5.شڪي مرد:
جيڪي مرد شڪ جهڙي گندي روڳ ۾ ورتل هوندا آهن سي پنهنجي ۽ پنهنجي گهرڀاتين جي زندگيءَ کي نهايت اڻ وڻندڙ بنائي ڇڏيندا آهن، هرو ڀرو بهانا ڳوليندا ۽ اعتراض ڪندا رهندا آهن، پنهنجي زال جي اٿڻ ويهڻ کي شڪ جي نظرن سان ڏسڻ لڳندا آهن ۽ پاڇي وانگر سدائين سندس پويان لڳل هوندا آهن. جن ڳالهين کي خيانت ۽ بي وفائي نه ٿو چئي سگهجي تن کي اهي پنهنجي وهم ۽ شڪ ڪري زال جي بي وفائي سمجهندا آهن، مثال طور: فلاڻي مرد کيس خط لکيو آهي، تنهن ڪري پڪ سان ٻنهي جي دوستي رهي هوندي، فلاڻي مرد کيس سلام ڪيو هو ۽ خير خيريت پڇي هئي تنهن ڪري هوءَ مون سان وفادار ناهي، پاڙي جي فلاڻي نوجوان تنهن ڏينهن گهرجي ڇت تي چڙهي کيس ڏٺو هو، تنهن ڪري ڀانئجي ٿو ته ٻئي هڪ ٻئي کي چاهين ٿا، هن فلاڻي مرد جي واکاڻ ڪئي هئي، جنهن جو مطلب رڳو اهو ئي ٿي سگهي ٿو ته هوءَ مٿس موهت آهي، تنهن ڏينهن هڪ خط مون کان لڪائي ٿي پڙهيائين گهڻو ڪر ي اهو خط سندس عاشق جو هوندو. پهرين جي ڀيٽ ۾ هاڻي مونکي گهٽ ٿي ڀانئين تنهن ڪري ٿي سگهي ٿو ته کيس ٻيو ڪو وڻندو هجي ۽ منهنجي ڌيءَ جي شڪل مون جهڙي ناهي ان مان خبر پئي ته هن مون سان خيانت ڪئي آهي.
مطلب ته شڪي مرد اهڙي قسم جي معمولي ڳالهين کي خيانت سمجهندي زال تي شڪ ڪندا آهن. معاملو ته اڃا به خراب تڏهن ٿيندو آهي جڏهن سندس ماءُ، ڀيڻ يا پاڙي جي ڪا ساڙيلي عورت، ساڙ يا ٻي ڪنهن سبب ڪري سندس ها ۾ ها ملائينديون آهن ۽ اهڙيءَ طرح سندس شڪ پختو ٿي ويندو آهي. جيڪي نڀاڳا ڪٽنب شڪ جهڙي ءَ بيماريءَ ۾ وچڙي ويندا آهن تن کي ڪڏهن به سڪون ملي ڪونه سگهندو آهي. مرد جاسوس پوليس وانگر سدائين زال جي هر ڪم جي نگراني ڪندو آهي ۽ ٿورين ٿورين ڳالهين تي شڪ ڪرڻ لڳندو آهي ۽ اهڙيءَ طرح پاڻ کي پريشانيءَ جي ڌٻڻ ۾ ڦاسائي ڇڏيندو آهي. سندس ويچاري زال به سدائين هڪ بي گناهه ڏوهاريءَ وانگر ذهني عذاب پئي ڀوڳيندي رهندي آهي ۽ سخت پابنديءَ جي حالت ۾ جيئن تيئن زندگي گذارڻ تي مجبور هوندي آهي.
اهڙن ڪٽنبن جا بڻ بنياد سدائين پيا ڌُڏندا رهندا آهن ۽ هر وقت طلاق جي تلوار ڪنڌ تي لڙڪيل رهندي آهي طلاق ته ٺهيو، پر شڪ شبهي جي ڪري ڳالهه وڃي زال کي قتل ڪرڻ تائين پهچندي آهي. اهڙن مردن جو وڏو انگ آهي جن پنهنجي بي گناهه زالن کي شڪ جي بنياد تي قتل ڪري پاڻ آپگهات ڪري ڇڏي آهي.
