سفرناما

ساهان اوڏا سپرين

عنايت بلوچ صاحب، سنڌي ٻوليءَ جو بَرجستو ۽ هر دلعزيز شاعر ته آهي ئي آهي، پر هُن پنهنجي دلچسپ نثر ذريعي به پڙهندڙن جي دلين کي موهيو آهي. سندس سفرنامي لکڻ جو انداز هجي يا وري شخصيتن تي لکيل خاڪا هُجن يا ڪتابن جا لکيل مُهاڳَ، عنايت بلوچ صاحب جي تحريرَ پڙهندڙن کي اَڌَ مان هَٿُ ڇڏائڻ ناهي ڏيندي. براڊڪاسٽنگ جي دنيا ۾ عنايت صاحب جو نالو اسان سڀني لاءِ فخر جوڳو رهيو آهي. بلوچ صاحب مختلف وقتن تي آمريڪا جا جيڪي سفر ڪيا آهن، انهن جو احوالُ تمام سُهڻي ۽ مَنَ موهيندڙ انداز ۾ هن ڪتاب ۾ ملي ٿو.
  • 4.5/5.0
  • 6290
  • 657
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • عنايت بلوچ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ساهان اوڏا سپرين

لنڊن ۾ جسٽس (ر) سيد غوث علي شاهه سان ملاقات

آمريڪا ۾ رهائش دوران ئي مون دل ۾ پڪو ارادو ڪري ڇڏيو هو ته جڏهن لنڊن ويندس ته سائين غوث علي شاهه صاحب جن سان ضرور ملندس. سائين غوث علي شاهه سان منهنجي نيازمندي منهنجي والد بزرگوار قبله غلام نبي ”اداسي“ جن جي ڪري ٿي. بابا جن اڪثر ساڻن ملندا رهندا هئا. هي 1959-60ع جو زمانو هو تڏهن ٻيئي شاهه صاحبان يعني سائين غوث علي شاهه ۽ سائين قائم علي شاهه خيرپور جا ناميارا وڪيل هوندا هئا ۽ اڪثر ڪري خيرپور ۾ هڪ ٻئي سان گڏ هوندا هئا. سندن هڪ ٻئي سان پڪي دوستيءَ جو وڏي ۾ وڏو ثبوت هيءُ آهي جو ڪيترا ماڻهو کين هڪ ٻئي جا سڳا ڀائر پيا سمجهندا هئا. پوءِ جڏهن 1967/68ع ۾ پاڪستان جي عظيم ليڊر جناب ذوالفقار علي ڀٽي پاڪستان پيپلز پارٽي ٺاهڻ جو اعلان ڪيو ته سائين قائم علي شاهه پيپلز پارٽي ۾ شامل ٿي ويو ۽ سائين غوث علي شاهه مسلم ليگ جوائن ڪئي ۽ جڏهن اڳتي هلي ميان محمد نواز شريف مسلم ليگ (ن) ٺاهي ته سائين غوث علي شاهه صاحب جن ان ۾ شامل ٿي ويا.
اسان جي احمدپور جي اوسي پاسي جي سڄي کوسا برادري به شروع کان ئي پيپلز پارٽي ۾ شامل ٿي. سائين غوث علي شاهه جن جي اعليٰ ظرفيءَ جو ان کان وڌيڪ مثال ٻيو ڪهڙو ٿي سگهي ٿو جو توڙي جو هر اليڪشن ۾ کوسا برادريءَ پيپلز پارٽيءَ جي اُميدوارن کي ووٽ پئي ڏنا آهن، پر جڏهن به سائينءَ سان ملڻ ٿيو آهي ته سندن ملڻ جي رويي ۽ سندن خوش اخلاقيءَ جي قدرن ۾ ڪو به فرق نه آيو آهي. کوسا برادريءَ ۾ سائينءَ جو تعلق سواءِ منهنجي ۽ هدايت جي ٻيو ڪنهن سان به نه رهيو آهي. اسان ٻيئي ڀائر به سندن بيحد عزت ۽ احترام ڪندا آهيون جو سندن شخصيت ايتري ته من موهيندڙ ۽ باڪمال رهي آهي جو ساڻن ملڻ ۽ سندن مِٺي گفتگو ٻڌڻ لاءِ دل هميشه چاهيندي رهندي آهي.
هتي لنڊن پهچڻ کان پوءِ ٻئي ڏينهن يعني 3 فيبروري 2006ع تي مون کين فون ڪيو ۽ کين ٻڌايم ته لنڊن ۾ موجود آهيان ته پاڻ ڏاڍا خوش ٿيا ۽ 4 فيبروري تي سندن رهائش گاهه تي ملڻ جو پروگرام طئه ٿيو.
