الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

اومان جي گادي مسقط بدران ھزار ھا ميل پري زئنزيبار ٻيٽ تي ڪئي وئي

"ھتي اچي مونکي (يعني جيمس گنٿر جنھن Inside Africa ڪتاب لکيو آھي) اھا خبر پيئي آھي تھ ھن ٻيٽ زئنزيبا (جنھن کي عربي ۽ فارسي ۾ زنجبار ٿا سڏين) جي عجيب تاريخ آھي. عرب جھازي عمان، عربستان ۽ ايراني نار جي رياستن کان ھتي آيا. کين سامونڊي ڄاڻ ۽ جھاز سازي جو ھنر آيو ٿي ان ڪري ھو ھزارين ميلن کان ڪـَـھي ھن ٻيٽ تي اچي نڪتا ۽ ھوڏانھن سڏ پنڌ پري آفريڪا کنڊ جا شيدي اڻڄاڻ ۽ ناقابل ھجڻ ڪري ڀرپاسي جي زمينن تي قبضو ڪرڻ تھ ڇا پنھنجو پاڻ کي آرگنائيز نھ ڪري سگھيا. عربن نھ فقط ھن ٻِيٽ (زئنزيبار) تي قبضو ڪري ديرو ڄمايو پر آفريڪا کنڊ جي مشرقي ڪناري واري پٽي (صوماليھ کان موزمبق تائين) تي پنھنجي ڌاڪ ڄمائي. عربن جي اھا ڌاڪ سن 1498ع ۾ پورچوگالين ڀڳي جيڪي سڀ کان اڳ ڪيپ آف گڊ ھوپ کي ڪراس ڪرڻ ۾ ڪامياب ٿي ويا. پورچوگالي ھن ٻيٽ تي سلطانن سان گڏ ٻھ کن صديون گڏ گڏ رھيا پور پوءِ عربن مڙسي ڏيکاري ۽ پورچوگالين کي تڙي ڪڍيو ۽ ھڪ دفعو وري پاڻ ھن ٻيٽ جا اڪيلا والي وارث بنجي ويھي رھيا جتان جنھن وکر جو ڌنڌو زور شور سان ھليو ٿي اھو "انسان" (Human Cargo) ھو. ھڪ ڏٽي مٽي صحتمند نوجوان شيدي نينگر يا ورجن حبشڻ جي قيمت ھڪ رڍ يا ٻڪريءَ کان بھ گھٽ ھئي. ۽ پوءِ انھن کي جانورن وانگر ٻيڙين ۾ اڃيو، بکيو ۽ اگھاڙو سٿي مصر يا ترڪي جي بندرگاھن ۾ وڌيڪ وڪري لاءِ لاٿو ويو ٿي. رستي جي ڏکن سامونڊي سفرن ۾ اڌ جيترو مال، انساني جانيون مري ويون ٿي تھ بھ ترڪي ۽ چين جي درٻِارن ۾، سنڌ ۽ ھند جي نوابي محلن ۾ ھي وکر سستو پيو ٿي ۽ ھن وکر مان ڪمائي صحيح طرح حاصل ڪرڻ لاءِ عمان جي سلطان پنھنجو ملڪ ڇڏي زئنزيبار ٻيٽ تي اچي حويلي ۽ دارالخلافھ ٺاھيو. اھو ائين احمقاڻو ڪم ٿيو جيئن آمريڪا (USA) جو صدر سگارن جي ڪمائيءَ مان اڃان وڌيڪ ناڻو ڪمائڻ لاءِ پنھنجي ملڪ جي گاديءَ جو ھنڌ واشنگٽن مان بدلائي ڪيوبا ٻيٽ تي ڪري.
"عماني سلطان جي زئنزيبار ٻيٽ تي اچڻ بعد ٻين ملڪن جا ماڻھو بھ ھتي اچڻ لڳا. انگلنڊ جي عيسائي تبليغي جماعتن جا عالم، کوجنائون ۽ سير ڪندڙ ۽ واپاري ھن ٻيٽ تي اچڻ لڳا ۽ ھتي پھچي پوءِ آفريڪا جي ٻين ملڪن جو رخ رکيائون ٿي. آمريڪا پھريون ملڪ آھي جنھن سڀ کان اڳ، سن 1836ع ۾ ھن ٻيٽ تي قونصل خانو کوليو. برطانيھ غلامن جو وڪرو بند ڪرائڻ لاءِ پوري پوري ڪوشش ڪئي ۽ آخر ڪامياب ٿي ويو.