علي قريشي
هن دوست کي جيڪڏهن فيس بڪ جي دنيا جو هيرو ڪوٺجي تـ وڌاءُ نـ ٿيندو. علي قريشي صاحب ڄامشورو جي ڪنهن مادر علمي ۾ زير تعليم آهي. جواني جي پهرين ڏاڪي تي ڏاڍو مضبوطي سان پير رکيا اٿس. ڪڏهن ڪڏهن نـ تعبير ٿيندڙ خواب سندس نيڻن ۾ ائين اٽڪي پوندا آهن، جيئن ماڪ ڦڙا صبح جي وقت نئين نڪور گُلن جي ڪَلين ۾ اٽڪيل نظر ايندا آهن. پر هن جا اڻ پورا خواب هن جي ڪجلين اکين ۾ بي وس چنڊ وانگر نظر اچن ٿا، جيڪو ڪنهن سانوڻ جي مُند ۾ گهاٽن ۽ گهرن ڪڪرن مان جان ڇڏائڻ جي ناڪام ڪوشش ڪري پنهنجي محبوب جي هڪ جهلڪ ڏسڻ لاءِ آتو هوندو آهي. جواني ديواني هوندي بـ فيس بڪ منهنجي هن دوست جي ڪمزوري ڪانهي. ٻين فيس بڪ جي شوقينن وانگي علي جا مختلف پوز ايندا ئي رهن ٿا. اتفاق اهو ٿيو آهي جو آئون منهنجي هن فيس بڪ جي دوست جي پوزن تي هلڪي ڦلڪي تنقيد ڪندو رهيو آهيان. ڪڏهن سندس چشمو تـ ڪڏهن سندس ڪلهي تي سجايل ڪو گيڙو رتو ڪپڙو منهنجي نشاني تي رهيا آهن. دل جو اهڙو کليل ۽ ڪشادو ماڻهو جو هن ڪڏهن بـ منهنجي ڳالهـ کي ائين هرو ڀرو سنجيدگي سان نـ ورتو آهي. انهي سلسلي ۾ هن فيس بڪ تي ڪيڏا نـ خوبصورت ويچار ونڊيا آهن چوي ٿو تـ “ زندگي آسان نـ هوندي آهي، ان کي آسان بنائڻو پوندو آهي. ڪجهـ صبر، ڪجهـ برداشت ڪري ۽ گهڻو ڪجهـ نظر انداز ڪري”. هن جا هر وقت نوان نوان پوز ڏسي هڪ دفعي کيس صلاح ڏني هوم تـ “ توهان پڙهائي ڇڏي وڃي لاهور لالي ووڊ جي فلم انڊسٽري ۾ اداڪاري وارو ڪم ڪريو. ” ائين بـ نـ آهي تـ هي دوست رڳو پوز هڻندو وتي. سنڌ جي سماجي مسئلن تي علي جو قلم ڪڏهن بـ چپ ڪري نـ ويٺو آهي. سندس لاتعداد مضمون جيڪي سنڌ جي ڏُکن ۽ دردن متعلق لکيل آهن ۽ مختلف اخبارن ۾ ڇپيا آهن. تقريبن اهي سڀ جا سڀ منهنجي نظر مان گذريا آهن. جن تي دٻيل لفظن ۾ آئون فيس بڪ تي ٽيڪا ٽپڻي بـ ڪندو رهيو آهيان، صرف انهي نظرئي تحت تـ مستقبل ۾ هن جا اڃا وڌيڪ سٺا مضمون اچن. هونئن بـ علي جي تحريرن ۾ مون کي ڪا بـ ڪمي نطر نـ ايندي آهي. علي قريشي جو ڪنهـن اخبار ۾ هڪڙو مضمون ڇپيو هو، جنهن ۾ هن نريندر مودي تي تنقيد ڪئي هئي تـ هندستان جو وزير اعظم مذهبي انتهاپسند آهي. انهي جي جواب ۾ مون کيس لکيو هو تـ “ اسان وارا همراهـ تـ چار قدم انهي کان اڳتي آهن. ” مون محسوس ڪيو هو تـ ان وقت مون وارا چيل اهي لفظ هن کي ڪجهـ ناگوار لڳا هئا، پر اڄ سيوهڻ ڌماڪن کان پوءِ مون وارا چيل اهي لفظ هن کي ضرور ياد آيا هوندا تـ ڪنهن ائين بـ چيو هو. مون محسوس ڪيو آهي تـ فيس بڪ جي فوٽو مان ڪنهن جو اميج ٺاهڻ ڏاڍو ڏکيو آهي. مون هن کي سمجهڻ ۽ ان جي اندر ۾ جهاتي پائڻ ٿي چاهي. تنهنڪري مون هن کي صلاح ڏني هئي تـ پوز تي ڪجهـ لکندو بـ ڪر. خير اڄ ڪلهـ سندس فوٽو تي “عشق ۾ فنا ” ٿي وڃڻ جهڙا جملا نظر اچن ٿا. مون کي لڳي ٿو تـ علي قريشي هاڻي مجازي عشق جي منزلن کان اڳڀرو نڪري ويو آهي. هاڻي هن جو عشق محبوب جي ماڻن مان نڪري ڌرتي جي دردن تائين وڃي پهتو آهي. سنڌ جي مان مٿاهين ڪرڻ جي لاءِ هي منهنجو نوجوان دوست پنهنجن جذبن جي اڳيان مجبور نظر ايندو آهي. کيس استاد بخاري جي لفظن ۾ صلاح ڏيندو آهيان تـ “ ايڏو نـ ٿي جذباتي اکڙيون نـ پونيءَ اُٿلي ڇاتي نـ پوي ءَ ڦاٽي. ” ڪڏهن ڪڏهن هي دوست فيس بڪ تان ائين گم ٿي ويندو آهي جيئن لاڙ سنڌ مان ڏکڻ جون هوائون گم ٿي وينديون آهن تـ محبوبن جا ڀريا ڀڪنا ڀاڪر گُهٽ ۽ ٻُوسٽ ۾ تبديل ٿي ويندا آهن. تئين آئون هن کي فيس بڪ تي گهڻو وقت نـ ڏسي گهٽ ۽ ٻوسٽ محسوس ڪندو آهيان.