پنهنجي پاران
”ٺلي ٺڪرائي ڇار اوڳرائي“ واري ڦونگر ۾ اچي،سماج ۾ ڏُڦيڙ پيدا ڪرڻ،واندو ويهي ڪنهن جي گلا ڪرڻ،چار ڇڏائي پنج ٻَڌائڻ،واندي پٽيلپائي ڪرڻ ۽ بيروزگاري کان تنگ ٿي حياتيءَ تان هٿ ڌوئڻ کان بهتر آھي ماڻھون ويهي سنجيدگي سان شاعري ڪري.شاعري ۾ جيڪڏھن ڪو فائدو نه به ٿيو ته نقصان پڪ سان ڪونه ٿيندو ڇاڪاڻ ته شاعري زندگي جي دردن جو اهڙو ديسي علاج آھي جنهن جو ڪو به سائيڊ افيڪٽ ناهي…!!
اسان وٽ اڪثر ماڻھن جي اها راءَ رهي آھي ته هڪ سُٺو شاعر يا ليکڪ ٿيڻ لئه اهو ضروري آھي ته هُو تمام گهڻو مطالعو ۽ مشاهدو ڪري،منهنجي خيال ۾ ماڻھون بنان ڪنهن مطالعي ۽ مشاهدي جي به سٺو شاعر ٿي سگهي ٿو.ان لئه بس هڪڙو شرط آھي ته ان جي اندر ۾ هڪ احساس هجي،هڪ عشق هجي.اهڙو عشق جيڪو ڀري ننڊ مان ڇرڪ ڀرائي اُٿياري ڇڏي! اهڙو احساس جيڪو ڪنهن بُکايل کي ڏسي پنهنجي بُک وساريو ڇڏي! ڪنهن اُڃايل کي ڏسي پنهنجي اُڃ وسريو وڃي! ڪنهن کي پيرين اُگهاڙو ڏسي پنهنجي پنڌ جي پيڙاءَ وسريو وڃي! ڪنهن کي پوھ جي پارن ۾ سيءَ مرندو ڏسي پنهنجا وستر لاهي ڏي! اهو ئي سٺو شاعر ۽ ليکڪ ٿي سگهي ٿو باقي رڳو واندو رُلڻ ۽ نُور وڃائڻ سان ماڻھون ٻيو ته ڪجھه ٿي سگهي ٿو پر شاعر ء ليکڪ نه!
منهنجو ادب ۾ اچڻ هڪ حادثو ئي سمجهو ڇاڪاڻ ته منهنجو جنهن ڳوٺ ۽ گهر ۾ جنم ٿيو آھي اُتي ڪير ادب جي الف کان به واقف ناهي.مون جنهن سماج ۾ ساھ کنيو آھي ان ۾ ادب جي دنيا کي صرف آوارگي سمجهيو وڃي ٿو پوءَ به مون اها آوارگي دل سان ڌونڃي کنئي آھي ڇاڪاڻ ته ان آوارگي مونکي ماڻھپو سيکاريو آھي.ادب جي درپن ۾ مون انسانيت جي اپسرا جو درشن ڪيو آھي ۽ منهنجو ان سان عشق ٿي ويو آھي. منهنجو شاعري سان عشق ٿي ويو آھي.شاعري مون کي محبُوبه جي چُمي جهڙو چس ڏي ٿي.شاعري نه رڳو منهنجي وجود جي وياڪُلتا جو آواز آھي پر شاعري منهنجي بي ترتيب جيون جي بقا جو ڪارڻ به آھي.شاعري مونکي جيئاري به ٿي.شاعري منهنجي دل جي تڙپندڙ پکيءَ کي ڪجھه ڏڍ جو داڻو پاڻي ڏي ٿي.مونکي شاعر بڻائڻ ۾ هر اُن ماڻھون ۽ ماحول جو هٿ آھي جنهن مون کي دل سان درد ڏنا.حياتيءَ ۾ حادثا ڀوڳي ڀوڳي دل درد ۾ ٻُڏي ويئي ، اندر مان هڪ آنهن صدين جي صدا بڻجي نڪتي ۽ هڪ ڪم گو راجپوت ڇوڪرو شاعر بڻجي ويو.
آئون انتهائي حساس دل انسان آھيان.ڪنهن به اک مان ڪرندڙ آنسو منهنجي اندر کي اڌ ڪري وجهندا آھن. ريلوي پليٽ فارم تي ماڻھن کي هڪ ٻئي کان هميشه لاءَ موڪلائيندي ڏسندو آھيان ڀُري پوندو آھيان. ڪا به دردناڪ فلم منهنجي اکين جا پاند پُسائي ويندي آھي. هر اُداس ناول مونکي اُداس ڪري ويندو آھي.پاپي پيٽ جو دوزخ ڀرڻ لئه ننڍڙين نياڻين جي ڪمزور ڪُلهن تي ڪاٺين جون ڀريون ڏسي اندر جون جي سج وانگي جلي پوندو آھي .پڙھڻ جي وهي ۾ پورهيو ڪندڙ معصوم ٻارن جا سواليه چهرا مونکي چنتائن جي چِتا ۾ جيئري جلائي ويندا آھن.پکين کي پاڻي لئه چُون چُون ڪندي ٻُڌندو آھيان تڙپي پوندو آھيان.بُکايل ٻارن جي بُک مونکان ڏسڻ ناهي ٿيندي.ويران ٿر جو بُرو حال ڏسي آئون اڪثر روئي پوندو آھيان.
