جادو ءَ جي آرسي
آخرڪار هو مٿي جبلن تي ٺھيل مندر ۾ پھتو ۽ ڏينھن رات دعا گهرڻ ۾ مشغول ٿي ويو. هو سڄي ڏينھن ۾ فقط هڪ دفعو کاڌو کائڻ لاءِ مندر کان ٻاهر نڪتو ٿي ۽ هن کاڌي ۾ ڪجهہ ڀاڄيون ۽ ميوو جيڪو مندر جي اوس پاس ۾ پوکيو ويو ٿي اهو کاڌو ٿي. ڏھہ ڏينھن گذري ويا پر ڪجهہ بہ نہ ٿيو. هن جي زال ۽ ڌيءُ سخت پريشان ٿي ويون ۽ هن کي هيڏانھن هوڏانھن ڳوليندي ڳوليندي آخر جبل تي پھتيون ۽هنن سابورو کي منٿون ڪيون تہ هو مھرباني ڪري واپس گهر هلي جو هاڻ هو بک ۾ پاھہ ٿي رهيا آهن. پر سابورو ديوتا سان ملڻ بنا موٽڻ لاءِ انڪار ڪيو. هي مندر ۾ رهي دعا گهرندو رهيو. بنا ڪنھن نتيجي جي ڪجهہ هفتا گذري ويا پر سابورو دل شڪستو نہ ٿيو ۽ هو سچي دل سان دعا گهرندو رهيو. هن جي زال ۽ ڌيءَ هر ٻئي ٽئي ڏينھن هن کي سمجهائڻ لاءِ اينديون رهيون تہ هو ان ضد کي ڇڏي گهر موٽي هلي جو مندر ۾ ويھي دعا گهرڻ مان ڪجهہ نہ ورندو. پر سابورو تي سندس زال ۽ ڌيءَ جي نصيحتن جو ڪو بہ اثر نہ ٿيو. آخرڪار چوڏهينءَ جي چنڊ واري رات تي جڏهن سابورو کي ويٺي ويٺي اک لڳي وئي تہ هن کي خواب ۾ نظر آيو تہ چوڌاري دونھون ٿي ان مان ’رحم جي ديوي‘ ظاهر ٿي. هوءَ بيحد همدرد ۽ مھربان نظر اچي رهي هئي. هوءَ اڳيان وڌي سابورو وٽ آئي ۽ هن کي هڪ آرسي ڏني. حيرت مان سابورو ان آرسيءَ کي ڏٺو پر سمجهہ ۾ نہ آيس تہ اها ڪھري ڪم اچي سگهي ٿي. رحم جي ديويءَ هن کي چيو:
”هيءَ آرسي هر انسان جي صحيح سڃاڻپ ڪري ٿي. اهاپاڻ وٽ قابو رک ۽ تنھنجي لاءِ ڪارآمد ثابت ٿيندي.“ اهو چئي هوءَ هلي ويئي.
سابورو ننڊ مان سجاڳ ٿيڻ تي خواب جو سوچڻ لڳو. هن پنھنجي ڀر ۾ ڏٺو تہ آرسيءَ جو ٽڪرو پيو آهي. هن ان کي کڻي صاف ڪري کيسي ۾ وڌو ۽ پوءِ آخري دفعو پوڄا پاٺ ڪري مندر کان ٻاهر نڪري گهر ڏي روانو ٿيو. هو جڏهن گهر پھتو تہ هن ڏٺو تہ سندس زال ۽ ڌيءُ اڱڻ ۾ چانور ڪُٽي رهيون آهن. هنن کي پنھنجي موجودگي جو احساس ڏيارڻ بنا کيسي مان آرسي ڪڍي زال ۽ ڌيءُ جو عڪس ڏٺو تہ هن کي عورتن بدران ڪڪڙيون نظر آيون. هن پنھنجو پاڻ کي چيو: ”لڳي ٿو تہ منھنجي زال ۽ ڌيءُ جيڪي ظاهري طرح انسان نظر اچن ٿيون حقيقت ۾ ڪڪڙيون هجن.“ انھن جي اصليت معلوم ڪري سابورو کي عجب لڳو ۽ دل ٽٽي پيس. هو ٻنھي کي اڱڻ ۾ چانور ڪُٽيندو ڇڏي ٻليءَ پير آهستي آهستي ٿي گهر کان ٻاهر نڪري آيو. ڪنھن کي بہ خبر نہ پيئي تہ هو ڪو مندر مان موٽي آيو آهي.
