سازن ۽ سُرن جو بي مثال مظاهرو
6 سيپٽمبر تي رات جو 9 وڳي اڳ ۾ طئي ٿيل پروگرام موجب اسان ڪينيڊي سينٽر فار دي پرفارمنگ آرٽس(Kennedy Centre for Performing Arts) ڏسڻ وياسين جتي اسان کي مختلف سازن مان نڪتل سُرن جو مظاهرو ڏسڻو هو. اسان جا ڪجهه دوست ته اسان سان گڏجي آيا باقي ٻين دوستن گهر ۾ رهڻ پسند ڪيو يا پنهنجي منهن ٻيون جڳهيون گهمڻ هليا ويا. ڪينيڊي سينٽر پوٽمئڪ جي ڪناري تي جوڙيل هڪ بيحد خوبصورت بلڊنگ آهي جيڪا آمريڪا جي مقبول ۽ هردلعزيز صدر جان ايف ڪينڊيءَ جي ياد ۾ تعمير ڪئي ويئي. هي سينٽر 1971ع ۾ ٺهي راس ٿيو. هن عظيم الشان ۽ عاليشان عمارت ۾ چار ٿئيٽر آهن. اوپيرا هائوس، ڪنسرٽ هال، آئزن هاور ٿئيٽر ۽ ٽيريس ٿئيٽر. هڪ ئي وقت ضرورت پوڻ تي چار ئي ٿئيٽر پيا هلندا آهن ۽ هر ٿئيٽر جي هر هال ۾ گهٽ ۾ گهٽ ڏيڍ کان ٻن هزار ماڻهن جي ويهڻ جي گنجائش آهي. هتي ڊانس، ٿئيٽر، ساز آواز جون محفلون، اوپيرا ۽ ٻيون ثقافتي سرگرميون سڄو سال جاري رهن ٿيون، جتي آمريڪا جي فنڪارن کان سواءِ سڄي دنيا کان ناميارا ۽ وڏا وڏا فنڪار به پنهنجي فن جو مظاهرو اچي ڪندا آهن ۽ ڀرپور داد وصول ڪندا آهن.
اڄ رات سمفني آرڪيسٽرل پريزينٽيشن(Symphony Orchestral Presentation) جو مظاهرو هو جيڪو مون پنهنجي ڄمار ۾ پهريون ڀيرو ڏٺو، جنهن کي ميوزڪ ڊائريڪٽر سمفني جي مکيه استاد (Principal Conductor) پنهنجي مخصوص اشارن سان سئو کان به مٿي سازندن تي مشتمل آرڪيسٽرا تي سمفني جو مظاهرو ڪيو. پر ڇا ته پرفارمنس هو، ڇا ته سمفني جي عظمت هئي ۽ ڇا ته سازن جي هم آهنگي ۽ ميلاپ هو. چاليهه ته فقط وايولن هئا، ڏهاڪو کن بانسريون، ست اٺ ڪلارنيٽ، ٽليون، هارن، توتارا ۽ ٻيا الائي ڪهڙا ڪهڙا ساز هئا جن کي اسان لاءِ سڃاڻڻ به مشڪل هو. اهي جڏهن گڏجي وڳا ٿي ته اکين کي ڏسڻ جي باوجود ۽ ڪنن کي ٻُڌڻ کانپوءِ به ڄڻ اعتبار نٿي آيو ته هيترن سارن مختلف سازن مان فقط هڪڙي مغموم دانهَن ۽ سوزو گداز جو آواز ڪيئن ٿي نڪتو؟ ڇا ته سمفني ۾ درد هو، ڇا ته ان ۾ اثر هو، ڇا ته ڌُن ۾ جاذبيت سمايل هئي ۽ آلاپن ۾ دردن جو داستان دٻيل هو. مغربي سازن تي جتي مائيڪل جئڪسن ۽ مئڊونا جهڙن ڳائڻن جي هلا گُلا ٻُڌي ٺينگ ٽپا ڏيڻ تي دل چوندي آهي، اڄ سمفني آرڪسيٽرل پرفارمنس ڏسي ۽ ٻُڌي سڄي جسم ۾ ڄڻ وحدت الوجود جو صوفياڻو رنگ سمائجي ويو هو ۽ مان ته جيئرو جاڳندو بُت بڻجي ويو هوس. منهنجي ڀر ۾ اسان جو گائيڊ جان لارج ويٺو هو جنهن شايد سمفني جي مظاهري جي دوران مون سان ٻه دفعا ڪجهه ڳالهايو هو مگر مون ڪجهه به نه ٻُڌو هو. جڏهن مظاهرو ختم ٿيو ته مون ڏي نهاريائين ۽ مان جهڙوڪر محويت جي عالم ۾ هجان، ڌونڌاڙيندي مون کي چيائين: ”بلوچ جيئرو ته آهين نه؟“ ڄڻ ڇِرڪ ڀريم، ڄڻ گهَري ننڊ مان جاڳي پيس. ڏانهس نهاريم پر ڳالهايم ڪونه. مون کي چيائين ته: ”مون کي محسوس پيو ٿئي ته تون سمفني آرڪيسٽرا جي مظاهري کان ڏاڍو محظوظ ٿيو آهين. مون توسان ٻه دفعا وچ ۾ ڳالهائڻ جي ڪوشش ڪئي پر تون ڏسڻ ۽ ٻُڌڻ ۾ ايترو ته جذب هئين جو مون نيٺ وڏي آواز سان ٽيون دفعو توکي سڏيو“. جان لارج ٻئي ڏينهن تي ڀري ميٽنگ ۾ به سڀني جي سامهون ڏاڍو خوش ٿيندي اهو انڪشاف ڪيو ته گذريل رات جان ايف ڪينيڊي سينٽر ۾ سمفني آرڪيسٽرا جي مظاهري کان جيڪڏهن وڌ ۾ وڌ ڪو متاثر ٿيو هو ته اهو فقط عنايت بلوچ هو. مظاهرو هو ئي اهڙو جو ڪوبه ماڻهو متاثر ۽ مستغرق ٿيڻ کانسواءِ رهي نه پئي سگهيو.
دل ۾ ڏاڍي خواهش رهي ته ٻيهر به ساڳيو مظاهرو ڏسجي، پر واشنگٽن ۾ رهائش جا پويان ٽي ڏينهن بيحد مصروف گذريا، ڪجهه سرڪاري ۽ غيرسرڪاري مصروفيتون رهيون ۽ ڪجهه دوستن دعوتون ڪيون، تنهنڪري پويون ٽي راتيون پنهنجي مرضيءَ مطابق گذارڻ جي بجاءِ دوستن ۽ پيارن جي مرضي مطابق گذارڻيون پئجي ويون.