منھوڙي ۽ ڪلفٽن جي وچ ۾ آئسٽر راڪ رام جھروڪا سڏجي ٿي
م ڪي ھيج م ھوج، ترس م، تاڻ جھاز کي......
(ھينئن ھونءَ نھ ڪر- يعني گھتون گوھيون نھ ڏي، ويل نھ وڃاءِ، پنھنجي جھاز کي ھڪدم ھاڪار). دنيا جا سمنڊ لتاڙي ڪراچيءَ جي ويجھو پھچڻ وارو ائين سولو ڪم نھ سمجھي تھ بس ھاڻ تھ گھر جي ڳالھھ آھي. پنھنجي ماڳ پھچي ويس. ڇو جو بقول شاھھ لطيف جي " ڪـُـن ڪلاچيءَ ڪوڏ، سک نھ ستا ڪڏھين" (ڪلاچيءَ جي ڪن ۾ گھڙڻ جي شوق ۾، گھاتو ڪڏھن بھ آرامي نٿا ٿين).
جھازي دنيا کان وقفڪارن لاءِ " اباسين" نالي ماڊرن جھاز جو مثال ڪافي آھي. ھيڏو وڏو ۽ ايئر ڪنڊيشنڊ جھاز جنھن جي main engine ڏھھ ھزار ھارس پاور جي ھئي انگلنڊ ۽ جرمنيءَ کان ٽيھارو کن ڏينھن جو سفر طيءَ ڪري، واٽ تي Bay of Biscay،ائٽلانٽڪ سمنڊ، ڪيپ آف گڊ ھوپ، موزمبق چئنل ۽ ھندي وڏي سمنڊ جھڙن بحرن کي لتاڙي اچي اچي ڪراچي جي ويجھو بلڪل منھوڙي وٽ- زمين کان فقط ٽن ميلن جي فاصلي تي، ڪــُـن جي چنبي ۾ اھڙو ڦاسي ويو جو جھاز جو ناکئو سـُـکان ساڄو نھ ڪري سگھيو ۽ جھاز اتي جو اتي غرق ٿي ويو. جھاز تي ڪئپٽن کان وٺي ڪئڊٽ تائين سڀ سڄاڻ نيويگيٽر ھئا، جيرو، ڪمپاس ۽ پاٿ فائينڊر کان وٺي. (Navigational Aids)N.A. جي ھر سھوليت موجود ھئي تھ بھ جھازي جھاز کي بچائي نھ سگھيا.ھيڏو وڏو سفر پورو ڪري اچڻ وارا ضرور ڪجھھ ڍار ٿي ويا ھوندا. ھنن اھو محسوس نھ ڪيو ھوندو تھ ھن مھراڻ (سمنڊ) جي حصي ۾ لڳندڙ وڏاندرو (خوفناڪ) واءُ ۽ھتي پئدا ٿيندڙ ڪـُـن ڪڙڪا اھڙا آھن جو ٿوري بي خيالي ۽ سستي وڏي تباھي آڻي سگھي ٿي ۽ ڪلاچيءَ جي ڪن ۾ ٻيڙا ھلائڻ ڪا joy ride نھ آھي. تڏھن تھ شاھھ لطيف چيو:
اوليون اجھڻ لڳيون، ويا ونجھھ وھي
ڪلاچيان ڪھي، ڪڏھن ڪونھ آئيو.
مٿئين شعر ۾ آيل لفظ " اوليون" ٻيڙي ھلائڻ جا ڳن آھن. اڄ جي ٻيڙي يا جھاز کي ڳن بدران اسٽيئرنگ ويل ٿئي ٿو جيڪو رف موسم ۽ سمنڊ ۾ ٿيڙ کائيندو رھي ٿو ۽ غلط واٽ تي پھچايو ڇڏي. اباسين جھاز سان بھ ڪجھھ اھو ئي مسئلو درپيش آيو ھوندو ۽ ڪلفٽن ۽ منھوڙي جي وچ ۾ Oyster rock نالي جبل جي آب دوز ٽڪرين جي سلسلي مان ڪنھن ٽڪري يا اتي اڳھين ٻڏل جھاز جي لوھي جسم سان ھي جھاز ٽڪرائي ڦاٽي پيو ھوندو ۽ پاڻي اندر وڃڻ ڪري ٻڏي ويو ھوندو.
مٿي بيان ڪيل “Oyster rock” ڪياماڙي، منھوڙي ۽ صاف موسم ۾ ڪلفٽن تان بھ نظر اچي ٿي. ھن ٽڪريءَ جي نالي سان بلاول ھائوس جي ڀرسان ڪلفٽن وٽ Oyster view نالي اٺ ماڙ فلئٽن جي بلڊنگ پڻ آھي. سمنڊ جي اندر ھن ٻيٽ نما آئسٽرراڪ کي ھندو " رام جھروڪا" بھ سڏين تا. ھنن جي ڌرمي ڪتابن موجب ھنگلاج ويندي وقت رام، لڇمڻ ۽ سيتا ھتي ترسيا ھئا. شروع شروع ۾ ھيءَ ٽـَـڪري ڪلفٽن ۽ منھوڙي جي وچ ۾ ھڪ ٻئي سان ڳنڍيل جبلن جي قطار ھئي ۽ ماڻھو خشڪيءَ رستي پھچي ويندا ھئا ۽ پوءِ بقول لوڪرام ڏوڏيجا جي ڏھين صديءَ ۾ آيل زلزلي ۾ ھي ٽڪريون ۽ جبل سمنڊ اندر ھليا ويا. ھاڻ ٻيڙيءَ رستي رام جھروڪا (Oyster rock) تائين پھچي سگھجي ٿو.