گهر مان نڪري هي هلندو رهيو، هلندو رهيو ۽ سوچيندو رهيو تہ اهو ڪيئن ٿي سگهي ٿو تہ سندس زال ۽ ڌيءَ حقيقت ۾ ڪڪڙيون آهن. هلندي هلندي آخر ٿڪجي پيو. بک بہ ڏاڍي لڳي هيس سو هڪ هوٽل ۾ گهڙي ويو، جيئن ڪجهہ کائي پي سگهي. ڪيترا ڏينھن ٿي ويا هئا جو هن سٺو نہ کاڌو هو ۽ نہ وري پيٽ ڀري. هو هڪ ٽيبل تي ويھي بئري کي غور سان ڏسڻ لڳو جيڪو ڪڏهن هن گراهڪ ڏي وڃي رهيو هو تہ ڪڏهن هُن ڏي. آخر هن ڏي بہ آيو. سابورو کيسي مان آرسي ڪڍي ان ۾ بئري کي ڏٺو تہ ان ۾ هن کي بئرو ماڻھو بدران ڄاهو نظر آيو. حيرت مان هن بئري کي گهوري ڏٺو ۽ تعجب کائڻ لڳو تہ اهو ڪيئن ٿو ٿي سگهي تہ هھڙو سُھڻو ۽ قداور نوجوان اصل ۾ ڄاهو هجي.
هڪ گراهڪ کي ايتري دير کان پاڻ ڏي گهوريندو ڏسي بئريکي ڏاڍي چڙ لڳي ۽ هن کان پڇيو تہ ڇا ڳالھہ آهي.
”ڪجهہ نھ. ڪجهہ نھ. بس تون پنھنجي ڪم کي لڳو رهه. خوبصورت ڄاها.“ سابورو چيو.
(هوءَ بيحد نرم دل ۽ مھربان نظر اچي رهي هئي. هوءَ اڳيان وڌي سابورو وٽ آئي ۽ هن کي هڪ آرسي ڏني...)
”ڇا چيئي؟ تو مون کي ڄاهو سڏيو.“ بئري چيو ۽ پوءِ تہ ٺونشن جي آزاد ڏي وٺ شروع ٿي وئي هنن کي وڙهندو ڏسي هوٽل جو مالڪ پھچي ويو ۽ هنن کي ڇڏائيندي پنھنجي بئري کي چيو: ”ڪنھن بہ گراهڪ سان توکي وڙهڻ نہ کپي. جيڪڏهن توکي ڪا شڪايت آهي تہ تنھنجو ڪم مون کي ٻڌائڻ آهي.“ ان بعد هن سابورو کان معافي ورتي.
بئري کي ايڏي چڙ هئي جو هن پنھنجي مالڪ جي ڪا بہ ڳالھہ ٻڌڻ نٿي چاهي ۽ رڙ ڪري مالڪ کي چيو: ”توکي ڇا دانھن ڏيان، هي ماڻھو مون تي بنا ڪنھن سبب جي نالا ٿو رکي. هينئر بہ هن مون کي ڄاهو سڏيو.“
مالڪ حيرت مان سابورو کي ڏسندي چيو: ”توهان پاڻ کي ڇا ٿا سمجهو؟“
”مار تہ سھي! مون پنھنجو پاڻ کي تہ رسيءَ ۾ ڏٺو ئي نہ آهي تہ منھنجي اصليت ڇا آهي؟“ سابورو دل ئي دل ۾ چيو ۽ پوءِ آرسيءَ کي پنھنجي منھن اڳيان جهلي مالڪ کي ان آرسيءَ ۾ ڏسڻ لاءِ چيو. مالڪ بنا ڪنھن سوچڻ جي تہ سابورو هن کي ڇا پيو چوڻ چاهي. آرسيءَ ۾ ڏٺو تہ هن کان ڇرڪ نڪري ويو. هن کي آرسيءَ ۾ سابورو بدران ”ڀاڳ جي ديوتا“ جوعڪس نظر آيو. هو يڪدم سابورو اڳيان عزت سان جهڪيو. سابورو هن کي سڄي ڳالھہ ٻڌائي. هوٽل جي مالڪ هاڻ سابورو کي_ يعني ڀاڳ جي ديوتا کي گهر وڃڻ کان جهليو. سابورو هاڻ مزي سان هوٽل ۾ ئي رهي پيو ۽ سندس فقط اهو ڪم هو تہ ماڻھن جي سڃاڻپ ڪري مالڪ کي ٻڌائي. هوٽل پھرين کان وڌيڪ سٺي هلڻ لڳي. مالڪ جي خوب ڪمائي ٿيڻ لڳي. سابورو کي بہ چڱو ناڻو ملڻ لڳو پر هن ڪڏهن بہ پنھنجي زال ۽ ڌيءُ کي پئسو موڪلڻ نہ وساريو. هر هفتي هنن ڏي هنن جي ضرورت کان وڌيڪ موڪليندو رهيو ٿي.