04.02.2006: اڄ اڳواٽ طئه ٿيل پروگرام موجب 56 ڊيوَن پورٽ (Devon Port) بلڊنگ ۾ سنڌ جي اڳوڻي وزير اعليٰ جسٽس (ر) سيد غوث علي شاهه سان ملاقات ٿي. جيئن ته شاهه صاحب جن ڪجهه سالن کان وٺي لنڊن ۾ رهائش پذير هئا ته اڄوڪي ملاقات گويا ڪيترن ئي سالن کان پوءِ ٿي هئي. شاهه صاحب جن مون کي ڏسي ڏاڍا خوش ٿيا ۽ تمام گهڻي چاهه ۽ محبت سان پيش آيا. مون کي به ساڻن ملڻ تي تمام گهڻي خوشي ۽ سُڪون پهتو. سنڌ جون ڳالهيون پڇيائون، ڳوٺ وارن جا حال احوال ورتائون ۽ ڪلاڪ کن سندن رهائش گاهه تي ڪچهري ٿي، جتي شاهه صاحب جن جو ننڍو فرزند سيد فرحان حيدر شاهه به مليو. تڏهن 10-11 سالن جو مس هو پر ايڏو ته سلڇڻو، هوشيار ۽ بااخلاق هو جو جيئن مليو ته هڪدم پڇيائين: ”انڪل ڇا کائيندا، ڇا پيئندا وغيره“. چانهه کڻي آيو ته اُها به تمام سهڻي نموني ۽ سليقي سان ٽيبل تي اچي رکيائين. ڳالهائي پيو ته ايڏو پڪو پختو جو مون کي ته حيرت پئي ٿي ۽ فرحان حيدر شاهه سچ پچ ته پنهنجيءَ عمر کان مون کي ڪجهه وڌيڪ ئي سلجهليل سياڻو ۽ ڪڙهيل نينگر نظر آيو. پر پوءِ سوچيم ته آخر پُٽ ڪنهن جو آهي. سائين غوث علي شاهه صاحب جا سڀئي گُڻ ۽ خصلتون مون کي هن نوخير نينگر ۾ نظر اچي رهيون هيون، الله پاڪ کيس وڏي ڄمار ڏئي ۽ پنهنجي باوقار والد محترم وانگر سندس بخت بلند ڪري – آمين.
ٿوريءَ دير کانپوءِ سائين غوث علي شاهه چيو: ”عنايت! هل ته هائيڊ پارڪ جو چڪر هڻي اچون جيڪو منهنجي گهر جي بلڪل ويجهو آهي“. فيبروريءَ جي شروعات هئي ان ڪري لنڊن ۾ سخت سردي هئي ۽ مون کي پينٽ مٿان فقط ڪوٽ پاتل هو جڏهن ته شاهه صاحب جن کي اووَر ڪوٽ ۽ ڳچيءَ ۾ مفلر ويڙهيل هو. هلندي هلندي شاهه صاحب بيهي رهيو. چيائين: ”بلوچ صاحب، لنڊن جي سخت سرديءَ کان بچڻ خاطر سخت احتياط جي ضرورت آهي“. پڇيائين: ”ڪوٽ جي اندران ڪا جرسي يا سئيٽر وغيره پاتو اٿوَ يا نه؟“ جڏهن کين ٻڌايم ته جرسي وغيره ڪانه پاتي اٿم ته فرمايائون: ”عنايت صاحب اسان جا وڏڙا جيڪي بيحد ڏاها به هوندا هئا، چوندا هئا ته ”بابا گرميءَ جا مَڻ کنيون وتندئو ته به خير آهي پر سرديءَ جو تولو به نقصان پهچائي سگهي ٿو!“ انڪري آئنده لنڊن جهڙي سخت سردي ۾ چڱيءَ طرح ويڙهجي سيڙهجي گهران نڪرندا ڪريو“. چيم: ”سائين آئنده لاءِ سائين جن جي خيرخواهيءَ واري نصيحت تي پوريءَ طرح عمل ڪبو!“.
پهرين هائيڊ پارڪ جي سرپينٽائن ڍنڍ (Serpentine Lake) تي آياسين جتي ڪافي دير ڪچهري ڪندا رهياسون. بجاءِ منهنجي ٻڌائڻ جي پاڻ چيائون ته: ”عنايت صاحب اوهان ته لنڊن ڪيئي ڀيرا آيا ۽ ويا آهيو. ڏسو هي ڪيڏو نه خوبصورت ملڪ آهي، صفائي سٿرائي آهي ۽ هتي سفر ڪرڻ به بيحد آسان آهي وغيره“. ان کان پوءِ هائيڊ پارڪ جي ريسٽورنٽ ۾ آياسين جتي شاهه صاحب جن سئنڊوچز ۽ ڪافي پيارڻ سان منهنجو آڌرڀاءُ ڪيو. ريسٽورنٽ ۾ ويهي قبله شاهه صاحب جن سان دل کولي ڪچهري ٿي ۽ اڄ پهريون ڀيرو مون سندن ڏک جو ڪنهن حد تائين ازالو ڪيو جيڪو شاهه صاحب جن منهنجي ڀاءُ هدايت ۽ منهنجي پُٽ ڪامران سان ڪيو هو. يعني اهو ته عنايت کي آءٌ ڀائيندو ڏاڍو آهيان پر هو ووٽ هميشه پيپلز پارٽي وارن کي ڏيندو آهي.