تنهن ڪري زال ۽ مڙس کي هٺ ۽ هوڏ ڇڏي ڏيڻ گهرجي ۽ اڻ وڻندڙ حادثن ٿيڻ کان اڳ ئي سياڻپ کان ڪم وٺندي انهن جو گڏجي ڪري ڪو حل ڳولڻ گهرجي. جيڪڏهن مڙس ۽ زال چاهين ته شڪ جي مسئلي جو حل سولائيءَ سان لڀي سگهي ٿو. مڙس کي گهرجي ته اجائي شڪ ۽ وهم کان پنهنجو ذهن صاف ڪري ڇڏي. ڪنهن تي هرو ڀرو شڪ ڪرڻ ڪا چڱي ڳالهه ناهي. جيستائين پڪين ثابتين ۽ دليلن سان خيانت ثابت نه ٿئي تيستائين ڪنهن تي الزام هڻي نه ٿو سگهجي.
قرآن پاڪ ۾ الله تعاليٰ فرمايو آهي ته، ”اي ايمان آڻيندڙؤ! ڪيترن ئي شڪ شبهن کان بچو، ڇو جو ڪيترائي شڪ گناهه هوندا آهن.“
حضور ﷺ جن فرمايو آهي ته، ” جيڪو ماڻهو پنهنجي زال تي بنا ڪنهن سبب جي زنا جو الزام هڻندو آهي، تنهن کان سندس مڙني نيڪين جو ثواب ائين ڌار ٿي ويندو آهي جيئن نانگ جي کل سندس جسم کان ڌار ٿي ويندي آهي ۽ سندس بدن جي هر وار جيترا هزارين گناهه سندس اعمال نامي ۾ لکيا ويندا آهن.“
پاڻ ﷺ جن وڌيڪ فرمايو آهي ته، ”جيڪو ماڻهو ڪنهن مؤمن مرد يا عورت تي بُهتان هڻندو تنهن کي خدا تعاليٰ قيامت ڏينهن باهه جي بَٺيءَ ۾ اڇلائيندو ته جيئن هو پنهنجي ڏوهه جي سزا ڀوڳي.“
جيستائين زال جي خيانت شرعي طرح تي دليلن ۽ ثابتين وسيلي ثابت نه ٿي ٿئي تيستائين مرد کي ڪو حق ناهي ته هو کيس ڏوهه ڏي. زال تي ڪوڙو الزام هڻڻ ايترو وڏو گناهه آهي جو اسلام ۾ ان جي سزا اَسي ڪوڙا مقرر ڪئي وئي آهي.
رڳو وهم ۽ شڪ ۽ خيالي امڪانن جي بنياد تي اهڙي موضوع کي ثابت نه ٿو ڪري سگهجي. ڪنهن جو خط لڪائي پڙهڻ يا وري ڪنهن جو فوٽو سانڍي رکڻ خيانت جو دليل بنهه نه ٿو ٿي سگهي.
اهو صحيح آهي ته اهڙي قسم جو ڪم بنهه نه ڪرڻ گهرجي. ٿي سگهي ٿو ته سادگيءَ يا اڻڄاڻائيءَ ڪري کانئس ائين ٿي ويو هجي. جيڪڏهن ڪو مرد کيس خط موڪلي ته اهو وٺڻ نه گهرجي پر جيڪڏهن خط وصول ڪيائين ۽ مڙس جي ڊپ کان لڪائي رکيائين ته پوءِ رڳو ان خط کي خيانت جو دليل نه ٿو چئي سگهجي. جيڪڏهن ڪنهن ڌارئي مرد کي سلام ڪيائين ۽ کانئس خير خيريت پڇيائين ته اهو به سندس خيانت جو دليل نه ٿو ٿي سگهي، جيتوڻيڪ ڌارئي مرد سان گرمجوشيءَ جو اظهار ڪرڻ سٺي ڳالهه ناهي. ٿي سگهي ٿو ته اهو مرد سندس پيءُ يا ڀائرن جو دوست هجي يا وري ڪنهن مٽي مائٽيءَ جي حوالي سان ساڻس اڳ ۾ ئي ڄاڻ سڃاڻ رهي هجي. جيڪڏهن مرد جي سٺي اخلاق ۽ هلت کان متاثر ٿي سندس واکاڻ ڪيائين ته پوءِ ان جو مطلب اهو ٿوروئي آهي ته هوءَ مٿس موهت آهي. جيتوڻيڪ زال کي اها ڳالهه ڪونه ٿي ٺهي ته هوءَ پنهنجي مڙس آڏو ڪنهن ڌارئي مرد جي واکاڻ ڪري پر پوءِ به رڳو ايتري ننڍڙي ڳالهه کي خيانت جي نشاني نه ٿو چئي سگهجي.
