مهراڻ هوٽل ينبو ۾ ...
هڪ ٻه دفعو هن مهراڻ هوٽل بابت معلومات وٺڻ لاءِ ويس پر ان وقت سانجهيءَ جي وقت هوٽل جو مالڪ يا مئنيجر بدران چوڪيدار ۽ هڪ ٻه نوڪر مليا جيڪي کاڌي جي تياري ۽ ٽيبل ڪرسيون صاف ڪرڻ ۾ مشغول هئا. سعودي عرب ۾ کاڌي پيتي جي هوٽلن ۽ ريسٽورنٽن تي مارو سمهڻي (عشا) نماز بعد ٿئي ٿو. سو منهنجي واڪ ڪرڻ واري وقت تي اها هوٽل (مهراڻ) هميشه خالي نظر ايندي آهي.
“هن ۾ گهڻا ڪهڙي قسم جا گراهڪ اچن ٿا.” مون ڪم ڪندڙ بنگالي بئري کان پڇيو.
“هر قسم جا چن ٿا. پر گهڻا پاڪستاني ۽ عرب اچن ٿا.” هن ٻڌايو.
ساڳي نالي جي هوٽل مديني ۽ بدر شهر ۾ پڻ نظر آئي. پر وقت نه هجڻ ڪري معلوم ڪري نه سگهيس ته ڪنهن جي آهي. نالي جي ڪري مونکي لڳو ٿي ته ڪنهن سنڌيءَ جي هجي. پوءِ هڪ ڏينهن ينبو (ينبع) شهر اندر هڪ ٻي مهراڻ هوٽل نظر آئي. ان ڏينهن واندو به هوس سو چانهه جي بهاني ويهي رهيس. چانهه جو بل ڏيڻ وقت مئنيجر ٻڌايو ته سعودي عرب ۾ ڪيتريون ئي مهراڻ نالي هوٽلون آهن. جن جو مالڪ سيالڪوٽ جو معشوق علي آهي. سڀ کان وڏيون ۽ سٺيون جدي ۾ آهن. کاڌي ۾ سندن خاص Specialty چڪن تڪا، تندوري چڪن، پران (گانگٽ) ڪراچي، ڪورما (برياني) آهي. چڪن يا مٽن تڪو ٻارهين ريالين يعني پاڪستاني سؤ رپين جو آهي، باقي هر قسم جي ٻوڙ جي پليٽ ستين ريالين _ يعني سٺ رپئي جي آهي. چانهه جو ڪوپ يا بوتل هڪ ريال يعني ساڍي اٺين رپئي جي آهي.
هن شهر واري مهراڻ هوٽل جي ڀرسان هڪ ٻي وڏي ۽ مشهور هوٽل شيراز آهي. هڪ پاڪستاني کان پڇيم: هيءَ اها شيراز هوٽل ته نه آهي، جيڪا ڪراچي ۾ قاديانين جي شايد هئي ۽ ماڻهو هنن کي ڪافر ڪافر چئي نه فقط هوٽل جو نقصان ڪندا رهندا هئا، پر شيراز پراڊڪٽس جون جئم، جيليون، چٽڻيون، آچار وٺڻ کان به منع ڪندا هئا.”
همراهه منهنجي ڳالهه سمجهي طنزيه مرڪيو ۽ ڀر ۾ انڊين هندن ۽ فلپينين جي هوٽل ڏي اشارو ڪندي چيائين: “ها. هڪ هي مسلمان ملڪ آهن هڪ پنهنجا. پاڻ وٽ هرڪو پاڻ کي Holier than thou سمجهي ٿو ۽ وتي ٻين سان نفرتون ڪندو. ڏينهون ڏينهن پاڻ پاڪستانين مان برداشت جو مادو نڪرندو وڃي. پر هي ملڪ ڏس. مڪي مديني کان سواءِ هنن جي هر شهر ۾ هر ملڪ ۽ هر مذهب جا ماڻهو امن امان سان پيا هلن. ڪيڏو پرسڪون ماحول آهي.”