گوتم جي درٻار جو اکين ڏٺو احوال
ان کان علاوہ هن کي اور ڪوٽ، لانگ بوٽ ۽ مٿان ڪيپ پاتل هيس. ان اسٽيچيو جي پويان گوتم جو وڏو اسٽيچو هيو، جيڪو وائيٽ ماربل سان ٺھيل هيو. سڌارت گوتم هنن سڀني ديوتائن کان بالاتر هيو. ان کان علاوہ ان وڏي اسٽيچو جي اڳيان هڪڙو ننڍو ٻيو بہ اسٽيچو رکيل هيو. جيڪو پلٿي هڻي ويھاريل ڏيکاريو ويو هو. جيئن گوتم سڌارت اڪثر ڪري گيان ڪندي ويٺل نظر ايندو آهي. انھن جي اڳيان ٻہ وڏا حوض ٺھيل هيا، جنھن ۾ ڪنول جا گل پوکيل هيا،جن جا ساوا وڏا پن پاڻي ۾ تري رهيا هيا.
هتي تمام گهڻيون مورتيون هيون. سڀئي سونھري رنگ ۾ رنڱيل هيون. منھنجو ڌيان هڪدم اهڙي اسٽيچو ڏانھن ڇڪجي ويو، جيڪو سائيز ۾ تہ ننڍو هيو، پر روب ۽ دٻدٻي ۾ ڪنھن فوجي نوجوان آفيسر وانگي لڳي پيو. جنھن جي هڪڙي هٿ ۾ ڇڙهي/لٺ ۽ ٻي هٿ ۾ سراهي (گهگهي) هئي. جنھن مان اهو لڳو پيو تہ ان سراهي مان هو پاڻي ڪڍي ٿو يا لاهي ٿو. هن جا وار سائيڊن کان فوجي ڪٽ ٿيل هيا. اڳتي جيئن ئي هلياسين تہ سونھري رنگ جا ڪيترائي اسٽيچو قطار ۾ ڪي ستل، ڪي ويٺل تہ ڪي ليٽيل نظر آيا. ٿوري دير کان پوءِ مون کي احساس ٿيو تہ هنن هيترن ديوتائن جي وچ ۾ اسان پارن گنهگارن جو ڪھڙو ڪم. اسان تہ خوني، ڦورو، لٽيرا، پراون پنھنجن جا حق غضب ڪرڻ وارا، جيري ڪارڻ ٻڪري ڪھڻ وارا آهيون. پر هي تہ گوتم جي اها عظيم نگري آهي جتي گوتم پيرين اگهاڙو هلندو هيو. جنھن چيو تہ،” ڪنھن هڪڙي ديوتا جي سامھون سوَ سال سر جهڪائي ويھي رهڻ کان بھتر آهي تہ ڪنھن هڪڙي پرهيزگار شخص جي صحبت ۾ وڃي ويھو.“ مون کي تہ هتي هر ماڻھو پرهيزگار پئي لڳو سواءِ منھنجي.
هنن سونھري رنگن جي مورتين جي اڳيان پيسن رکڻ وارو دٻو يا پيتي پڻ رکيل هئي. هو دل سان هتي ونڊ يا نذرانو ڏيئي رمندو رهي. ان وڏي گوتم جي اسٽيچو جي پويان هڪڙو ٻيو بہ سونھري رنگ جو ننڍو گوتم جو ئي اسٽيچو هيو. تقريبن مڙني مجسمن اڳيان چندي واريون پيتيون رکيل هيون، جنھن مان لڳي پيو تہ هتي بہ اسان وانگي درگاهن، مسجدن ۽ مندرن وارو چندي يا نذراني جو چڪر عام آهي. جيئن اسان وٽ ملي جو پيٽ نہ ٿو ڀرجي، تئين هتي بہ پنڊتن، ٻاون، چيلن، گروئن ۽ ڀوپن جو وڏو ڄار وڇايل آهي. گوتم جو فلسفو ويو ڌوڙ ٿي.
جيئن اسان وٽ ويچارو مريد، زائرين تي چندي يا نذراني جو وڏو بار هوندو آهي. هتي بہ ائين ئي آهي. بگ بدها جو مجسمو انتھائي خوبصورت هيو. هن کي شال اوڍيل ۽ ڌوتي ويڙهيل هئي. هن کي ڪنھن ٿالھہ نما ڊزائين ۾ ويھاريل ڏيکاريو ويو آهي. هي ڪا عمارت آهي، جنھن جي مٿان گوتم جي مورتي ٺاهي وئي آهي ۽ ان جي هيٺان تمام وڏا پلر آهن ۽ هيٺ شايد ڪمرا، آفيسون يا وري ٻيو ڪجهہ هو. اتي هڪڙو ماربل جو بورڊ بہ لڳل ڏٺم، جنھن تي انگريزي ۾ Big Budda Phuket لکيل هو. سونھري رنگ واري اسٽيجو جي هيٺان نون 9 هٿن وارو مجسمو پڻ ٺھيل هو، جنھن جي اڳيان هڪڙي بيٺل مورتي پڻ ڏيکاريل هئي. جڏهن تہ ان جي هڪڙي پاسي کان سائي رنگ جي ڌڙ سان ۽ نانگ جي ڦڻ جيان اڀن مٿن سان ٻہ ٻيون بہ مورتيون بيٺل نظر آيون ۽ ساڳي قسم جون مورتيون وري ان جي ٻي پاسي بہ هيون.
انھن جي اڳيان باھہ ٻارڻ واري سگري ٽائيپ ۽ هڪڙو سونھري ٿالھي جنھن تي ڪجهہ سڪا رکيل هيا ۽ ڦڪي رنگ جي سراهي جنھن جو ڪنو ناسي رنگ جو هيو، پڻ ڏسڻ ۾ آيو. وڏي ڳالھہ تہ هڪڙي لوهي پائپ تي دل جي شڪل جا ننڍڙا پيس، سنهڙي تين جا ٺھيل هيا جيڪي پڻ عقيدتمندن پنھنجن نالن سان ٺھرائي اتي لڳرائي/ٽنگرائي ڇڏيا هيا تہ جيئن انھن جي من جي مراد پوري ٿئي. جيئن اسان وٽ سعدي موساڻي ۽ ٻين درگاهن جي وڻن تي تعويز يا ڌاڳا ٻڌي پنھنجي عقيدت ۽ من جي مراد پوري ٿيڻ جي غرض سان اظھار ڪيو وڃي ٿو.
اڳتي هلي ڏٺوسين تہ سونھري چبوتري جي هيٺان ڪاري رنگ جي ديوتا جو مجسمو ويھاريل ڏيکاريو ويو آهي جنھن جي ڪلھي تي پڻ ڏنڊو يا لٺ رکيل آهي. هو غالب هنومان هيو. مون کي مورتين جي يا ديوتائن جي ايتري ڄاڻ نہ آهي، جيتري اسان جي پرتاب ۽ ڊاڪٽر سنتوش کي آهي. ان سان گڏ ئي هڪڙو ٻيو بہ ساڳي ٽائيپ جو چبوترو هيو، جنھن جي هيٺان بہ سونھري رنگ جي ديوتا جي مورتي موجود هئي. جنھن جو ڌڙ هڪڙي پاسي تہ مٿو ٻيئي پاسي هيو. مورتين جي هن ديس ۾ جتي منھنجي دل مورتي ٿي وئي هئي اتي منھنجو من، منھنجون اکيون بہ ڪنھن سونھن ديوي جي عشق ۾ مورتين جو روپ ڌاري چڪيون هيون.