جيڪڏهن هوءَ خط کي لڪائي رکي ٿي يا ڪوڙ ٿي ڳالهائي ته به ان ڳالهه کي خيانت نه ٿو چئي سگهجي. ٿي سگهي ٿو ته اهو خط کيس ڪنهن ساهيڙيءَ لکيو هجي جنهن ۾ شخصي قسم جي اهڙي ڪا ڳالهه لکيل هجي جيڪا هوءَ پنهنجي مڙس کان لڪائڻ چاهيندي هجي. جيڪڏهن هوءَ پهرين جي ڀيٽ ۾ پيار محبت گهٽائي وئي آهي ته پوءِ ائين ٿوروئي آهي ته هن ٻئي ڪنهن سان دل لڳائي آهي. ان جا ٻيا ڪيترائي سبب ٿي سگهن ٿا. ٿي سگهي ٿو ته هوءَ ڪنهن ڳالهه تان مڙس سان ڪاوڙيل هجي، بيمار رهندي هجي يا وري مڙس جي بي ڌيانيءَ جي ڪري مايوس ۽ ڪوماڻيل هجي. مطلب ته اهڙين ڳالهين کي خيانت هر گز نه ٿو چئي سگهجي. ٿوري ۾ ائين کڻي چئجي ته جيڪي ڳالهيون شڪ شبهي جو ڪارڻ هونديون آهن تن تي جيڪڏهن نيڪ نيتيءَ سان ويچاريو وڃي ته پوءِ اهي صفا ننڍڙيون لڳنديون.
پيارا ڀاءُ! خدا ڪارڻ، شڪن ۽ وهمن کي ذهن مان ڪڍي ڇڏيو ۽ هڪ انصاف پسند جج وانگر پنهنجي زال جي خيانت جي دليلن ۽ ثابتين جو، ڌيان ۽ انصاف سان جائزو وٺو ۽ چڱيءَ ريت سوچي سمجهي انهن دليلن ۽ ثابتين کي پرکيو ۽ ڏسو ته ڇا توهان جو شڪ صحيح آهي يا رڳو اهو اوهان جووهم آهي.
اسان اهو نه ٿا چئون ته توهان بي پرواهه ۽ بي غيرت ٿي وڃو پر اسان جو مقصد رڳو ايترو آهي ته جيڪا ڳالهه چڱيءَ ريت ثابت ٿي وڃي تنهن تي ئي ويساهه رکو.
اجاين الزامن ۽ شاهدين تي ڳنڍ ٻڌي اوهان پنهنجي ۽ پنهنجي ڪٽنب وارن جو جيئڻ ڇو ٿا حرام ڪريو؟ جيڪڏهن اهڙي قسم جي خيالي ثابتين جي بنياد تي اوهان تي ڪو الزم هنيو وڃي ته پوءِ اوهان تي ڇا گذرندو؟ انصاف ۽ ضمير جي تقاضا ڇا آهي؟ ڇو پنهنجي ۽ پنهنجي زال جي عزت ڌوڙ ۾ ملائڻ تي سندرو ٻڌيو بيٺا آهيو؟ ڇا سندس حالت تي اوهان کي ڪو ترس نه ٿو اچي؟ ڇا توهان اهو نه ٿا سوچيو ته ٿي سگهي ٿو ته هوءَ انهن ڪُوڙن الزامن کان بيزار ٿي ڪنهن غلط واٽ تي ڀٽڪڻ لڳي؟
حضرت علي رضه پنهنجي پٽ امام حسن رضه کي چيو ته، ”ان ڳالهه جو خيال رهي ته جتي ضرورت نه هجي اتي غيرت نه ڏيکارجانءِ، ڇو جو اهو عمل صحيح ماڻهن کي گمراهيءَ ڏانهن ۽ پرهيز گارن کي گناهه ڏانهن لاڙيندو آهي.“
