الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

مالديپ ٻيٽن تي ابن بطوطھ قاضي ٿي رھيو

ايران بعد بطوطھ ڪجھھ عرصو ترڪيءَ ۾رھيو جتي ويجھڙائيءَ ۾ عثمانلي (Ottaman Empire) جي سلطنت شروع ٿي ھئي. بھر حال ابن بطوطھ وچ ايشيا جي ڪيترن ئي ملڪن مان ٿيندو ھندستان پھتو. دھليءَ ۾ سلطان محمد ابن تغلق سندس آڌر ڀاءُ ڪيو ۽ کيس دھليءَ جو وڏو قاضي مقرر ڪيو. دھليءَ ۾ اٺ سال رھڻ بعد 1342ع ۾ کيس سلطان جي سفير جي حيثيت سان چين موڪليو ويو. رستي تي ھندن کيس ماريو ٿي پر ھو پنھنجي جان بچائي وٺي ڀڳو.
ھڪ سامونڊي سفر ۾ سندس جھاز ڪاليڪٽ (ملبار ڪوسٽ) وٽ ڀڄي پيو. ڪجھھ ڏينھن اتي رھڻ بعد ھو مالديپ ٻيٽ ڏي ھليو آيو. مالديپ ٻيٽ لاءِ ابن بطوطا لکي ٿو تھ: " مالديپ ٻيٽ جا رھاڪو سڀ مسلمان آھن. اھي نيڪ ۽ پرھيز گار آھن. ھنن جي زالن پنھنجن وارن کي ڦڻي ڏئي ھڪ پاسي سينڌ ڪڍي ٿي. ھنن ٻيٽن جي گھڻي ڀاڱي زالن ڪپڙي جي ٽڪر (گوڏ) سان فقط ھيٺيون ڌڙ ڍڪيو ٿي مٿيون حصو اگھاڙو رکيو ٿي"
ابن بطوطھ ھن ٻيٽ (مالديپ) تي ٻھ سال کن قاضي ٿي رھيو. ان عرصي دوران ھن (بقول سندس) ٻيٽ جي عورتن کي گھٽ ۾ گھٽ سندس درٻار ( ڪورٽ) ۾ اگھاڙو ٿي اچڻ کان سختيءَ سان منع ڪري ڇڏي. ان کان وڌيڪ ٻي ڪنھن ڳالھھ تي ھن جي ھلي بھ ڪانھ ٿي.
ابن بطوطھ پنھنجي احوال ۾ مالديپ ٻيٽن بابت لکيو آھي تھ ھن جي ڏينھن ۾ ھنن ٻيٽن جي حاڪم خديجا نالي عورت ھئي ڇو تھ سلطانن جي خاندان ۾ انھن ڏينھن ۾ ڪوبھ مرد ماڻھو نھ ھو. قاضيءَ کي وڏي عزت جي نگاھھ سان ڏٺو ويو ٿي ۽ ھن جي ڏنل ھر فتوا شاھي حڪم برابر ھئي. بلڪ ان معاملي ۾ حاڪم کان بھ وڌيڪ قاضيءَ جي آرڊرن جي پوئواري ڪئي وئي ٿي. شاھي خاندان کي پنھنجي ھڪ ھزار کن سپاھين جي فوج ھئي جنھن جي رڪروٽنگ ٻاھران ڪئي وئي ٿي. (گھڻو ڪري سري لنڪا مان ماڻھو گھرايا ويندا ھوندا جو اھو ئي ملڪ مالديپ ٻيٽن کي ويجھو آھي).