الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

جپانين جو سنگاپور تي حملو

اڳتي ھلي اسان پنھنجي ڪمپني "واھ ھن ائنڊ ڪمپنيءَ" جون ڪجھھ شاخون ٺاھيونسين، جن جو ڪم دٻن ۾ پئڪ کاڌو ۽ ميوو امپورٽ ڪرڻ ھو. مليٽريءَ جا ٺيڪا ھجڻ ڪري اسان ولايت مان ھزارين کوکا سامان جا گھرايا ٿي ۽ اسان جو ھول سيل وارن سان بھ مقابلو ھوندو ھو. ھول سيل جو واپاري بھ اھو آئٽم ايتري گھٽ قيمت ۾ ڏئي نٿي سگھيو جنھن ۾ اسان ريزڪيءَ ۾ سپلاءِ ڪيو ٿي. اسان پنھنجي ڪمپنيءَ جون شاخون ڪوالالمپور، پينانگ، اپوح ۽ ملايا جي ٻين شھرن ۾ بھ کوليون. مون ھڪ عليءَ نالي ملئي ڊرائيور رکيو جيڪو منھنجي عمر جو ٿيندو مھني جا ڏھھ ڏينھن کن اسانجا Oldsmobile گاڏيءَ ۾ رستي تي گذرندا ھئا. ھڪ ڏينھن اسانجي گاڏي رستو ٽپندڙ نانگ مٿان چڙھي وئي. اسان گاڏي بيھاري مئل نانگ کي ڏسي رھيا ھئاسين تھ مونکي عجيب ڌپ محسوس ٿي. جھڙو کڻي مٿي ڏسان تھ ھڪ وڏو واگھھ (tiger) بيٺو ھو. زندگيءَ ۾ ھي پھريون دفعو ھو جو مون ٽائيگر ڏٺو. اسان شيشا مٿي ڪري وٺي زور زور سان ھارن وڄايو ۽ واگھھ جنگل ۾ غائب ٿي ويو.
اسانجي ڪمپنيءَ "واھ ھـِن ائنڊ ڪمپنيءَ" مسواڙ جا دڪان ڇڏي پنھنجي عمارت خريد ڪئي. اھو ائين ٿيو تھ رابنسن روڊ وارو 62 نمبر دڪان جيڪو منھنجي باس جو ھو، جنھن ۾ مون ڪم جي شروعات ڪئي ھئي، باس جي مري وڃڻ بعد ھاڻ ان دڪان جي وڪري لاءِ اعلان ڪيو ويو ھو. اسان جا دڪان ننڍڙا ۽ گرائونڊ فلور تي ھئا. سنگاپور ۾ نھ فقط چينين جا دڪان، آفيسون، اسٽور روم ۽ گدام ھئا پر انڊين ۽ يورپين جا پڻ ھئا. اسان چينين ۽ انڊين کان يورپين جا دڪان وڏا ۽ ماڊرن ھئا. سو مون دل ئي دل ۾ پاڻ کي چيو: ڏس، چائو، جڏھن يورپي ڪري سگھن ٿا تھ ڇو نھ اسين؟ واھ ھـِن ائنڊ ڪمپنيءَ جي ڏھين ورسيءَ تي اسان نئين ورتل جاءِ ۾ شفٽ ٿياسين. مون سنگاپور جي وڏن واپارين ۽ دوستن کي ڪاڪٽيل پارٽي ڏني. اسانجي پھرين سنگاپورين ڪمپني ھئي جنھن ايڏي پئماني تي دعوت ڪئي. آئون پنھنجي ننڍي ڀاءُ کي چين مان وٺي آيس. ان ۾ ڪو گھڻو وقت نھ لڳو جو آئون ڪامياب ماڻھو سڏجڻ لڳس. سنگاپور جي "پروويزن ائنڊ وائين ائسوسيئيشن" جو مونکي اڳواڻ بنايو ويو. مون خير جي ڪمن ۾ خاص ڌيان ڏيڻ شروع ڪري ڏنو. پنھنجي ڪمائيءَ جو ڏھون حصو خيرات ٿي ڪيم- خاص ڪري غريبن جي تعليم لاءِ. چيني ٻارن لاءِ سرڪاري اسڪولن ۾ داخلا حاصل ڪرڻ ڏکيو ڪم ھو سو مون جھڙن واپارين سنگاپور جي چيني اسڪولن جو خرچ برداشت ڪيو ٿي.
1941ع ۾ 34 ورھن جي ڄمار ۾ مونکي "چائنيز چئمبر آف ڪامرس" جو صدر ٺاھيو ويو. ھيستائين جيڪي صدر چونڊيا ويا ھئا انھن ۾ آئون ننڍي ۾ ننڍو ھوس. مونکي ڏاڍي خوشي ۽ فخر محسوس ٿيو. پنھنجي ڪمپني "واھ ھـِن" ۾ ڏھين تائين ڪم ڪرڻ بعد روزانو چئمبر ۾ ويندو ھوس ۽ ٽپھري ڌاري موٽندو ھوس. ڪجھھ ھن قسم جو سسٽم ٺاھيو ويو ھو تھ چئمبر جي صدارت جو واري وٽيءَ تي چين جي مختلف صوبن جي ماڻھن کي موقعو ڏنو وڃي. آئون ٽيوچو ڳالھائڻ وارو چيني ھوس، مونکان اڳ ھوڪين ڳالھائڻ وارو "لي ڪانگ چيان" ھو جيڪو سنگاپور جو "رٻڙ ڪنگ" سڏيو ويو ٿي. اھڙي طرح نائب صدر بھ مختلف چيني ڪميونٽي يا صوبي جو چونڊيو ويو ٿي.
انھن ڏينھن ۾ چئمبر جي صدر کي وڏي ڳالھھ سمجھيو ويو ٿي، ۽ جيڪو بھ ٿيو ٿي تھ ھن کي وقت ۽ پئسي جي قرباني ڏيڻي پيئي ٿي. چئمبر طرفان "نانينگ سيانگ پائو" نالي اخبار پڻ ڪڍڻي پيئي ٿي. چئمبر جو صدر ھجڻ ڪري ماڻھن منھنجي ھر قسم جي مدد ڪئي ٿي. منھنجو ڌنڌو ھر روز وڌندو ئي رھيو، وڌندو ئي رھيو ۽ پوءِ، 8 ڊسمبر تي، جپانين جي ھوائي جھازن سنگاپور مٿان بم ڪيرايا.