جيڪڏهن توهان کي پنهنجي زال تي شڪ آهي ته پوءِ اها ڳالهه هر ڪنهن کي به ٻڌايو ڇو جو ٿي سگهي ٿو ته ڪي ماڻهو دشمنيءَ يا اياڻپ ڪري يا وري سڄڻائپ ڏيکارڻ لاءِ توهان سان ها ۾ ها ملائين ۽ ڪجهه بي بنياد ڳالهين جو پڻ واڌارو ڪن. جيڪڏهن ائين ٿيو ته پوءِ اوهان جو شڪ پڪ ۾ بدلجي ويندو ۽ اهڙيءَ طرح توهان جي دنيا به تباهه ٿي ويندي ته آخرت پڻ. خاص ڪري مائرن ۽ ڀينرن سان ته هرگز ڳالهه نه ڪرڻ گهرجي ڇو جو عام ڪري سَسُ ۽ نڻانون، نُنهن سان ته خدا ڪارڻ وير رکنديون آهن ۽ اهڙا وَجَهه پيون ڳولينديون آهن جن وسيلي نُنهن کي بيعزتو ڪرائي سگهن. پوءِ اهي سوچ سمجهه کانسواءِ توهان جي شڪ کي پڪ ۾ تبديل ڪرڻ جا سمورا سبب فراهم ڪنديون. جيڪڏهن توهان کي ٻئي ڪنهن جي مدد گهرجي ته پوءِ ڪنهن تجربيڪار، سياڻي ۽ خير خواهه دوست سان صلاح ثواب ڪريو. پر ڀلو ته ائين ٿيندو ته زال جي جن ڪمن ۽ ڳالهين تي توهان کي شڪ آهي، تن بابت نهايت نرميءَ ۽ پيار مان زال کان ئي وضاحت پُڇي وٺو. وضاحت پڇڻ مهل توهان جو مقصد پنهنجي شڪ کي ثابت ڪرڻ نه هجي، پر وقتي طور تي شڪ شبهي کي پنهنجي ذهن مان ڪڍي ڇڏيو ۽ هڪ عادل جج وانگر پنهنجي زال جي وضاحتن کي ڌيان سان ٻُڌو ۽ انهن کي هڪدم غلط نه سمجهو. ٿوريءَ دير لاءِ فرض ڪريو ته جيڪڏهن توهان جو ڀيڻيويو پنهنجي زال جي اهڙي ئي قسم جي شڪايت کڻي اچي ته پوءِ توهان ڪيئن فيصلو ڪندا؟ پنهنجي زال جي معاملي ۾ پڻ اهڙي هلت ڪريو. توهان جي زال جا ايلاز منٿون ۽ دليل ۽ ثبوت توهان جي پٿر دل تي ڀلا اثر پو ڪونه ٿا ڪن؟ توهان کي سندس ڳالهين تي اعتبار ڇو نه ٿو اچي؟ ٿورو سياڻا ٿيو، هرو ڀرو آپي کان ٻاهر نه نڪرو. متان انهن شڪن شبهن جي بنياد تي زال کي طلاق ڏئي پاڻ کي تباهه ڪري ڇڏيو. فرض ڪيو جيڪڏهن توهان زال کي طلاق ڏئي ٻي شادي ڪري ورتي ته پوءِ توهان وٽ ڪهڙي گارنٽي آهي ته هوءَ کانئس ڀلي هوندي؟ توهان کي پنهنجي انهن ابهم ٻارڙن جو خيال ڇو نه ٿو ٿئي؟ ڀلا انهن معصومڙن جوڪهڙو ڏوهه آهي؟ ڇو ٿا انهن ويچارن کي پنهنجي شڪ ۽وهم جي باهه ۾ساڙيو؟ انهن جا ڪوماڻيل چهرا ۽ نماڻيون نظرون اوهان تي اثر ڇو نه ٿيون ڪن؟ متان وري آپگهات ڪري ويهو يا زال کي قتل ڪري ڇڏيو. آپگهات ڪيوَ ته پوءِ ٻئي جهان خراب ڪري ويهندؤ ۽ جيڪڏهن زال کي قتل ڪيو ته پوءِ آخرت ۾ به دوزخ ٺهي پئي اٿوَ ته هيءَ دنيا به برباد ٿي ويندوَ! ڀلا خون ۽ کٿوري لڪي ته ڪونه ٿا سگهن. هڪ ڏينهن توهان جو ڏوهه ظاهر ٿيندو. پوءِ يا ته توهان کي ڦاسيءَ تي ٽنگيو ويندو يا وري سڄي ڄمار جيل ۾ گذارڻي پوندي.
