سفرناما

ساهان اوڏا سپرين

عنايت بلوچ صاحب، سنڌي ٻوليءَ جو بَرجستو ۽ هر دلعزيز شاعر ته آهي ئي آهي، پر هُن پنهنجي دلچسپ نثر ذريعي به پڙهندڙن جي دلين کي موهيو آهي. سندس سفرنامي لکڻ جو انداز هجي يا وري شخصيتن تي لکيل خاڪا هُجن يا ڪتابن جا لکيل مُهاڳَ، عنايت بلوچ صاحب جي تحريرَ پڙهندڙن کي اَڌَ مان هَٿُ ڇڏائڻ ناهي ڏيندي. براڊڪاسٽنگ جي دنيا ۾ عنايت صاحب جو نالو اسان سڀني لاءِ فخر جوڳو رهيو آهي. بلوچ صاحب مختلف وقتن تي آمريڪا جا جيڪي سفر ڪيا آهن، انهن جو احوالُ تمام سُهڻي ۽ مَنَ موهيندڙ انداز ۾ هن ڪتاب ۾ ملي ٿو.
  • 4.5/5.0
  • 6290
  • 657
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • عنايت بلوچ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ساهان اوڏا سپرين

جي.پي.ايس جي انقلابي سهولت

13.11.2012: اڄ اڱارو هو جنهن تي اعجاز ۽ فاروق کي موڪل هوندي آهي باقي ممتاز کي ڊيوٽي ڪرڻ کانپوءِ موڪل ڪرڻي هئي. شروع وارن صفحن ۾ تعارف ڪرائي آيو آهيان ته اعجاز منهنجو پٽ ۽ ممتاز ۽ فاروق منهنجي ڀاءُ هدايت بلوچ جا پٽ آهن ۽ ٽيئي ڪيترن ئي سالن کان آمريڪا ۾ رهندا آهن. اعجاز ۽ مان ڪلوٽ کان هوسٽن آياسين. اڄ جي پروگرام ۾ پهريون امارات (Emirates) ايئرلائينس جي آفيس وڃڻو هو پر اعجاز کي خبر نه هئي ته امارات ايئرلائينس جي آفيس ڪٿي هئي، سو سندس گاڏيءَ ۾ فٽ ٿيل (Global Positioning System: GPS) جو سهارو ورتائين، جنهن کي ٻين لفظن ۾ Navigation سسٽم به چيو ويندو آهي. هيءُ طريقو شروعات ۾ ترقي يافته ملڪن پنهنجي فوجين ۾ رائج ڪيو ته جيئن دشمن ملڪن جي اهم فوجي اڏن يا شهرن جو صحيح نقشو هٿ ڪري سسٽم ۾ وجهي، پوءِ حملو عين انهن جاين يا فوجي اڏن تي ڪيو وڃي جن کي نشانو بنائڻو هو. پاڪستان جي اترين علائقن يا وزيرستان ۾ آمريڪا طرفان جيڪي ڊرون حملا ٿي رهيا آهن اُهي به جي.پي.ايس سرشتي ذريعي ٿي رهيا آهن. اڄڪلهه اهو طريقو هوائي جهازن توڙي سامونڊي جهازن ۾ پڻ فٽ ٿيل آهي ته جيئن جهاز هيڏي هوڏي ڀٽڪڻ کان سواءِ سڌو پنهنجيءَ منزل تي پهچي وڃن.
سو اعجاز به امارات ايئرلائينس جي ائڊريس هٿ ڪري پنهنجي گاڏيءَ جي جي.پي.ايس سرشتي ۾ وجهي ڇڏي ۽ سسٽم کي چالو ڪري ڇڏيو. هاڻي کيس جي.پي.ايس جي هدايتن تي عمل ڪرڻو هو ۽ اهي هدايتون انگريزي زبان ۾ هڪ عورت جي وڻندڙ آواز ۾ رڪارڊ ٿيل هيون. هدايتون ڪجهه هن طرح هيون:
• توهان هاڻي فلاڻي روڊ تي ڊرائيو پيا ڪريو. ساڍا ٽي ميل (آمريڪا ۾ ڪلوميٽر نه پر ميل رائج آهن) ان روڊ تي هلو پوءِ فلاڻي روڊ تي ساڄي طرف مُڙي وڃجو. جڏهن ساڍن ٽن ميلن جي مفاصلي طئي ڪرڻ ۾ باقي هڪ يا اڌ فرلانگ بچيو ٿي ته وري ساڳئي خوبصورت ۽ نرم آواز ۾ هدايت ٿي آئي ته:
