جپان ٻيٽن جو جھڳٽو آھي
دنيا جا ڪي ملڪ اھڙا آھن جن کي ھڪ نھ ٻھ- ھزارين ٻيٽ آھن. بلڪ اھي ملڪ انھن ٻيٽن جا جھڳٽا آھن جيئن انڊونيشيا، فلپين، وغيره. آئون پنھنجن شاگردن کي انھن ٻيٽن لاءِ ھميشھ شيشي جي ٿانو جو مثال ڏيئي ٻڌائيندو آھيان تھ ھٿ مان ڪرڻ تي ان جا ٽڪرا ٽڪرا سڄي ڪمري ۾ پکڙجيو وڃن ۽ پوءِ انھن ٽڪرن ۾ ڪي وڏا ھوندا آھن تي ڪي ننڍا تھ ڪي بنھھ ننڍڙا ڇيتون ڇيتون. انڊونيشيا ۽ فلپين جھڙن ملڪن جا ھزارين ٻيٽ بھ ائين سمنڊ ۾ پکڙيل آھن. جن مان ڪي جاوا، سماترا، بورنيو، لوزان ۽ مندانائو جھڙا وڏا آھن تھ ڪي تمام ننڍا ننڍا. ڪي تھ وري ايڏو ننڍا آھن جن تي ٻھ کٽون مس پون. ڪن تي آدم زاد آھي تھ ڪي ويران جنگل يا رڻ پٽ آھن. ڪي سمنڊ جي سطح کان ايترو تھ معمولي مٿي آھن جو وير چڙھڻ تي ڏينھن ۾ ٻھ دفعا ٻڏيو وڃن. چانڊوڪي راتين ۾ سڄي رات گم رھن ٿا. (چوويھھ ڪلاڪن ۾ ٻھ دفعا سمنڊ اڀامي ٿو يعني High Tide ٿئي ٿي ۽ ٻھ دفعا سـُـسي ٿو يعني Low Tide ٿئي ٿي. جڏھن سڄو چنڊ ڌرتيءَ جي مٿان اچي ٿي تھ چنڊ جي ڪشش ڪري سمنڊ اڃان بھ گھڻو اڀامي ٿو يعني منجھس وڏيون ڇوليون پئدا ٿين ٿيون) جپان پڻ ڏٺو وڃي تھ ٻيٽن جو جھڳٽو آھي جنھن جا چار ٻيٽ؛ ھڪيدو، ھونشو، شڪاڪو ۽ ڪيوشو وڏا آھن. ھونشو ٻيٽ تي ٽوڪيو، ڪوبي، اوساڪا ۽ نگويا جھڙا مشھور شھر آھن. انھن ٻيٽن کان علاوه اوڪيناوا جھڙا سوين جپاني ٻيٽ جيڪي سائيز ۽ اھميت ۾ گھٽ آھن پئسفڪ سمنڊ جي اتر ۽ ڏکڻ ۾ ھزارين ميلن تائين پکيڙيا پيا آھن. اتر ۾ جپان ۽ روس جا ڪجھھ ٻيٽ ائين گڏ مڏ ٿي ويا آھن جو اڃان تائين فيصلو نھ پيو ٿي سگھي تھ ڪھڙي ملڪ جا آھن. دنيا جي مختلف سمنڊن تي يتيم ٻارن وانگر ھزارين لاوارث ٻيٽ آھن جن جو ڪو سنئون سبتو ڌڻي سائين نظر نٿو اچي.اتي رھندڙ غريب عوام زندگيءَ جي بنيادي ضرورتن لاءِ واجھائيندو رھي ٿو. پيئڻ جي پاڻي، بجلي ۽ دوا درمل جھڙين معمولي سھوليتن لاءِ اھڙن ٻيٽن جا رھاڪو ڀروارن ملڪن جي حڪومتن کي ٻاڏائيندا رھن ٿا پر ھو ڪن لاٽار ئي ڪندا رھن ٿا. جنھن وقت انھن ٻيٽن مان ڪنھن قيمتي ڌاتو يا تيل نڪرڻ جي خبر پوي ٿي تھ پوءِ ھر ملڪ ان جو مالڪ بنجيو وڃي. جيئن ويجھڙائي ۾ ڏکڻ چيني سمنڊ جي ھڪ ٻيٽ اسپرئٽلي (Spratlay I) تي ڀروارن ملڪن جو ڦڏو ٿي پيو آھي. ھن ٻيٽ جي مليٽري اھميت ۽ تيل نڪرڻ ڪري ھاڻ چين، ملائيشيا، فلپين، ويٽنام ۽ انڊونيشيا ان تي پنھنجي مالڪيءَ جو حق ڏيکارڻ لڳا آھن.