اهڙي قسم جي شڪي ۽ وهمي مردن جي، زالن تي وڏي ذميداري پوي ٿي. کين گهرجي ته پنهنجي ۽ پنهنجي ٻارڙن ۽ مڙس جي چڱائيءَ ڪاڻ صبر، سهپ ۽ قربانيءَ کان ڪم وٺن. اهڙن ئي ڏکين وقتن ۾ عورتن جي سمجهه، عقل ۽ سياڻپ جي پرک ٿيندي آهي.
پياري ڀيڻ! سڀ کان پهرين توهان اها ڳالهه سمجهو ته توهان جو مڙس هڪ خطرناڪ نفسياتي بيماريءَ جي وَر چڙهيل آهي. هروڀرو ڪير پنهنجي زندگي زهر ڪندو آهي پر اصل ۾ هو بيمار آهي. جي ها! شڪ جو مرض به خطرناڪ بيمارين ۾ ڳڻيو ٿو وڃي. تنهن ڪري بيمار جو علاج ٿيڻ گهرجي ته جيئن سندس مرض دور ٿئي. توهان ڪوشش ڪري ساڻس ايڏو ته پيار ڪريو جو کيس پڪ ٿي وڃي ته توهان جي دل ۾ رڳو سندس لاءِ ئي جاءِ آهي. جيڪڏهن هو اعتراض ۽ بهانا ڪري ته پوءِ توهان کڻي صبر ڪيو. ڪاوڙ ڏيکاري يا دڙڪا داٻ ڏي ته ماٺ ئي رهجي. سندس سختين کي برداشت ڪجي. رڙيون ڪوڪون نه ڪجن ۽ جهيڙو جهٽو نه ڪجي. ڪا به ڳالهه کانئس ڳجهي نه رکجي ۽ روزاني جا حال احوال سچائيءَ سان ۽ دل کولي ٻڌائجن، جيڪڏهن هو ڪنهن ڳالهه جي وضاحت پڇي ته حقيقت ٻڌائي ڇڏجي ۽ ڪوڙ ڳالهائڻ يا کانئس ڪا ڳالهه لڪائڻ کان پاسو ڪجي ڇو جو جيڪڏهن هڪ ڀيرو توهان جو ڪوڙ پڌرو ٿي پيو ته پوءِ هو ان کي اوهان جي ڏوهه جو آخري ثبوت ۽ سند سمجهندو.
جيڪڏهن هو چئي ته فلاڻي ماڻهوءَ سان نه ملو يا فلاڻو ڪم نه ڪريو ته پوءِ توهان بنا چُون چرن جي سندس چيو مڃيو ۽ ساڻس ضد يا بحث نه ڪيو، نه ته سندس شڪ وڌي ويندو. مطلب ته هر ان ڪم کان پاسو ڪيو جيڪو شڪ پيدا ڪرڻ جو ڪارڻ بڻجي.
