الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

سيشلز ٻيٽن تي پھرين عرب آيا

سيشلز جي ھڪ سؤ ٻيٽن مان 60 کن ڪورال(Coral) ٻيٽ آھن ۽ 40 جابلو Granite پٿر جا. سمنڊ ۾ گھڻو ڪري ان ئي قسم جا ٻيٽ ٿين ٿا. يعني ڌرتي وانگر سمنڊ جي تري تي بھ جبل آھن ۽ انھن جبلن جون چوٽيون ۽ مٿاھان حصا ٻيٽ آھن. اھي سامونڊي جبل جن جون چوٽيون اچي اچي سامونڊي سطح کان ڪجھھ فوٽ ھيٺ تائين پھچن ٿيون اھي نيويگيشن (جھاز راني) لاءِ عذاب ھوندا آھن. انھن چوٽين سان جھاز جو ھيٺيون حصو لڳي ڀڄي ڀري پوندو آھي. اھڙي قسم جي رڪاوٽن جي خبر نقشي (Navigational Chart) مان يا رڊار مان پوندي آھي ۽ جھاز کي اھڙن جبلن ۽ زير آب ٻيٽن کان بچائي ھلائڻو پوندو آھي.
ٻي قسم جا ٻيٽ ڪورال ٻيٽ سڏجن ٿا. ڪورال (Coral) ھڪ قسم جو سامونڊي پٿر آھي جيڪو سامونڊي شين ۽ ساھوارن جي چنبڙڻ سان وڌندو رھي ٿو. ھڪ ڪاٺ جي ٻيڙي يا لوھھ جو جھاز سمنڊ ۾ گھڻو وقت رھي ٿو تھ ان جي ٻاھرين جسم تي بھ ان قسم جي Sea Growth ڄميو وڃي جنھن ۾ سـِـپن ۽ سينيار کان مڇي ۽ گانگٽن جا ڇلر ٿين ٿا جيڪي اھڙا سخت ڄميل ٿين ٿا جو مترڪن ۽ ريتيءَ جي Blast سان ئي لاھي سگھجن ٿا. سو سمنڊ جي ڪـِن ڪـِن حصن تي ان قسم جي ڪيميائي اثر ڪري سامونڊي شيون پٿر ائين صورت اختيار ڪنديون رھن ٿيون ۽ اھا ليول ايترو وڌيو وڃي جو سمنڊ جي سطح کان ٻاھر ٻيٽ ٿي ظاھر ٿئي ٿو. ان قسم جا ٻيٽ مينھن جي ڇيڻي وانگر گول ۽ تانگھا ٿين ٿا ۽ انھن جي چوڌاري سمنڊ بھ تانگھو ٿئي ٿو.
چيو وڃي ٿو تھ عرب جھازي پھريان ھئا جيڪي ھنن ٻيٽن (Seychelles) تي پھتا. ان ۾ ڪو شڪ ناھي تھ پورچوگالي، ڊچ توڙي انگريز ۽ فرينچ پوءِ بھادر بنيا ۽ پنھنجا ٻيڙا ھاڪاري آفريڪا، ايشيا ۽ چين تائين پھتا نھ تھ سمنڊن تي حڪومت عربن جي ھئي-خاص ڪري اسلام کان پوءِ واري دور ۾. تڏھن تھ ھو مراڪش (المغرب) کان اسپين، پورچوگال ۽ فرانس کان وڃي نڪتا ۽ ھن پاسي ھندي سمنڊ ڏي ڪيترن بندرگاھن ۽ ٻيٽن جا نالا عربي زبان جا آھن جھڙوڪ ممباسا، دارالسلام، سرانديپ وغيره ۽ ڪيترن ٻيٽن تي ان وقت کان مسلمان رھن ٿا. بھر حال ھنن ٻيٽن کي بھ پھريان ڳولھڻ وارا عرب ھئا ان بعد سورھين صديءَ جي شروعات ۾ پورچوگالين کي ھي ٻيٽ نظر آيا جن ھنن ٻيٽن کي ست ڀينرون سڏيو پر لکت ۾ رڪارڊ فقط انگريزن جو ملي ٿو جيڪي پڻ انھن ئي ڏينھن ۾-لڳ ڀڳ 1609ع ۾، انگلش ايسٽ انڊيا ڪمپنيءَ طرفان ھتي پھتا جتي کين ڪو ماڻھو ڇيڻو تھ نظر نھ آيو البت پيئڻ لاءِ پاڻي، پکي پکڻ، ميوا مڇيون جام مليون. رڻ پٽ صحارا وانگر سمنڊ تي سفر ڪرڻ واري مسافر کي بھ مٺي پاڻيءَ جي سخت ڳولا رھي ٿي.