لؤنگن جو ديس (Zanzibar) زنجبار ٻيٽ
"ھڪ ڏينھن منھنجي (يعني جيمس گنٿر جي) ھن سلطان سان اوچتو ملاقات ٿي وئي. پاڻ تمام نرم دل، ھمدرد ۽ ذھين طبيعت جو مالڪ آھي. ھن سان ملي مونکي اھو ئي محسوس ٿيو جيڪو ھن جي برابر وارن حاڪمن: لبيا جي بادشاھھ ادريس ۽ خارطوم جي بادشاھھ مھدي سان ملي ٿيو ھو. پاڻ پنھنجي عمر کان ننڍو ۽ قد ۾ ڊگھو ۽ چاپئين ڏاڙھي وارو آھي. کيس اڇي رنگ جو جبو ۽ پٽڪو ٻڌل ھو. ھن کي ٻيٽ تي گاڏيءَ ۾ ويھي گھمڻ پسند آھي. ان ڏينھن ساڻس گڏ ڪي گھڻا چوڪيدار سپاھي نھ ھئا. ھي نھ گھڻو امير آھي ۽ نھ لالچي:
"ان ڏينھن اسان نھ فقط زئنزيبار جي سلطان سان ملياسين پر سندس خوبصورت ۽ جوان زال (سلطانا) سان پڻ. پوڙھا عرب جوان ڇوڪرين سان خوب ٺاھ ڪري ھلن ٿا. ھي پھريون ملڪ ھو جتي جي عرب حاڪم جي زال اسان جي منھن تي ويٺي. ھوءَ مغربي پوشاڪ ۾ ھئي. ھن شرمائيندي شرمائيندي اسان کان آمريڪا ۽ پئرس جي خبر چار پڇي ۽ ٻڌائين تھ ريتا ھيورٿ ڪيڏي تھ خوبصورت آھي پر ھن ٻڌايو تھ ھتي زئنزيبار ۾ ھـُـن بور محسوس ڪيو ھو. زئنزيبار گھمڻ ھوءَ انھن ڏينھن ۾ آئي ھئي جڏھن ھوءَ اڃا تائين آغا خان جي ننھن ھئي. سلطانا بابت ٻڌوسين تھ ھن فقط سال کن اڳ پڙدو ڪرڻ ڇڏيو آھي. ھن ٻڌايو تھ سواءِ ممباسا ۽ نئروبيءَ جي ھوءَ زئنزيبار کان ڪڏھن بھ ٻاھر نھ نڪتي آھي.
"زئنزيبار ۾ چيو وڃي ٿو تھ لونگن جا ڏھھ لک کن وڻ آھن. لونگن جو سڀ کان گھڻو وڪرو انڊونيشيا ۾ آھي جتي لونگن ۽ تماڪ جي ڪاتر مان سگريٽ ٺاھيا وڃن ٿا. انڊيا ۾ بھ ان جي وڏي مارڪيٽ آھي. لونگن جا وڻ شروع وارن سلطانن موريشس ٻيٽن تان گھرائي ھتي پوکرايا جيڪي دراصل موريشس تي بھ انڊونيشيا جي ھڪ ڏور انھين ٻيٽ مولوڪوس (Molouccas) تان آيا ھئا. زئنزيبار ۾ اڄ ڪلھھ لونگن جي ڪمائيءَ ۾ گھٽتائي اچي وئي آھي. ھڪ عجيب قسم جو جيوڙو لونگن جي وڻن کي سڪائي رھيو آھي جنھن جو علاج اڃان تائين فقط اھو نظر اچي رھيو آھي تھ پراڻو وڻ ڪڍي نئون پوکجي جنھن ۾ ظاھر آھي وقت ۽ پئسي جو وڏو خرچ آھي."