حضرت علي رضه فرمايو آهي ته، ”جيڪڏهن ڪو ماڻهو شڪي حالت ۾ گهيريل آهي ته پوءِ مٿس شڪ شبهو ڪندڙن کي ملامت نه ڪرڻ گهرجي.“
جيڪڏهن توهان جو مڙس ڀلي اوهان جي رشتيدارن مان ئي ڪنهن ماڻهوءَ بابت شڪي آهي يا کانئس نفرت ڪري ٿو ته پوءِ توهان ان سان ملڻ جلڻ ختم ڪري ڇڏيو. ڪن خاص ماڻهن سان لاڳاپا قائم رکڻ جي ڀيٽ ۾ ڇا اهو چڱو ناهي ته توهان کانئن مُنهن موڙي پنهنجي ۽ پنهنجي مڙس جي زندگي تباهه ٿيڻ کان بچائي وٺو. پنهنجي دل ۾ اهو صفا نه سوچيو ته، ”ڇا مان پنهنجي مڙس جي زرخريد نوڪرياڻي آهيان جو ايڏيون پابنديون ۽ سختيون سهان؟“ جي نه! توهان نوڪرياڻي نه پر هڪ بيمار مرد جي زال آهيو. جڏهن توهان شادي ڪئي هئي ته ڄڻ اهو واعدو ڪيو هو ته ڏک سک ۾ هڪ ٻئي جو ساٿ نڀائينداسين هر مسئلي ۽ پريشاني ءَ کي گڏجي ڪري منهن ڏينداسين. تنهن ڪري ڇا وفاداري اها آهي ته توهان پنهنجي بيمار مڙس سان ڇڪتاڻ رکو ۽ جهيڙو لايو ويٺيون هجو. مهرباني ڪري اجاين خيالن کان ذهن کي صاف ڪري ڇڏيو ۽ سياڻپ کان ڪم وٺو. پڪ ڄاڻو ته ڪٽنب جي خاطر توهان جي قرباني هڪ اهم ۽ واکاڻ جوڳي ڳالهه آهي. ڀلي عورت ته اها آهي جيڪا اهڙين ڏکين ۽ نازڪ حالتن ۾ اهڙن وهمي ۽ شڪي مردن سان ساٿ نڀائي.
امام جعفر صادق عه فرمايو آهي ته، ”عورت جو جهاد ته اهو آهي ته جيڪڏهن مڙس کيس آزاري ته هوءَ بردباريءَ کان ڪم وٺي.“ اهڙو ڪوبه ڪم نه ڪريو جنهن سان توهان جي مڙس کي شڪ ٿئي يا سندس شڪ ۾ واڌارو ٿئي. ڌارين مردن خاص ڪري انهن ماڻهن جي جيڪي توهان جي مڙس کي ڪونه ٿا وڻن، سندس آڏو واکاڻ نه ڪريو. گڏو گڏ نا محرم مردن کي به نه ڏسو.
حضور ﷺ جن فرمائين ٿا ته، ”جيڪا پرڻيل عورت نامحرم مردن کي چاهيندڙ نظرن سان ڏسندي تنهن تي خدا تعاليٰ سخت عذاب نازل ڪندو.“
ڌارين مردن سان ڪو وڙ واسطو نه رکو ۽ نه ئي ساڻن ڳالهايو. پنهنجي مڙس جي موڪل کانسواءِ ڪنهن جي به گهر نه وڃو. ڪنهن ڌارئي مرد کان ڪار جي لفٽ نه وٺو. توهان جي حيادار ۽ عزت دار هجڻ ئي ڪافي ناهي پر انهن مڙني ڳالهين کان صفا پري رهڻ به ضروري آهي، جن جي ڪري شڪ پيدا ٿيڻ جو انديشو هجي. ٿي سگهي ٿو ته سادگيءَ يا اڻ ڄاڻائيءَ ڪري توهان کان ڪا اهڙي ڳالهه ٿي وڃي جيڪا توهان جي مڙس کي شڪ جي ڄار ۾ ڦاسائي ڇڏي. هيٺيون واقعو ڌيان سان پڙهو:
