الطاف شيخ ڪارنر

اي روڊ ٽو مدينہ

هي ڪتاب الطاف شيخ جي سعودي جي ان سفر جو آهي جنهن ۾ پاڻ کي هڪ نوڪري جي سلسلي ۾ سعودي وڃڻ ٿيو ۽ پاڻ سعودي جي شهر ينبو ۽ ان کان پوءِ ڪجهه وقت مديني رهيا. نوڪري ته نه ڪيائون پر اُتي مُشاهدي ۾ آيل گهڻيون ئي دلچسپ ڳالهيون هن سفرنامي ۾ قلم بند آهن. خاص طور سعودي جي ماڻهن جي رهڻي ڪهڻي، رويا ۽ انهن ماڻهن جا حال جيڪي وٽن نوڪري لاءِ ويزا وٺي پُهچن ٿا. خاص ڪري ننڍي کنڊ جا ماڻهو جيڪي ٿوري معاوضي تي وڏو پورهيو ڪن ٿا.
  • 4.5/5.0
  • 5351
  • 1033
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book اي روڊ ٽو مدينہ

هتي نوڪري ڪندڙن جي ڪهاڻي

پر پنجويهن سالن جي بنگالي رشيد جي ڪهاڻي _ پورهئي جي ڪلاڪن کان وڌيڪ خراب آهي. هو هڪ عرب جي دڪان ۾ ٽن سالن کان سيلز مئن آهي، يعني شيون وڪڻي ٿو. هڪ ته هتي دڪانن تي ڪم ڪرڻ وارن جو سڄو ڏينهن ضايع ٿيو وڃي. صبح جو نائين ڏهين کان ظهر نماز تائين دڪان کولڻو پوي ٿو. ان بعد وري عصر جي نماز بعد پنجين کان کولڻو پوي ٿو ته رات جا يارهن ٻارهن ته روز ٿيو وڃن. ڪڏهن ڪڏهن گراهڪن جي لڳاتار آمد ڪري هڪ به ٿيو وڃي. جمعي جي ڏينهن دڪان بند رهن، پر ڪي ڪي کولين. “منهنجي ڪفيل جي حڪم موجب آئون به جمع نماز بعد دڪان کوليان يعني ڏيڍ ٻي بجي کان وٺي رات جو ٻارهين تائين. يعني اهو به ڏينهن ڊيوٽي ٿيو. سڄو ڏينهن پيرن ڀر بيهي مختلف زبانن جي گراهڪن سان مٿو هڻڻو پوي ٿو. خاص ڪري ڪي ڪي پوڙها ۽ ننڍا عرب ڇوڪرا ته هر قيمت تي ايتري گهوپي ڪن ٿا جو پنهنجي جيڪر شيءِ هجي ته کين خيرات ۾ ڏئي جان ڇڏائجي.” هن ٻڌايو.
“ٽي سال هتي رهڻ دوران ڀلا عمرو يا حج ڪيو اٿئي_؟” مون پڇيومانس.
“ ڪفيل (عرب مالڪ جنهن گهرائي نوڪري ڏني اٿم) موڪل ئي نٿو ڏئي. دڪان جو سامان کٽندو آهي تڏهن ڏينهنڪ جدي وڃي موٽندو آهيان. صبح جو سوير هتان ينبو مان نڪرندو آهيان، ٻارهين هڪ بجي ڌاري بس اچي جدي جي مين بازر ۾ ڇڏيندي آهي ۽ پوءِ وچين نماز کان وٺي رات جو دير تائين ضروري ۽ گهربل شين جي خريداري ڪري پڪ اپ جي اڏي تي سامان پهچائي رات جو هڪ ڏيڍ بجي ڌاري اچي بس ۾ چڙهندو آهيان، جيڪا صبح جو هتي ينبو ۾ اچي ڇڏيندي آهي. ڪلاڪ ٻه آرام ڪرڻ بعد وري اچي دڪان کوليندو آهيان. حج لاءِ ٽي چار ڏينهن موڪل ۽ ڪفيل جي پاس کپي، سا اڃان ته ڪانه ٿي ملي.” هن ٻڌايو.
وري به رشيد بنگاليءَ جهڙا هتي خوش آهن. ننڍا آهن، پڙهيل ڳڙهيل نه آهن. پنهنجي ملڪ ۾ جيڪڏهن ڪنهن دڪان تي بيهن ته هزار رپيا به مس ملين ۽ هتي کين ڏهه هزار مليو وڃن. سندس ٻه ڀائر، ڀيڻويو ۽ چاچو به هتي ئي هن شهر ۾ ڪم ڪن ٿا. ڳوٺ جا ته ڪيترائي ماڻهو رهن ٿا. سندس ڀيڻ به هتي رهي ٿي جو سندس ڀيڻويو گهڻو ڪمائي ٿو ۽ گهڻي پگهار وارو ٻار رکي سگهي ٿو. ان جي ڪهاڻي هن ريت آهي ته هو اڄ کان ٻارهن تيرهن سال اڳ بنگلاديش کان هتي آيو. نه فقط جسماني طرح سگهارو آهي ۽ سڄو ڏينهن اس ۽ گرمي ۾ ڊوڙندو وتي پر عقل ۾ به تکو آهي. جنهن ڪفيل عرب وٽ نوڪر ٿي آيو ان جو حد کان وڌيڪ ڪم ڪيائين. هڪ دڪان مان ٻه ۽ ٻن مان چار ڪرائي ڏنائينس ۽ انهن تي ڪم ڪرڻ لاءِ پنهنجا مائٽ مٽ اهڙا گهرائي ڏنائين جيڪي سڄو ڏينهن پورهئي ۾ رڌل رهن ٿا. ڪيترا ڪم هو ڪميشن تي به ڪري ٿو. سندس عرب ڪفيل کي مڇيءَ جو ٺيڪو آهي. هو محنت ڪري ٻين شهرن ۽ ڳوٺن ۾ گهڻي کان گهڻي مڇي وڪڻي کانئس ڪميشن به وٺي ٿو. سو هنن کي هتي نوڪري ڪرڻ مان فائدو آهي ۽ ڪفيل کي هنن مان _ جيڪي گهٽ پگهار تي سڄو ڏينهن پورهيو ڪن ٿا. کيس هڪ فوٽو گرافي جو دڪان آهي جنهن تي ڇهه ڇوڪرا ڪم ڪن ٿا. ڇهه ئي بنگالي پاڻ ۾ مائٽ آهن ۽ مٿين بنگالي همراهه کين هتي آندو آهي. اهي صبح جو ستين کان دڪان کولين ٿا، جيئن صبح جي وقت آفيس وارا کانئن فوٽو ڪاپي ڪرائي سگهن. وچ ۾ ماني يا نماز تي وڃن ٿا، نه ته رات جو ٻارهين تائين دڪان کوليو ويٺا آهن. هاڻ ان جاءِ تي ستين اٺين سؤ ريالن تي اسان جو پاڪستاني شايد ايترو ڪم نه ڪري سگهي پر هي بنگالي خوش آهن، ڄڻ گهر جو گهر ۾ ويٺا آهن. وڏي ڳالهه ته ٿورو ڪمايل پئسو به سندن ملڪ ۾ وڏي حيثيت رکي ٿو ۽ ان مان پلاٽ گهر يا پنهنجا دڪان کولي سگهن ٿا پر پاڪستان ۾ اڄ ڪلهه ايتري مهانگائي ٿي وئي آهي جو هتان ڪجهه سال ڪمائي ويندڙ مزور ماڻهو ڪا خاص ملڪيت نٿو ٺاهي سگهي.