الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

1789۾ انڊامان ٻيٽ سزا جي ڪالوني ٿيا

انڊامان ۽ نڪوبار ٻيٽن جي جھڳٽي ۾ ڪي ڪي ٻيٽ چڱا اتاھان آھن. ڪجھھ ٻيٽن جا ڪجھھ حصا ڪوھھ مري ۽ ايوبيا وانگر يا دادوءَ جي گورک ھل (ٽڪريءَ) وانگر مٿاھان آھن. گھڻي کان گھڻي اتاھين 700 ميٽر آھي. بارش جام پوي ٿي ان ڪري ساوڪ تمام گھڻي آھي. ھنن ٻيٽن جي گاديءَ جو ھنڌ يا ڪمرشل شھر پورٽ بليئر (Port Blair) آھي جيڪو بندرگاھھ پڻ آھي. ھن ٻيٽن ڏي انگريزن پنھنجي دور حڪومت ۾ ڌيان ڏنو. انگريزن جي نھ فقط ننڍي کنڊ تي حڪومت ھئي پر ملائيشيا ۽ سنگاپور پاسي پڻ ۽ ھنن جو اوڏانھن ايندي ويندي ھنن ٻيٽن انڊامان ۽ نڪوبار وٽان لنگھھ ٿيو ٿي ۽ کين انھن جي جاگرافيائي ۽ سامونڊي اھميت جي ڄاڻ پئجي وئي.
انڊامان ٻيٽن جي پورٽ بليئر تي ھڪ تمام اھم موسمي (meterological) اسٽيشن پڻ آھي. ھينئر جيڪو ڀوڄ ڪڇ ۾ وڏو زلزلو آيو ان بابت صحيح ڄاڻ پڻ ھن اسٽيشن ذريعي معلوم ٿي سگھي. اھا اسٽيشن 1868 ع ۾ انگريزن ٺھرائي. انڊامان ٻيٽن جو ھي اھم شھر (پورٽ بليئر) ھوائي ۽ پاڻيءَ جي جھاز جي ريگيولر سروس ذريعي ڪلڪتي سان ڳنڍيل آھي. سترھين صديءَ جي آخر ڌاري جڏھن انگريزن ھنن ٻيٽن جو جائزو ورتو تھ جنگلن ۾ موجود جنگلي قسم جي ماڻھن کان علاوھ ڪناري وارن علائقن ۾ برما جي مـَان ‘Mon’ قبيلي جا ماڻھو ھئا يا ڪمبوڊيا پاسي جا. انگريز ھنن ٻيٽن کي ڏيھھ نيڪالي ڏيڻ وارن لاءِ بھتر سمجھيو. ان خيال کان 1789ع ۾ انڊامان ٻيٽ کي سزا جي ڪالوني قرار ڏنو ويو. پورٽ بليئر ۾ وڏي پئماني جي ڏوھارين لاءِ جيل ٺھرايو ويو جنھن جي عمارت اڄ ڏينھن تائين قائم آھي. 1857 واري سپاھي ميوٽني (بغاوت) بعد سياسي ماڻھن کي بھ ھن ٻيٽ تي سزا طور موڪليو ويو. بھرحال اھي ماڻھو انگريزن لاءِ باغي ضرور ھئا پر اسان ماڻھن لاءِ ملڪ جي آزادي لاءِ جدوجھد ڪرڻ وارا ھئا ۽ اڄ ھن جيل کي ڏسي جتي ننڍي کنڊ جي ماڻھن کي پنھنجن انھن ليڊرن جي قربانيءَ جو قدر ٿئي ٿو اتي انگريزن کي ضرور شرمساري ٿيندي ھوندي.