الطاف شيخ ڪارنر

اي روڊ ٽو مدينہ

هي ڪتاب الطاف شيخ جي سعودي جي ان سفر جو آهي جنهن ۾ پاڻ کي هڪ نوڪري جي سلسلي ۾ سعودي وڃڻ ٿيو ۽ پاڻ سعودي جي شهر ينبو ۽ ان کان پوءِ ڪجهه وقت مديني رهيا. نوڪري ته نه ڪيائون پر اُتي مُشاهدي ۾ آيل گهڻيون ئي دلچسپ ڳالهيون هن سفرنامي ۾ قلم بند آهن. خاص طور سعودي جي ماڻهن جي رهڻي ڪهڻي، رويا ۽ انهن ماڻهن جا حال جيڪي وٽن نوڪري لاءِ ويزا وٺي پُهچن ٿا. خاص ڪري ننڍي کنڊ جا ماڻهو جيڪي ٿوري معاوضي تي وڏو پورهيو ڪن ٿا.
  • 4.5/5.0
  • 5351
  • 1033
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book اي روڊ ٽو مدينہ

نوڪري ڏيڻ وارن ايجنٽن جا ڪم

ڪڏهن ڪڏهن هتي جي ڪنهن ڪارخاني، فئڪٽري، اداري يا اسپتال لاءِ هيٺين درجي جي مزور Unskilled-Labour کان وٺي سپروائيزر، انجنيئر، ٽيڪنيشن، اڪائوٽنٽ، مئنيجر وغيره جي ضرورت پوي ٿي. هو پاڪستاني ايجنٽن کي ٺيڪو ڏين ٿا ته فلاڻي فئڪٽري هلائڻ لاءِ اسان کي هي اسٽاف هڪ سال يا ٻن سالن لاءِ ٺيڪي تي کپي. اسان فلاڻي پوسٽ لاءِ هيترو فلاڻي لاءِ هيترو پگهار ڏينداسين، يعني هر مهيني جملي هيترا پئسا ڏينداسين، توهان اسان کي سڄو اسٽاف پهچايو. پوءِ اهي ايجنٽ پاڪستاني اخبار ۾ اشتهار ڏين ٿا ته سعودي عرب ۾ نوڪري لاءِ هي هي پوسٽون خالي آهن، مڪينيڪل انجنيئر هيترا، اليڪٽريڪل انجنيئر هيترا، مڪينڪ هيترا، اليڪٽريشن، فٽر، ويلڊر، ڊرائيور ۽ هيلپر هيترا کپن. پوءِ هنن وٽ ڍير درخواستن جو گڏ ٿيو وڃي جو ملڪ ۾ بيروزگاري ڏاڍي آهي يا جيڪو نوڪري ۾ آهي به ته اهو خوش ناهي. ڪيترن کي ولايت ۾ نوڪري ڪرڻ جو شوق ڀريو بيٺو آهي. بهر حال ايجنٽن جي چونڊ جو پنهنجو طريقو هوندو آهي ۽ ضروري ناهي ته توهان ان عهدي جا لائق هجو. مڪينيڪل انجنيئر جي پوسٽ لاءِ توهان وٽ ڀلي انجنيئرنگ جي بيچلر يا ماسٽرس ڊگري هجي. ڏهن سالن جو تجربو ۽ علم هجي. ايماندار ۽ پورهيت هجو پر ٿي سگهي ٿو ايجنٽ توهان بدران ان ماڻهوءَ کي اها پوسٽ ڏئي جيڪو ناتجريبڪار ۽ فريش گريجوئيٽ هجي پر تمام گهٽ پگهار ۾ راضي ٿئي، گهر يا ڌار ڪمري جي گهُر نه ڪري. هڪ ڪمرو ٻين ٻن ڄڻن سان share ڪري ان ۾ وقت گذاري. اهو ان ڪري جو ايجنٽ ڪمپنين کان جيڪو پگهار وٺن ٿا (جيتوڻيڪ اهو به گهڻو ناهي) ان کان تمام گهٽ تي ماڻهو ڳولين ٿا جيئن باقي بچت سندن کيسي ۾ وڃي. يا وري انهن کي چونڊين ٿا جيڪي کين رشوت طور گهٽ ۾ گهٽ هڪ يا ٻن مهينن جي پگهار جي اڳواٽ آڇ ڪن ٿا.
بهر حال ان چڪر ۾ اڪثر صحيح ڪم وارو ماڻهو نٿو وڃي ۽ صحيح طرح ڪم نه هلڻ ڪري ملڪ جي بدنامي ٿئي ٿي ته ڀائي هي پاڪستاني انجنيئر يا ڊاڪٽر ڪهڙا آهن. توهان کي سٺا ڪم وارا به ملي سگهن ٿا. پر نه انهن کي سندن ڪم مطابق پگهار ڏيندائون ۽ نه سهوليتون ته پوءِ اهڙائي ملندانو. ان ۾ ڏوهه پاڪستان يا بنگلاديش يا ڪنهن ٻئي ملڪ جو نه ٿيو. ڏوهه عرب ۽ ايجنٽ جو آهي جيڪي وچ مان پئسو کائڻ چاهين ٿا.
هڪ ٻئي قسم جي فراڊ جون به دانهون اسان جهڙن ملڪن ۾ ٻڌڻ ۾ آيون آهن. ايجنٽ حضرات ڪڏهن ڪڏهن نوڪري لاءِ ڪوڙا ۽ وڏا اشتهار ڏيندا، پوءِ هر هڪ درخواست ڏيندڙ کان هزار رپيا يا ٻه يا ٽي هزار ڊپازٽ طور وٺي رکندا ته فائنل چونڊ ٿيڻ بعد اڻ چونڊيلن کي واپس ڪنداسين. هرڪو سعودي عرب جي نوڪري جي شوق ۾ هزار يا ٻه هزار رپيا ايجنٽ وٽ جمع ڪرائيندو ته جي ملي وئي ته هزار ٻه هزار ڪجهه نه آهن ۽ جي نه ملي ته پئسا موٽي ملندا. اهڙي طرح ايجنٽ وٽ ٻه چار لک گڏ ٿيو وڃن، جن مان هو ڊفينس سرٽيفڪيٽ يا بانڊ وٺي ڇهه اٺ مهينا پئسي کي ڪم آڻي ٿو. ڪو آفيس ۾ اچي پڇي يا فون ڪري ته ان کي چوندو: “ بس هاڻ ايندڙ مهيني چونڊ لاءِ عربن جي delegation اچڻي آهي اسان کي پاڻ به سخت انتظار آهي. روز هنن لاءِ هوٽل ۾ ڪمرا بڪ ٿا ڪرايون. وغيره وغيره.” پوءِ هڪ هڪ کي ڊوڙائي ڪن کي پئسا واپس ڪن، ڪن جا کايو وڃن. يا وري هڪ ٻئي اشتهار تي پنج هزار رپيا خرچي ٻين مان پئسا ڪڍي پهرين کي ڏين. ڪي ايجنٽ ته پئسو کائي آفيس کي تالو هڻي ڀڄيو وڃن. پر ان طريقي سان فقط هڪ دفعو کائي سگهن ٿا. مٿيون طريقو مال ڦٻائڻ لاءِ سٺو آهي ۽ ملڪ ۾ ڏهائي هڪ سيڪڙو به بيوقوف موجود آهن ته تمام گهڻا آهن ۽ ٺڳن جو ڪاروبار هلندو رهي ٿو.