الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

سيشلز ٻيٽ چار لک چورس ڪلوميٽرن ۾ پکڙيل آھن

ھونءَ ٻيٽن سان سڄي دنيا ڀري پيئي آھي. ھر سمنڊ ۾ ٻيٽ آھن. ڪٿي ڪٿي تھ ھڪ ئي ھنڌ ھزارين ٻيٽ آھن جيئن انڊونيشيا، فلپين کان وٺي جپان تائين ويھھ ھزار کن ٻيٽ ٿيندا. يورپ ۽ ڪئناڊا پاسي بھ ھزارين ٻيٽ آھن پر ڪن سببن ڪري ٽوئرسٽن جي ڪشش جو باعث ھندي وڏي سمنڊ جا ٻيٽ وڌيڪ رھيا آھن پوءِ چاھي مالديپ ۽ موريشس ٻيٽ ھجن يا سري لنڪا ۽ سيشلز.
يورپ ۽ ڪئناڊا پاسي ٻارھوئي ٿڌ رھي ٿي ان ڪري ان طرف ڪو وڃڻ پسند نٿو ڪري. آخرڪار ڪنھن ڏورانھن ٻيٽ تي وڃي ڪو پنھنجو پاڻ کي بند ڪمري ۾ رکي چلھھ اڳيان ھٿ سيڪڻ نٿو چاھي. ھو گنجي ۽ گوڏ يا ڪڇي ۽ چڍيءَ ۾ کليل فضا ۾ گھمڻ چاھي ٿو. سمنڊ جي ڪناري تي ويھي ٿڌي ھير جو لطف وٺڻ چاھي ٿو. سمنڊ ۾ ترڻ ۽ سمنڊ اندر رھندڙ مخلوق جو نظارو ڪرڻ چاھي ٿو جيڪو ٿڌن ملڪن جي ٻيٽن تي ڏکيو آھي. انڊونيشيا ۽ فلپين جھڙن ملڪن جا ٻيٽ ھڪ ٻئي جي ويجھو آھن. بالي ۽ سماترا جھڙن ٻيٽن تي رھي اھو احساس نٿو ٿئي تھ چوڌاري سوين ميل سمنڊ آھي. ان احساس لاءِ مالديپ، موريشس ۽ سيشلز (Seychelles) جھڙا ٻيٽ مشھور آھن. ائين تھ پئسفڪ سمنڊ ۾ بھ فجي، سموئا، ٽونگا جھڙا انيڪ ٻيٽ آھن پر اتان پاڻي جي جھاز يا ھوائي جھازن جو ايترو لنگھھ ناھي جيترو مٿين ٻيٽن وٽان. بھر حال ھتي اسان موريشس (Mauritius)۽ سيشلز (Seychelles) ٻيٽن جو ذڪر ڪنداسين جيڪي آفريڪا کنڊ جي ڀرسان ھندي وڏي سمنڊ ۾ آھن. سيشلز ٻيٽن جو جھڳٽو مئڊاگاسڪر (مالاگاسي) ٻيٽ جي مٿان اتر ۾ آھي ۽ موريشس ٻيٽ مئڊاگاسڪر ٻيٽ جي ساڄي پاسي اوڀر ۾ آھن. ۽ ھي ٻئي ٻيٽ (سيشلز ۽ موريشس) دنيا جي ڏکڻ اڌ گول ۾ آھن-يعني اسين اتر اڌ گول ۾ آھيون ۽ ھي ٻيٽ خط استوا جي ھيٺان آھن ۽ خط استوا اھو خيالي ليڪو آھي جيڪو دنيا جي گولي جي پوري وچ مان لنگھي ٿو ۽ ٻڙي (Zero) ويڪرائي ڦاڪ (Latitude)سڏجي ٿو ۽ ان جي Parallel مٿي ھيٺ ويندڙ ليڪن جي ڊگرين جو انگ وڌندو وڃي ٿو ۽ اتر ۽ ڏکڻ قطب وٽ اھو وڌ ۾ وڌ نوي ڊگريون ٿئي ٿو. ڪراچي 25 ڊگريون اتر واري ويڪرائي ڦاڪ تي آھي. ترڪيءَ جو شھر انقرھ، ازبڪستان جو شھر بخارا، چين جو شھر بيجنگ ۽ اسيپن جو شھر مئڊرڊ وغيره 40 ڊگريون اتر ۾ آھن. اھڙي طرح آسٽريليا جو شھر ميلبورن بھ 40 ڊگرين تي آھي پر ڏکڻ اڌ گول ۾ آھي.
ھندي وڏي سمنڊ جا سيشلز ٻيٽ 4 ڊگريون ڏکڻ کان 11ڊگريون ڏکڻ تائين پکڙيل آھن. ڪل سؤ کن ٻيٽ آھن جن مان ماھي (Mahe) ٻيٽ سڀ ۾ اھم ٻيٽ آھي ۽ مئڊاگاسڪر ٻيٽ جي سرزمين کان 1100ڪلوميٽر آھي. ھن ٻيٽ (ماھي) تي ھن ملڪ (ريپبلڪ آف سيشلز) جي گاديءَ جو شھر وڪٽوريا آھي. ماھي ٻيٽ جي پکيڙ 100کن چورس ڪلوميٽر آھي ۽ ان جي وڏي شھر وڪٽوريا جي آدمشماري ٽيھھ ھزار آھي- يعني ٽنڊي ڄام ۽ پني عاقل کان بھ گھٽ ماڻھو آھن.
سيشلز جا ٻيٽ ھڪ ٻئي کان ايڏو تھ پري پري پکڙيل آھن جو سمجھھ ۾ نٿو اچي تھ ملڪ جو انتظام ڪيئن ٿو ھلي. اھو بھ شڪر آھي جو آدمشماري گھٽ آھي ۽ ھر ھڪ امن امان ۾ رھي ٿو. ھر ٻيٽ جو رھواسي پنھنجي چوڌاري ڦھليل سمنڊ مان مڇيون ۽ موتي حاصل ڪري سڪون سان وقت گذاريو ويٺو آھي نھ تھ ھي ٻيٽ سمنڊ جي ڏيڍ لک چورس ميلن (يعني چار لک چورس ڪلوميٽرن) ۾ پکڙيل آھن. خاص ۽ اھم ٻيٽن تي ھوائي جھازن ۽ پاڻيءَ جي جھازن، لانچن ۽ فيرين ذريعي پھچڻ جي سھوليت آھي جتي ڌارين ملڪن جا ماڻھو خاص ڪري يورپي موڪلن جا ڏينھن گذارڻ لاءِ اچن ٿا. ٻارھوئي جھڙ ڦڙ ھجڻ ڪري موسم خوشگوار رھي ٿي