هڪ ستاويهن سالن جي ڇوڪريءَ ڪورٽ ۾ ٻڌايو ته، ”اٺ سال اڳ سياري جو هڪ برفاني ڏينهن مون لاءِ اڻ ڳڻيون مصيبتون کڻي آيو. تن ڏينهن ۾ مان ڪاليج ۾ پڙهندي هيس ۽ ان واقعي کان رڳو ٻه مهينا اڳ منهنجو نڪاح ٿي چڪو هو. اصل ۾ ڳالهه هيءَ آهي ته هڪ ڏينهن مان نوٽس وٺڻ لاءِ پنهنجي هڪ ڪلاس فيلو ساهيڙيءَ جي گهر ويس. موٽڻ مهل سخت برفباري شروع ٿي وئي تنهن ڪري منهنجي ساهيڙيءَ مون کي چيو ته منهنجو مامو توهان کي پنهنجي ڪار ۾ گهر ڇڏي ايندو. اتفاق سان جڏهن مان گهر جي ڀرسان پهتس ته منهنجو مڙس گهٽيءَ جي ڪنڊ تي بيٺو هو. مان کيس ڏسي ڊڄي ويس ۽ پنهنجي ساهيڙيء جي مامي کي چيوته مون کي هتي ئي لاهيو ۽ تڪڙا واپس هليا وڃو. هو ويچارو منهنجي ڳالهه سمجهي ويو هڪدم واپس هليو ويو. اها ڳالهه منهنجي مڙس کي مون کان شڪي ڪرڻ جو سبب بڻي. پوءِ وري جڏهن هن اعتراض ڪيو ته مون ڊپ کان بلڪل انڪار ڪري ڇڏيو. ان ڳالهه جي ڪري ويتر به منهنجي مڙس جو شڪ پختو ٿي ويو. پوءِ ته منهنجي ساهيڙيءَ ۽ سندس گهر وارن جي شاهدي به کيس مطمئن نه ڪري سگهي ۽ سندس شڪ به ختم ڪونه ٿيو. ان کان پوءِ منهنجو مڙس مونکي نه ته پاڻ سان رهائڻ تي راضي ٿو ٿئي ۽ نه ئي وري طلاق ٿو ڏي. ان ڳالهه کي پورا اٺ سال ٿي ويا آهن ۽ مان ائين ئي زندگي گذاريندي پئي رهان.“
پڙهندڙؤ! توهان جي خيال ۾اصل قصور وار ڪير آهي؟ منهنجي خيال ۾ ته سڄو ڏوهه زال جوئي آهي جنهن پنهنجي اياڻپ ۽ ڀورڙائيءَ ڪري پنهنجي ۽ پنهنجي مڙس لاءِ مصيبت ڪري ڇڏي.
پهريون غلط ڪم ته اهو ڪيائين جو هڪ ڌارئي مرد جي ڪار ۾ سوار ٿي. جيڪڏهن مڙس کيس نه ڏسي ها ته به اخلاقي طور تي هڪ ڌاري مرد جي ڪار ۾ عورت جو ويهڻ هڪ غلط ۽ هاڃيڪار ڪم آهي.
خير... مڃون ٿا ته هوءَ اڻڄاڻائيءَ مان ڌاري مرد جي ڪار ۾ ويٺي. پر جيڪڏهن مڙس کي گهٽيءَ جي ڪُنڊ تي بيٺل ڏٺو هئائين ته پوءِ کيس گهربو هو ته ساهيڙيءَ جي مامي کي پنهنجي مڙس جي ڀر سان ڪار جهلڻ جو چوي ها ۽ ڪار مان لهي مڙس سان گڏ گهر وڃي ها ۽ کيس پيرائتو حال احوال ڪري ٻڌائي ها.
وڏي غلطي اها ڪيائين جو ساهيڙيءَ جي مامي کي هڪدم واپس ٿيڻ جو چيائين.
چوٿين غلطي اها ڪيائين جو ان واقعي کان صفا انڪار ڪري ڇڏيائين. سٺو ٿئي ها ته مڙس کي سڄي ڳالهه ٻڌائي ڇڏي ها ۽ پنهنجي غلطي باسي ڇڏي ها.
ان ڏس ۾ مرد به بي قصور ناهي. رڳو ايتري ننڍڙي ڳالهه کي خيانت جو قطعي دليل نه ٿو چئي سگهجي. کيس اها ڳالهه ذهن ۾ ويهارڻ کپندي هئي ته سندس زال کان لاپرواهيءَ يا مجبوريءَ مان اها غلطي ٿي وئي آهي ۽ پوءِ وري الزام جي ڊپ کان هن ساهيڙيءَ جي مامي کي هڪدم موٽي وڃڻ جو چيو. سياڻپ جي تقاضا ته اها آهي ته انصاف ۽ غير جانبداريءَ سان ان واقعي جي پوري ڇنڊ ڇاڻ ۽ تحقيق ڪري ها ۽ هر پاسي کان دلجاءِ ڪري سندس غلطيءَ کي معاف ڪري ڇڏي ها ۽ ائين کيس دربدر نه ڪري وڃي ها.