منهنجي شاعري جو محور خاص ڪري ٿر ڌرتيءَ ئي آھي اُن جو وڏو سبب منهنجي ماتر ڀومي هئڻ آھي. آئون هن واريءَ سندي وطن ۾ واريءَ سان کيڏي وڏو ٿيو آھيان، سو هن واريءَ جو ڪڻ ڪڻ ۽ وڻ وڻ منهنجي لاءَ وڏي مهانتا رکي ٿو.منهنجي رڳ رڳ ۾ هن خطي جي خوبصورت فطرت سمايل آھي. هن ڌرتيءَ جي ٻاڙن کوهن جو پاڻي مون لاءَ گنگا جل برابر آھي.مون پنهنجي شاعري ۾ هن ڌرتيءَ جا درد بيان ڪندي وسانءِ ناهي گهٽايو.مون هر اُن هاڃي تي لکيو آھي جنهن ۾ منهنجي معصوم ٻار جي حسرت جهڙي دل پاڻ کي پيڙاءَ ۾ محسوس ڪيو آھي.! منهنجي دل هر اُن پل درد ۾ ڦٿڪيءَ آھي جڏھن ڪنهن به ساھ واري شيءَ جو ساھ مُنجهيو آھي، مون لکيو آھي. اُڏاڻي ۾ اچانڪ لڳل آڳ جي لپيٽ ۾ ٻري ويل تمنائن تي لکيو آھي ته ڪُنري جي ڪولھڻ هيميءَ جي ڪنڌ ۾ پيل ڦاهي جي ڦندي تي به لکيو آھي. گداگرن جي گودڙين ۾ ڦُڻ کڻي ويٺل بُک تي به لکيو آھي ته ڪنهن ٻال نويليءَ نار جي جوڀن رُت ۾ اُجڙي ويل سندُور جي سُڏڪي تي به لکيو آھي.مون اُن ڳوٺاڻي نينگري جي اُڀ ڏاريندڙ اوڇنگارن تي به نوحا لکيا آھن جنهن کي پئسن عيوض شھر ۾ پرڻائي ويئي.پشاور ۾ سفاڪ دهشتگردن هٿان شھيد ٿيل معصوم ٻارن جي موت کان وٺي اسلامڪوٽ ويجهو آتم هتيا ڪندڙ پريمي جوڙي تائين هر هاڃي تي مون وس آھر قلم کنيو آھي.
منهنجي شاعري ۾ ڪيترو فن ۽ فڪر آھي اهو ته ڪو شاعري جو ماهر نقاد ئي ٻڌائي سگهي ٿو باقي آئون فقط ايترو چوندس ته هن ڪچي ڦڪي ڪويتا ۾ ٻيو ڪجھ ملي نه ملي پر بُکايل،اُڃايل ۽ ستايل صحرا جا اُهي سُڏڪا ضرور ملندا جن کي وس وارن جي ڪنن ڪڏھن به ناهن ٻُڌا. منهنجي شاعري ۾ ٻيو ملي نه ملي پر اُها قديم سنڌ ضرور ملندي جنهن کي حسن درس پرين جي پاڇي سان ڀيٽي آھي.اُها سرڳ کان سرس سنڌ ئي منهنجي شاعري جو روح آھي.! اها سنڌ جيڪا مون کي جند کان وڌيڪ پياري آھي.منهنجي شاعري ۾ ڪارونجهر جي مورن جا ٽهوڪا به هوندا ته سامروٽي جي سيمن جي سونهن جا جلوا به جرڪندي نظر ايندا.
منهنجي شاعري ۾ اوهان کي رومانس جا رنگ به ڪٿي ڪٿي ووڊڪا جي پهرين پيگ جهڙن خُمارن جهڙا سُرور ڏيئي ويندا.
مون سانوڻ رُت ۾ سهسين رنگ ڪري ايندڙ سرامڻ ٽيج جي لوڏن تي به لکيو آھي ته پيازي پور سان پڙا پائي ڏھرن ۾ ڏينهن ڌونئري جو ڏيئن جهڙا ڏيک ڏيندڙ پاڻھيارين جي ڪوڏن تي به قلم کنيو آھي. ڪانهوڙي جو وڏڦُڙي جهڙو نرت ڪندڙ نارين جي ڇوليون هڻندڙ ڇاتين جي سمنڊن جي سُونهن تي لکيو آھي ته ڪيهر لنڪين گورين جي انڊلٺ جهڙي انگ لٺ جا رنگ به ڪويتا جي ڪشميري سان ڪاغذ جي ڪپڙي تي ڀرت وانگي ڀريا آھن.مون لَلُوسر ڊنڍ تان لٿل سورج جي رتاڻ ۾ آنچل اُڏاريندڙ پٺاڻيءَ نار جي ڳاڙھن ڳلن جي موهي ماريندڙ حُسن تي نظم لکيا آھن ته اِندر لوڪ جي اپڇرائن جهڙين ڪاسٻي جي ڪامڻين جي پيرن جا پدم پسي دروپدي جي ساڙھي جيڏا نظم لکيا آھن.