مون اڄ کين واضح ڪري ٻڌايو ته سائين جڏهن کوسن جا سڀئي ڳوٺ پيپلز پارٽيءَ ۾ شامل هجن ته پوءِ عنايت کي ٻئي طرف وڃڻ جي ته ڪا واهه ئي ڪانهي ۽ پنهنجي هيڏي ساري برادريءَ کان الڳ ڪيئن ٿو رهي سگهجي. باقي رهيو سوال منهنجي ذاتي تعلق جو ته اڄ به قبله سائين غوث علي شاهه لاءِ دل ۾ جيڪا عزت ۽ احترام آهي ته ان جي شاهد فقط رب پاڪ جي ذات آهي. بهرحال اڄوڪي گفتگو کانپوءِ شاهه صاحب جن ڪافي حد تائين مطمئن ٿيا ته مان قصوروار نه آهيان. موڪلائڻ وقت شاهه صاحب جن چيو ته اڄ شام ستين وڳي تائين منهنجي گهر پهچي وڃجو جو هڪ دعوت ۾ هلڻو آهي ۽ چاهيان ٿو ته اوهان به مون سان گڏ هجو.
ڳالهين ڳالهين ۾ مهربان پڙهندڙن کي ٻڌائيندو هلان ته سائين غوث علي شاهه جن هيٺ بيان ڪيل عهدن تي فائز رهي چڪا آهن:
1. وائيس چيئرمن، پاڪستان بار ڪائونسل 1974ع-1975ع
2. جسٽس سنڌ هاءِ ڪورٽ 1979ع-1980ع
3. وزير تعليم ۽ ثقافت سنڌ 1981ع-1984ع
4. چيف منسٽر سنڌ اپريل 1985ع-اپريل 1988ع
5. چيف ايگزيڪيوٽو سنڌ، (وزير اعليٰ) جون 1999 – آڪٽوبر 1999ع
6. وزير دفاع، حڪومتِ پاڪستان 1991ع-1993ع
7. وزيرِ تعليم، حڪومتِ پاڪستان 1997ع-جون 1999ع
مان ٺيڪ ستين وڳي شام جو 56-ڊيوَن پورٽ پهچي ويس. ساڍي ستين وڳي شاهه صاحب جن به تيار ٿي نڪتا ۽ اسان ٻيئي بامبي پئليس هوٽل (Bombay Palace Hotel) تي ٺيڪ اٺين وڳي پهچي وياسين. ڊنر ۾ هيٺيون شخصيتون شريڪ ٿيون:
1. سيد غوث علي شاهه، پريزيڊنٽ، پاڪستان مسلم ليگ (ن) سنڌ، بطور خاص مهمان جي،
2. سردار عبدالرحيم، وائيس پريزيڊنٽ، پاڪستان مسلم ليگ (ن) سنڌ،
3. شيخ قيصر محمود، چيف آرگنائيزر، پاڪستان مسلم ليگ (ن) اووَرسيز،
4. احسان پاشا، ڊپٽي آرگنائيزر، پاڪستان مسلم ليگ (ن) اووَرسيز،
5. ذوالفقار علي بلتي، ميان محمد نواز شريف جو ذاتي فوٽوگرافر،
6. سيد فرحان حيدر شاهه، سائين غوث علي شاهه جن جو ننڍو فرزند، ۽
7. عنايت بلوچ
شاهه صاحب جن پنهنجي دوستن بلڪ پنهنجي پارٽيءَ جي عهديدارن سان منهنجو ڀرپور تعارف ڪرايو ۽ منهنجي اديب ۽ شاعر جي حيثيت جي باري ۾ کين ٻڌايو.
تمام پُرتڪلف ڊنر هئي جتي شاهه صاحب سان پارٽيءَ جي ٻين اڳواڻن خيالن جي ڏي وٺ ڪئي ۽ مون محسوس ڪيو ته هر ڪنهن شاهه صاحب جن جي راءِ ۽ خيالن کي وڌيڪ وزن ٿي ڏنو. رات جو 11:30 ڌاران ڊنر مان واندو ٿي عبيده وارن جي گهر پهچي ويس جتي سڀني منهنجو انتظار ٿي ڪيو.