• فقط اڌ فرلانگ کانپوءِ کاٻي طرف فلاڻي روڊ تي هليا وڃجو. جڏهن عين ان روڊ طرف مُڙڻا هياسين ته وري آواز ٿي آيو:
• اهو اٿوَ اُهو روڊ جتي توهان کي کاٻي تي مڙڻو آهي، سو هڪدم کاٻي تي لڙي پئو. هاڻي جڏهن کاٻي تي ٻڌايل روڊ تي لڙياسين ته چيو ويو:
• ان روڊ تي اوهان کي پنج-ڏهه يا پندرهن ميل (جيترو به مفاصلو هوندو) ڊرائيو ڪرڻي آهي. تان جو انهن هدايتن تي عمل ڪندا جڏهن اسان(Emirates Airlines) جي عمارت جي سامهون پهتاسين ته نرم آواز ۾ آخري هدايت آئي:
• توهان هاڻي پنهنجيءَ منزل تي پهچي چُڪا آهيو. اوهان جي سامهون امارات جي آفيس آهي. آءٌ گاڏيءَ ۾ ويٺس ۽ اعجاز منهنجي ٽڪيٽ 28 نومبر 2012ع کان تبديل ڪرائي 9 ڊسمبر 2012ع جي ڪرائي آيو ڇو ته جيئن ٿورڙو اڳ ۾ ٻڌايو اٿم ته سنڌي دوستن جي خواهش هئي ته آءٌ 8 ڊسمبر تائين هوسٽن ۾ ضرور ترسان ۽ سندن سالياني جشن ”سنڌي ٽوپي ۽ اجرڪ“ ڏينهن ۾ ضرور شرڪت ڪريان.
اعجاز وڌيڪ ٻڌايو ته جڏهن جي.پي.ايس سسٽم گاڏين ۾ نه آيو هو ته اسان ڪنهن به نئين جڳهه کي ڳولڻ جي سلسلي ۾ بنهه عذاب ۾ هوندا هياسين. پر هاڻي اسان کي ڪجهه ڪرڻو نٿو پوي ۽ فقط اُها ائڊريس سسٽم ۾ وجهڻي ٿي پوي، پوءِ سسٽم اسان کي آڱر مان وٺي وڃي اتي ٿو بيهاري. مهربان پڙهندڙن لاءِ هتي هڪ ٻي وضاحت به ڪري ڇڏيان.
مثال طور اسان ڏنل هدايتن موجب عمل نه ڪيو ۽ ڪنهن غلط روڊ طرف لڙي پياسين يعني وڃڻو ته ساڄي طرف هو پر کاٻي طرف مُڙي پياسين ته جي.پي.ايس ٿوريءَ دير (فقط هڪ ٻن منٽن) لاءِ خاموش ٿي ويندو ۽ کيس خبر پئجي ويندي ته گاڏيءَ جي ڊرائيور غلط رستو ورتو آهي سو ويچارو رُلي ويندو. تنهنڪري وري کيس هدايت هن طرح ايندي:
• اسان توهان جي رستي جو ٻيهر تعين ڪري رهيا آهيون.
مهربان پڙهندڙن کي اهو به ٻڌائيندو هلجي ته جي.پي.ايس سرشتو سڌو سنئون سئٽلائيٽ سان ڳنڍيل آهي تنهنڪري سئٽلائيٽ طرفان سسٽم کي هدايت ملي ويندي ته هاڻي گاڏي هلائيندڙ کي وري نئين سِر ان روڊ تان رهبري ڪرڻي آهي جتي هو ڀُلجي ويو هو.
هي سرشتو پاڪستان ۾ به اچي چُڪو آهي پر ڪيترن دوستن مون کي ٻڌايو ته الائي ڇو جي.پي.ايس پاڪستان ۾ پوري ڪاميابيءَ سان هلي نه سگهيو آهي. پر جيئن اسان مغربي ملڪن کان ترقيءَ جي هر منزل ۾ سدائين پٺتي هوندا آهيون ته اُميد ڪري سگهجي ٿي ته ٿورڙن ئي سالن ۾ پاڪستان ۾ پڻ اهو سرشتو اوتري ڪاميابيءَ سان رائج ٿي ويندو جيئن هينئر اهو آمريڪا توڙي ٻين مغربي ملڪن توڙي ترقي يافته مشرقي ملڪن ۾ رائج ٿي چُڪو آهي.