لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سنڌي نثر جي ڪن صنفن جو اڀياس

ھي ڪتاب مضمون، مقالن، سفرنامن، ناول، افساني ۽ ڊرامي جو اڀياس آھي. ھي ڪتاب سي.ايس.ايس، پي.سي.ايس ۽ ڊگري حاصل ڪندڙن لاءِ ڪارائتو آھي. پروفيسر پروين موسى جو هيءُ ڪتاب، سنڌي ادب ۾ تنقيدي ادب جي تاريخ ۾ هڪ بهترين اضافو آهي. محترمہ جي لکڻ موجب، پاڻ هيءَ محنت C.S.S, P.C.S جهڙن چٽا ڀيٽيءَ وارن امتحانن کان سواءِ گرئجويٽ ۽ ايم. اي جي امتحانن جي نصابي ضرورتن کي سامھون رکي لکيو اٿس، پر منھنجي خيال ۾، هن ڪتاب ۾ شامل ڪيل مواد جو معيار، گھڻو مٿانھون آهي، هي ڪتاب سچ، پچ تہ شاگردن کان سواءِ سنڌي علم ادب جي عام مطالعي۾ دلچسپي رکندڙ هر ماڻهو ۽ محقق جي خواهش پوري ڪرڻ جي سلسلي ۾ معلومات ۽ اُن لاءِ گھربل مواد جون گهرجون پوريون ڪري ٿو.

Title Cover of book سنڌي نثر جي ڪن صنفن جو اڀياس

مزاحمتي ادب:

ڏاڍ، صبر، استحصال، ظلم ۽ انڌير جي روڪ لاءِ استعمال ٿيندڙ لفظ مزاحمت يا ادب ۾ مزاحمتي رويي جو رجحان شروع دور کان موجود آهي. جيئن ته انساني ارتقا جي سفر ۾ ڏاڍ ۽ زور تي ذاتي حاصلات جي حصول جو لاڙو اول کان موجود آهي. وقت سان وسنديون قائم ٿيون ڳوٺ ۽ شهر وجود ۾ آيا، انساني تهذيب جا قانون لاڳو ٿيا ۽ پوءِ انهن جي ڀڃڪڙين ۽ انساني استحصال جوسلسلو هليو. ”جيڪو ڏاڍو سو گابو“ جو اصول ڪيترن هنڌن تي قائم ٿيو. جيڪو دنيا ۾ اڄ به ڪيترن هنڌن تي مختلف حوالن سان موجود آهي. انساني اظهار جو اهم ذريعو ٻولي ادب جي اظهار جي اهم وٿ آهي ۽ دنيا جي سڀني ٻولين جن ۾ ادب سرجي رهيو آهي. انسان هئڻ جي حيثيت جو اظهار ۽ انهن حقن جي سٺي پذيرائي موجود آهي. سنڌي ادب پڻ اهڙي جديد رجحان/لاڙي کان وانجھيل نه رهيو آهي. سنڌي ٻوليءَ جي نثر توڻي نظم ۾ مزاحمتي ادب جو وجود آڳاٽي دور کان ملي ٿو بلڪه ايئن چئي سگهجي ٿو ته اسان جو لوڪ ادب، لوڪ ڪهاڻيون، پهاڪا، چوڻيون، لوڪ نظم جون صنفون ڄاڻائين ٿيون ته شروع دور ۾ پڻ عوام پنهنجي بچاءُ ۽ حفاظت طور پنهنجي حقن جي جاکوڙ ۽ سچ چوڻ جو بنياد وڌو ۽ ڏينهون ڏينهن انهيءَ ۾ ترقي ٿيندي آئي.
ڪلاسيڪل شاعريءَ کان جديد شاعريءَ تائين ڪيترن شاعرن جي شاعريءَ ۾ مزاحمتي رويو ملي ٿو ته نثر ۾ پڻ ڪيتريون ڪهاڻيون، ناول ۽ ڊراما هن ڏس ۾ لکيا ويا آهن.