الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

ڪاري پاڻي (عمر قيد) وارا ٻيٽ

ھتي اسان ننڍي کنڊ جي ويجھڙائي وارن ٻيٽن جو ذڪر ڪنداسين. سڀ کان پھرين انڊامان ۽ نڪوبار ٻيٽن جو جن اسانجي ننڍي کنڊ جي ماڻھن لاءِ ڪا رومانيت تھ نٿي رکي پر ھنن لاءِ اھي ٻيٽ خوف ۽ خطري، ڏوھھ ۽ ڏھڪاءَ جي علامت ھئا. اھي ٻيٽ تاريخ ۾ ڪاري پاڻيءَ جي نالي سان مشھور آھن. انگريز پنھنجي حڪومت ۾ وڏن ڌاڙيلن ۽ قاتلن کي سزا طور ھنن ڏورانھن ٻيٽن تي موڪلي ڇڏيندا ھئا جتان سندن ورڻ جي ڪا اميد نھ ھوندي ھئي. ان کان علاوھ اھي وطن جي آزاديءَ لاءِ پاڻ پتوڙڻ وارا پروانا جن مان انگريز حاڪمن کي سندن حڪومت لـُـڏڻ جو ڊپ ھوندو ھو، انھن آزادي جي جدوجھد ڪندڙن ۽ باغي سياستدانن کي پڻ انگريز سزا خاطر ڪاري پاڻي (يعني انڊامان ۽ نڪوبار ٻيٽن تي) موڪليندا ھئا. ھنن ٻيٽن تان ڀڄڻ مشڪل ڪم ھو. پوليس جو سخت پھرو ھو. ٻيٽن جي اوس پاس وارو سمنڊ (تڏھن بھ ۽ اڄ بھ) شارڪ مڇين کان بدنام ھو. شارڪ مڇي سڀ ۾ خطرناڪ آھي ۽ بکايل حالت ۾ ماڻھن تي بھ حملو ڪري ٿي. ھي ٻيٽ چوڌاري گھاٽن ٻيلن ۽ جھنگلن (Rain Forest) سان ڇانئيل ھئا جتي جا اصل جنگلي باشندا- خاص ڪري جاراوا قبيلي جا ماڻھو (تڏھن بھ ۽ اڄ بھ) آدمخور قسم جا ھئا. اڄ جي دور ۾ بھ ھنن ٻيٽن تي گھمڻ لاءِ ايندڙ سياحن کي جنگلن مان اڪيلو لنگھڻ جي سختيءَ سان منع آھي. ھنن ماڻھن جي علائقن مان ھلندڙ بس ۾ ھر وقت پوليس جو گارڊ وھي ٿو جيئن شھري ۽ ڌاريان ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ تائين حفاظت سان سفر ڪري سگھن ۽ ھنن جنگلي ماڻھن (جاراوائن) جي ور نھ چڙھن جيڪي ھر وقت جانورن سان گڏ ماڻھن کي پڻ مارڻ جي تاڙ ۾ رھن ٿا.
ھندستان جي نقشي کي ڏسبو تھ ھن جي کاٻي پاسي بھ سمنڊ آھي تھ ساڄي پاسي (اوڀر ۾) بھ سمنڊ آھي. کاٻي پاسي يعني اولھھ پاسي وارو سمنڊ جيڪو ڪاليڪٽ، گوا، سورت، ڪراچي ۽ ايران، گلف، عمان ۽ يمن جي بندرگاھن کي ڇھي ٿو عربي سمنڊ سڏجي ٿو ۽ ھوڏانھن اوڀر پاسي وارو سمنڊ جيڪو مدراس، ڪلڪتي، بنگلاديش جي بندرگاھن (چالنا ۽ چٽگانگ)، برما جي بندرگاھھ ينگون (رنگون) کي ڇھي ٿو اھو خليج بنگال (Bay of Bangal) سڏجي ٿو. ھي ٻئي سمنڊ (عربي سمنڊ ۽ خليج بنگال) ھندي وڏي سمنڊ (Indian Ocean) جا حصا آھن. ھندي وڏو سمنڊ (بحر ھند) ساڄي پاسي ملائيشيا ۽ انڊونيشيا تائين پکڙيل آھي ۽ ھيٺ آسٽريليا تائين ھليو وڃي ٿو ۽ کاٻي پاسي آفريڪا جو اوڀر وارو سڄو ڪنارو ڇھي ڏکڻ آفريڪا جي ڪيپ ٽائون شھر وٽ ائٽلانٽڪ سمنڊ سان وڃيو ملي. ھڪ طرف کان ائٽلانٽڪ سمنڊ ۽ ٻئي پاسي کان ھندي وڏو سمنڊ جڏھن ڏکڻ آفريڪا جي ھيٺئين پوڇڙ وٽ ٽڪرائجن ٿا تھ تمام وڏيون لھرون پئدا ٿين ٿيون ۽ صدين کان سمنڊ جو ھي حصو جيڪو Cape of Good Hope سڏجي ٿو جھازين لاءِ خوفناڪ پئي رھيو آھي.