شاعري ۾ منهنجي پسنديده صنف نظم آھي ان ڪري مون گهڻي ڀاڱي نظم ئي لکيا آھن.نظمن کان سواءَ غزل،هائيڪا،دوها ۽ چوءَسٽا به لکيا آھن پر گھٽ. بهرحال مون جيڪو ڪجھه به لکيو آھي اهو دل سان لکيو آھي.منهنجي دل جو ڪيل هي قلمي پورهيو جيڪڏھن اوهان دلبر ديس واسين کي قبول پيو ته آئون ڀلا ڀاڳ ڀائيندس.
وڏا وڙ پياري روحل ڪالرو جا جنهن ڪتاب جي بئڪ ٽائيٽل لاءَ پنهنجو قيمتي رايو لکي ڏنو.اديءَ فرزانه شاهين جا به وڏا ٿورا جنهن پنهنجي قيمتي راءَ ڏني.مهربانيون وڏيون منهنجن انهن گهڻگهرن ادبي دوستن جون جن حياتيءَ جي هر موڙ تي مونکي همٿايو.آئون سوائي سنگهه سوڍو آروکي، ڪينيا جن جون خاص مهربانيون. جڏھن به زندگي جو سفر ڪندي ڪنهن ڪٿڪ مارگ ۾ مايوس ٿيو آھيان تڏھن مون لئه ڇپر ڇانوَ بڻيا آھن منهنجا اُهي مُحسن دوست جيڪي مون کي زندگي وانگي عزيز ۽ ساھ کان قريب آھن.آئون ڪئين وساريان منهنجي اُستاد امر ساهڙ جا ٿر جيڏا ٿورا جنهن مون کي ادبي سفر ۾ هڪ صدين جي سُونهي وانگي مُفيد مشورا ڏنا.وڏا وڙ خالد جوڳي،فقير منور ساگر،عبدالله آس هنڱورجو، نثار بلوچ ،ساگر مشتاق جنجهي،دسرت ٿري،عبدلرزاق سميجو۽ پياري سليم راهمون جا جن مون کي ادبي سفر ۾ ڪڏھن به اڪيلائپ جو احساس ٿيڻ نه ڏنو.هر موڙ تي سنگ سنگ هجڻ جو احساس ڏيارڻ ۾ هنن به وسانءَ ناهي گهٽايو هيمراج سنگھه ،اين ايس راٺوڙ، کينئراج سنگھه مهر،سروپسنگھه سوڍو اسلامڪوٽ،غريب گل حسن جلالاڻي،ارباب خُدا بخش،سريش ھيراڻي،دليپ سنگھه راٺوڙ مٺڙيو ڏوهٽ،سريش ولاسائي،سنڀومل راٺوڙ،دليپ هميراڻي سوٽھڙ، مهاديوسنگھه سوڍو ڀاڏاري،سرويچ هاشم راهمون،ڀرت نگاڻي،چندرڪمار نگاڻي،امير علي سنڌي،روشن منڱريو،سائل مهراڻ،پدم سنگھه ڀٽي،ربڏنو ساند،رائيسنگھه راجپوت،جڳديش ڪُمار، اشوڪ خاموش، ڀوپت سنگهه سوڍو، رائيسنگهه ساڪريو ڏوهٽ، سنگيڏان سنگهه ساڏور، موهن سنگهه راٺوڙ ڊونڊيو، کيتسنگهه پير ڪوتاني، راجوير سنگهه سوڍا پاٻوهر، بچل سانگي راجپوت، جوت سنگهه دانڌل پيارا اوهان سڀئي حياتيءَ جو حصو آھيو.
خاص مهربانيون وڪيل رائيسنگھه سوڍو صاحب، ڪامريڊ سورنسنگھه سوڍو،نرپت سنگھه سوڍو پاٻوهر، مهتاب سنگھه راٺوڙ ، صفدر پنهنور ،دليپ ڪُمار صالحاڻي،ڊاڪٽر خادم حُسين سميجو جون جن هن ڪتاب کي پايه تڪميل تائين پهچائڻ ۾ هڙان توڙي وڙان دل سان ساٿ ڏنو.
وڏا قرب پياري پرين ڀاءُ پرڪاش ڪرمواڻي جا جنهن وڏي محنت سان نه رڳو نور نچوئي ڪتاب جي ڪمپوزنگ ڪئي آھي پر پنهنجي اداري سامروٽي پبليڪيشن، ٿرپارڪر جي پليٽ فارم تان انتهائي خوبصورتي سان ڇاپيو به آھي.آئون سندس تھَه دل سان شڪر گُذار آھيان.
امر رائيسنگهه راجپوت
0346-3751610