لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

اڻويهين صديءَ جي سنڌي نثر جي تاريخ

هن ڪتاب ۾ اڻويھين صديءَ جي سٺ کان مٿي نثرنويسن جي مختصر حياتي ۽ سندن ادبي خدمتن ۽ نثر جي اسلوب ۽ ٻوليءَ سميت پيش ڪيو ويو آهي. ڪيترن ئي عالمن ۽ اديبن جون تصويرون ۽ سندن ڪتابن جا عڪس بہ ڏنا ويا آهن. ساڳي وقت نثري ادب ۾ جاگرافي، سائنس، ايڪنامڪس، رياضي، جاميٽري ۽ اسڪولن جي ڪورس جا ڪتاب لکيا ويا اھي پڻ شامل ڪيل آھن. ناول، ناٽڪ، آکاڻي، قصہ نويسي، تحقيق ۽ تنقيد، مضمون، سفرنامي، لطيفيات، اخبار نويسي، لغت نويسي وغيرہ جيڪا اڻوييين صديءَ ۾ ارتقا ٿي ۽ ان ڪھڙي مرحلي مان گذري ترقي ڪئي، ان جو جائزو ورتو ويو آهي. سنڌي نثر جي ترقيءَ ۾ جتي مقامي عالمن ۽ استادن جوحصو آهي، اتي مغربي عالمن جون خدمتون بہ ساراھ جوڳيون آهن. هندستان جي ڪن مرهٽن جو سنڌ جي تعليم ۽ درسي ادب ۾ ڪم هو، هن ڪتاب ۾ انھن کي خصوصي ۽ الڳ حوالن سان پيش ڪيو ويو آهي 

Title Cover of book اڻويهين صديءَ جي سنڌي نثر جي  تاريخ

پنوتري

• اداري پاران شير محمد مهر
• هڪ معياري تحقيق ڊاڪٽر محمد علي مانجهي
• ليکڪ پاران مختيار احمد ملاح

(1) اڻويهين صديءَ کان اڳ سنڌي نثرنويسيءَ جا اهڃاڻ
(2) اڻويهين صدي ءَ ۾ ملڪي سماجي حالتون
(3) اڻويهين صديءَ ۾ سنڌي نثر نويسيءَ جا سبب
(4) اڻويهين صديءَ ۾ تعليمي ادارن جو نثر نويسيءَ جي ترقي ۾ حصو
(5) تعليم کاتي جو سنڌي نثر جي ترقيءَ ۾ حصو
(6) اڻويهين صديءَ ۾ سنڌي نثر جا دؤر
1. انگريز اهلڪارن جي رپورٽن ۽ ڪتابن جو دور
I. پهريون نثري ڪتاب
II. لغتن ۽ گرامر جي اشاعت
III. مشنري ادبي سرگرميون
IV. ناٽڪ نويسيءَ جي ابتدا
V. ناول نويسي ۽ آکاڻي نويسي جي سرڪاري سرپرستي
(2) درسي ڪتابن ۾ نثري ادب جو ڪلاسيڪل دؤر
1. سائنسي علمن جي ترقي ۽ نثري ڪتاب
2. جاگرافي نويسيءَ جي اهميت
3. سنڌي نثر ۾ تاريخ نويسي
(3) ادبي صنفن جي ترقيءَ جو بنيادي دور
i. لوڪ داستان زباني روايت کان اشاعت تائين
ii. قصا نويسيءَ جي ترقي
iii. آکاڻي نويسيءَ جي ترقي
iv. ناٽڪ نويسيءَ جي ترقي
v. ناول نويسيءَ جي ترقي
vi. مضمون نويسيءَ جي ترقي
vii. پهاڪا
viii. انگريزي ۽ سنڌي لفظن جي معنائن جا چوپڙي ڪتاب
ix. لغت نويسي ۽ گرامر نويسيءَ جي ترقي
x. ادبي تنقيد ۽ تحقيق
xi. مذهبي ادب جي ترقي
(7) اخبار نويسيءَ جي ارتقا ۽ سنڌي نثر جي ترقيءَ ۾ حصو
(8) اڻويهين صديءَ جي سنڌي نثر جي ٻولي ، اسلوب ۽ خوبيون
(9) اڻويهين صديءَ جا ڪي اهم نثر نويس
(1) آخوند عزيز الله متعلوي
(2) ڪئپٽن جارج اسٽئڪ
(3) ڪيپٽن اي- پي آرٿر
(4) سر بيرو ايلس
(5) ڊاڪٽر ارنيسٽ ٽرومپ
(6) هينري ايف . جي.گولڊ سمڊ
(7) جارج شرٽ
(8) نارائڻ جڳن ناٿ وئديه
(9) ايل. وي. پرانچپي
(10) منشي ننديرام ميراڻي
(11) ڪاهانداس منسارام
(12) وشواسنات نارائڻ مندلڪ
(13) مهاديو شاستري
(14) اڌارام ٿانورداس
(15) ديوان پرڀداس
(16) چوهڙمل ڪندنمل
(17) ميان محمد ”حيدرآبادي“
(18) قاضي غلام علي
(19) ميان غلام حسين قريشي
(20) محمد يوسف ميمڻ
(21) ميران محمد شاهه (اول)
(22) روچيرام گجومل
(23) عبدالرحيم ”وفا“
(24) ديوان ڪيولرام سلامتراءِ
(25) آلومل ٽيڪمداس ڀوڄواڻي
(26) واڌو مل چنديرام
(27) مرزا غلام رضا بيگ
(28) جهمٽمل نارو مل وسڻاڻي
(29) ڪوڙومل کلناڻي
(30) آخوند لطف الله
(31) مرزا صادق علي بيگ
(32) مرزا قليچ بيگ
(33) ديوان پريتم داس
(34) نولراءِ شوقيرام
(35) تارا چند شوقيرام
(36) ڏيارام گدو مل
(37) شمس الدين ”بلبل“
(38) امام بخش ”خادم“
(39) احمد خان جلباڻي
(40) ليلا رام وطڻ مل
(41) مولوي هدايت الله ”مشتاق“
(42) ساڌو هيرا نند
(43) سوڀراج هاسا رام
(44) بولچند ڪوڏومل
(45) پريتمداس قسمتراءِ
(46) ڄيٺانند کلڻداس
(47) هري سنگهه ڊنگو مل
(48) پوڪرداس ٿانورداس
(49) واحد بخش
(50) پير ڏنو شاهه
(51) محمد اسلم علوي
(52) ماستر ڄيٺا نند
(53) ڏيئو مل گاگن مل ٿڌاڻي
(54) حاجي محمد سمون
(55) آخوند محمد رمضان
(56) عبدالحق شيخ
(57) جهمٽراءِ منگهومل
(58) خوشيرام موٽومل
(59) مولوي محمد عثمان
(60) بولچند ڏيارام
(61) آخوند حاجي فقير محمد
(62) اوڌنمل سترامداس سڌاڻي
(63) ڊولامل بولچند
(64) ڏيارام وسڻمل ميرچنداڻي
(65) ڪشنچند گلاب سنگهه گدواڻي
(66) اي. ٽي. شهاڻي