لکڻ جو فائدو
“دوست آهي ملڻ آيو آهيانس.” مون ائين ئي چيومانس. اهو سوچي ته سنڌي آفيسر آهي، جي ڪو ڪتاب يا اخبار ۾ منهنجو مضمون پڙهيو هوندائين ته ضرور سڃاڻندو.
اندر گھڙيس ته رشيد کي مون سڃاڻي ورتو، جو ٽيهه پنجٽيهه سالن بعد به سندس چهري ۾ ڪا خاص تبديلي نه آئي هئي، پاڻ منهنجو نالو ٻڌي مونکي سڃاتائين.
رشيد مغل مشهور سنڌي افسانه نگار ۽ ايڊيوڪيشن کاتي جي آفيسر رشيده حجاب جو ننڍو ڀاءُ آهي. پاڻ ننڍپڻ جو وقت حيدرآباد جي گاڏي کاتي ۾ رهيو. سندس گهر اسان جي ناني جي گهر ڀرسان هو جتي اسين موڪلن ۾ ڳوٺان اچي رهندا هئاسين ۽ رانديون ڪندا هئاسين. گاڏي کاتي جا اسان جا ٻيا همعصر ۽ چڱا مڙس جيڪي هن وقت ياد اٿم اهي هئا چاچي اسماعيل جو پٽ علي احمد بلا، چاچي قادر بخش جا پٽ عبدالغفور پَپا، نور احمد نون، مٽيارين جي چاچي صالح ميمڻ جا پٽ خالد هاشماڻي، طارق هاشماڻي، رشيد جو ٻيو ڀاءُ مقبول مغل، ٿورو اڳيان چاچي امداد قاضي جو پٽ جهانگير صديقي، قاضي اڪبر جو پٽ بشير قاضي ۽ عابد قاضي صاحب جو پٽ (مرحوم) اظهر گل قاضي، انهن مان ڪجهه اٺين ڪلاس کان پوءِ مون سان گڏ پيٽارو ڪئڊٽ ڪاليج ۾ پڻ اچي شامل ٿيا.
بهرحال مٿين ڪسرت يعني پاسپورٽ تي ٺپو لڳڻ بعد ٽڪيٽ به اچي وئي ۽ ٻن چئن چڱن مڙسن کان وري به پڪ ڪيم ته بابا ڏسو ته ڪاغذ پٽ صحيح آهن يا نه. ائين نه ٿئي جو آئون دوست کي ينبو پهچڻ جو اطلاع ڪريان ۽ هو منهنجو اتي جي ايئرپورٽ تي انتظار ڪندو رهي ۽ هتان اسانجي حڪومت جا چمچا ڪراچي ايئرپورٽ تان ئي مونکي جهاز ۾ وهڻ نه ڏين. ۽ چون : “فلاڻي يا فلاڻي ڪاغذ تي ٺپو لڳل ناهي”.
هميشه وانگر احتياطن شوڪت نظاماڻي کي به چيم ته ڪنهن ايف آءِ اي يا انٽيليجينس واري کي به پارت ڪري ڇڏ، جيئن مونکي هڪ هنڌ کان ٻي هنڌ تائين نه ڊوڙائين. هن ٻڌايو ته ان ڏينهن جن جي ڊيوٽي آهي انهن مان هڪ زرداريءَ کي هن چئي ڇڏيو آهي ته مونکي گائيڊ ڪري. هو اٺين بجي اسٽاف گيٽ تي هوندو.
ايئرپورٽ تي بابا ۽ ٻين مائٽن کان موڪلائي اندر گھڙيس.
“سائين ڪهڙي فلائيٽ ۾ هلڻو آهي؟” سامان کڻڻ واري سنڌي ۾ پڇيو.
“مونکي ته سعوديا فلائيٽ ۾ رياض وڃڻو آهي پر پهريون ڀيرو تو سنڌيءَ کي هتي ڏٺو اٿم.” مون چيومانس.
