي ويا. پير مرد ٻنھي جون ڳالھيون ڏاڍي غور سان ٻڌيون. جڏهن ڪانگ اڏامي ويا تہ پير مرد ٽوپي لاهي کڻي پنھنجي چوغي ۾ وڌي ۽ پنھنجي گهر روانو ٿي ويو.
ٻئي ڏينھن هي پير مرد تيار ٿي اولھہ واري ڳوٺ کان اچي نڪتو. وڏيري جي گهر ٻاهران بيھي زور زور سان هوڪو ڏنو: ”آءٌ قسمت جو حال ٻڌائي سگهان ٿو. آءٌ هر ماڻھوءَ جو مستقبل ڄاڻان ٿو.“
پير مرد کي هڪدم اندر گهرايو ويو، جتي وڏيرو بيمار حالت ۾ کٽ تي ليٽيل هو.
”هي گهڻن ڏينھن کان بيمار آهي؟“ ان جو جواب ڪو کيس ڏئي. ان کان اڳ ئي پاڻ چيائين: ”بيماري تہ پراڻي ٿي لڳي. ڇا توهان ويجھڙائي ۾ ڪو گدام ٺھرايو آهي؟“
”هائو سائين! اسان جي وڏيري ڪجهہ ڏينھن اڳ اهو ٺھرايو آهي.“ نوڪر ٻڌايو ۽ پير مرد اهو ٻڌي دل ئي دل ۾ خوش ٿيو تہ ڪانگن جيڪا ڳالھہ ڪئي، اها نسورو سچ آهي. هن نوڪرن کي چيو:
”جڏهن توهان اهو گدام ٺھرايو هو، تہ ان وقت ان جي ڪام هيٺان هڪ غريب نانگ ڦاسي پيو هو، جو اڃا تائين آهي تہ جيئرو پر ڪام جي چپ ڪري وڏي تڪليف ۾ آهي. هن ويچاري کي هڪدم اتان آجو ڪيو وڃي، جيئن توهان جو وڏيرو نوبنو ٿي پوي.“
نوڪرن انھي وقت وڃي گدام جي ڇت لاٿي تہ واقعي هڪ ڪام هيٺ هڪ نانگ ڦاٿل ڏسڻ ۾ آين. جيئن ئي هن کي آزاد ڪيائون تہ وڏيرو بستر تان اٿي هلڻ چلڻ لڳو، ڄڻ هو ڪڏهن بيمار هو ئي ڪونھ.
وڏيري خوش ٿي پير مرد کي وڏا انعام اڪرام ڏنا، جيڪي کڻي هو خوش ٿي گهر ڏي موٽيو.
ٻئي ڏينھن پير مرد وري تيار ٿيو ۽ هن ڀيري اوڀرواري ڳوٺ ۾ اتي جي رئيس جي گهر اڳيان اچي بيٺو ۽ ساڳي صدا بلند ڪئي.
هتي بہ فقط سڏ ٿيڻ جي ديرهئي جو کيس هڪدم گهر اندر گهرايو ويو ۽ رئيس چيس: ”اي نيڪدل پوڙها! منھنجي ڌيءَ تمام گهڻو بيمار آهي. اسان گهڻو ئي علاج ڪرايو آهي، پر ڪو فائدو نہ ٿيو آهي، ڇا تون ان بابت ڪجهہ ٻڌائي سگهندين؟“
”آءٌ ڪوشش ڪندس تہ توهان کي ڪجهہ ٻڌائي سگهان، پر ان لاءِ مون کي توهان وٽ رات ٽڪڻي پوندي.“
”اسان کي تنھنجو هر شرط منظور آهي.“
تنھن تي پوڙهي هنن کي چيو تہ کيس ’چانھہ جي دعوت‘ جو اهو ڪمرو ڏيکاريو وڃي، جيڪو هينئر ويجھڙائيءَ ۾ ٺھرايو ويو آهي. جڏهن هن اهو ڪمرو ڏٺو تہ واقعي اتي هڪ ٽارين ڪپيل وڻ جو فقط ٿڙ بيٺل نظر آيو.
”آءٌ رات هن ڪمري ۾ ئي سمھندس.“ پير مرد جي چوڻ تي ان ئي وقت هن جي سمھڻ جو بندوبست ان ئي ڪمري ۾ ڪيو ويو. جڏهن رات ٿي تہ پير مرد سمھي پيو پر ننڊ نہ ڪيائين. آڌي رات جو جيئن وڻن ٽڻن مان هوا جھڙا آواز نڪرڻ لڳا تہ هن ڳاڙهي ٽوپي چوغي مان ڪڍي کڻي پاتي. ٽوپي پائڻ سان هو وڻن جي ڳالھائڻ جا آواز بلڪل چٽي طرح سمجهڻ لڳو ۽ ڳالھين مان کيس پڪ ٿي وئي تہ ڪانگ سچ پئي چيو.
ٻئي ڏينھن صبح جو پيرمرد رئيس کي ٻڌايو: ”جيڪڏهن تون چاهين تہ تنھنجي ڌيءَ وري چاق چڱي ڀلي ٿي وڃي تہ هن وڻ کي اتان ڪڍي ٻاهر باغ ۾ ڪنھن کلي جاءِ تي لڳراءِ.“
رئيس ان ئي وقت پنھنجي ڪمين ڪاسبين کي حڪم ڪيو جن اتان وڻ کي هڪدم ڪڍي ٻاهر کلي جاءِ تي لڳايو.ائين ڪرڻ سان رئيس جي ڌيءَ ائين چاق ٿي وئي ڄڻ ڪو معجزو ٿي وڃي. رئيس ڏاڍو خوش ٿيو. ان ئي وقت سڄي ڳوٺ جي ماڻھن جي کڻي دعوت ڪيائين. پير مرد کي نہ رڳو پئسا ڏوڪڙ پر ڪپڙا لٽا ۽ اناج سان پڻ ڀري ڇڏيائين. اهي شيون کڻي پوڙهو پنھنجي ڳوٺ ڏي ورانو ٿيو ۽ زندگي جا باقي ڏينھڙا آرام ۽ سک سان گذارڻ لڳو.