پنهنجي مڙس جي غلطين کي معاف ڪري ڇڏجي:
انسان خطا جو گهر آهي ۽ کائنس ڪميون ڪوتاهيون ته پئي ٿينديون آهن. زال مڙس جيئن ته گڏ گذاريندا آهن تنهن ڪري مٿن اهو لازم هوندو آهي ته هڪ ٻئي جي غلطين کي معاف ڪري ڇڏين ته جيئن زندگيءَ جو گاڏو بنا ڪنهن رڪاوٽ جي گڙندو رهي. ان ڏس ۾ جيڪڏهن ڪَس ڪَسر کان ڪم ورتو ويو ته پوءِ ٻنهي لاءِ چڱو ڪونه ٿيندو. گڏيل زندگيءَ ۾ ۽ سڀ کان وڌيڪ ڪٽنبي زندگيءَ ۾ درگذر ڪرڻ ۽ هڪ ٻئي جي غلطين کي معاف ڪرڻ جي ضرورت هوندي آهي. جيڪڏهن ڪٽنب جا ڀاتي سختيءَ کان ڪم وٺندا ۽ هڪ ٻئي جي خطائن ۽ غلطين کي معاف نه ڪندا ته پوءِ اهڙي حالت ۾ سندن جيئڻ جنجال ٿي پوندو.
ڀيڻ! تنهنجو مڙس به انسان آهي تنهنڪري کانئس به ڪي غلطيون ٿينديون هونديون. ٿي سگهي ٿو ته ڪاوڙ وچان هو تنهنجي توهين ڪري يا وري گهٽ وڌ ڳالهائي يا توسان ڪوڙ ڳالهائي يا ڪو اهڙو ڪم ڪري جيڪو توکي بنهه نه وڻي. اهڙي قسم جون خطائون هر مرد کان ٿينديون آهن پر جيڪڏهن هن کي پنهنجي غلطين تي ڪو پڇتاءُ ٿئي ۽ هو توکان معافي وٺي ته تون ان تي ساڻس ضد نه ڪر. جيڪڏهن ضد ڪندينءَ ته پوءِ هو به تنهنجي غلطين تي ڪڙي نظر رکندو ۽ پو ءِ ٿي سگهي ٿو ته ڳالهه وڃي جهيڙي جهٽي تائين پهچي. ان جي ابتڙ جيڪڏهن تون ماٺ رهندينءَ ۽ سندس غلطين کي معاف ڪري ڇڏيندينءَ ته کيس ضمير ملامت ڪندو ۽ پوءِ هو پنهنجي ڪئي تي شرمندو ٿيندو ۽ اهڙيِءَ طرح سندس نظر ۾ تنهنجي عزت وڌي ويندي ۽ گڏوگڏ هو توکي سمجهدار، وفادار ۽ معاف ڪندڙ زال سمجهندو. ان کانسواءِ کيس اهو پڻ احساس ٿيندو ته توکي ساڻس ۽ سندس ڪٽنب سان پيار ۽ محبت آهي، تنهن ڪري هن کي تنهنجي قدر جي خبر پوندي ۽ سندس دل ۾ تنهنجي لاءِ محبت وڌي ويندي. حضور ﷺ جن فرمايو آهي ته، ”بڇڙي عورت ئي پنهنجي مڙس جو عذر نه مڃيندي آهي ۽ نه ئي وري سندس خطائن کي معاف ڪندي آهي.“ (52)
ڇا اها ڏک جهڙي ڳالهه ناهي جو هڪ عورت ايڏي ساڙ سڙي هجي جو پنهنجي مڙس جي معمولي غلطين کي برداشت نه ڪري سگهي ۽ ان ڪري شاديءَ جهڙي مقدس ٻنڌڻ کي ٽوڙي ويهي.