“سائين اچڻ ته گهڻائي چاهين ٿا پر ڪا نوڪري ملي به نه؟”. هن اهڙي ٽون ۾ وراڻيو ڄڻ چئي رهيو هجي ته رڳو اسان سنڌين تي الزام آهن ته سست آهيون، پر نوڪريون ڪٿي ٿيون ملن ۽ پوءِ ٿوري دير ترسي چيائين “هي به وڏين منٿن ميڙن ۽ جاکوڙن کان پوءِ ملي آهي”.
“ڪٿي جو آهين؟” مون پڇيومانس.
“سائين نواب شاهه جو.” هن ٻڌايو.
يار ڪمال ٿو ڪرين نواب شاهه جو ٿي ڪري به نوڪري ڏکي ملي اٿئي! هو ڇا چوندا آهن ته “يار به چاڪي، سينڌ به اڻڀي” مون کلي چيو مانس ۽ هو سمجهي ويو.
سائين وري به رئيس (غلام مصطفيٰ جتوئي) کي شابس هجي، پنهنجي تر جي ماڻهن جو خيال ڪري ٿو۔ حق جي ڳالهه ڪبي جتوئي صاحب توڙي سندس ٻچا پنهنجي راڄ توڙي علائقي جي ماڻهن تي هٿ رکن ٿا۔ ان خيال کان اسان جو ضلعو گهڻن کان سٺو آهي۔
“شل وڌيڪ سکيو ۽ آباد هجي۔” مون وراڻيو مانس۔
“هو سڌو سعودي ايئر لائين جي ڪائونٽر تي وٺي آيو ۽ خرچي وٺي موڪلايائين۔ اٺن ۾ اڃان اڌ ڪلاڪ هو۔ آئون زرداريءَ يا ٻين کي ڏسڻ لاءِ اُٿيس جو سامان ويهه ڪلو بدران اٺاويهه ڪلو هو ۽ جيڪڏهن هو ان ا۾ مدد ڪري سگهيو ته ٺيڪ نه ته بئگ مان پنج ڪلو کن سامان۔ ۔خاص ڪري ڪتاب ڪڍي، ڳچي واري ٿيلهي ۾ وجهڻا هئا، جيڪو پاڻ سان کڻڻ ڪري توريو نه ٿو وڃي۔
گيٽ وٽ اچي همراهن جو پُڇايم، پر انهن مان اڃان ڪو به نه پهتو هو۔ سندن ڊيوٽي شروع ٿيڻ ۾ پنج ڏهه منٽ هئا۔ يونيفارم ۾ لنگهندڙ هڪ همراهه کان پُڇيم جيڪو حيدرآباد جي ڀٽي فئملي جو جو نوجوان هو۔ اتفاق سان منهنجن سفرنامن جو پڙهڻ جو شوقين هو سو منهنجو نالو ٻُڌي مون کي پاڻ هوائي جهاز تائين ڇڏڻ لاءي آيو۔ سندس نالو جهڙوڪر طارق ڀٽي چيائين۔ سندس ڊيوٽي ختم ٿي چُڪي هئي ۽ گهر وڃي رهيو هو، پر پوءِ به منهنجو جلدي جلدي سامان تورائي، پاسپورٽ ۽ ڪاغذ چيڪ ڪرائي هوائي جهاز ۾ چڙهڻ لاءِ اچي آخري منزل “ويٽنگ لائونج “ ۾ ڇڏيائين۔ هڪ دفعو لکڻ جي فائدي جو احساس ٿيو ته اڃان ڪي آهن ڪلجڳ منجهه ڪاپڙي.... اڃان طارق ڀٽي جهڙا نوجوان آهن، جيڪي نه فقط سنڌي ادب پڙهن ٿا، پر اسان جهڙن سنڌي ليکڪن جو خيال به رکن ٿا۔ )ٻين بانن جي اديبن جو ته هرڪو گهڻو خيال رکي ٿو....... حڪومت به ته عوام به.( باقي شوڪت نظاماڻي اهو نه پاڻ آيو ۽ نه ڪنهن کي موڪليائين.