الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

1926ع واري پليگ ۾ ڪيترائي انڊيا جا واپاري آفريڪا ۾ مري ويا

انڊيا کان آفريڪا لڏي آيل ڪيترا ماڻھو اڻ پڙھيل ھئا. قومي يا بين الاقوامي ليول تي ڇا ٿي رھيو ھو. ھنن کي اھا تھ خبر نھ ھئي پر کين اھا بھ ڄاڻ نھ ھئي تھ سندن اوس پاس ۾ ڇا ٿي رھيو آھي. مواصلات جو نظام بنھھ نھ برابر ھو. رستا بنا ڏامر ۽ سيمنٽ جي، پٿرن وارا ھئا. 1926ع تائين سواري جون اھم شيون فقط ڍڳي گاڏيون ۽ سائيڪليون ھيون. پوسٽ جو نظام اوائلي دور ۾ ھو. 1906ع ۾ حاجي سليمان ترڪ يوگنڊا پاسي جي پوسٽل سروس جو نظام پنھنجي ھٿ ۾ کنيو ھو جنھن لاءِ ھن انگريز بھادر جي حڪومت کي ذاتي طور گئرنٽي ڏني تھ ھو ھر سال گھٽ ۾ گھٽ پنج سؤ روپين جون ٽڪليون وڪڻندو. ان ئي سال ٽيليگراف سروس شروع ڪئي وئي ھئي جيڪا واپارين لاءِ وڏي مدد ھئي. ھڪ ھنڌ کان ٻئي ھنڌ Morse Code ذريعي نياپو پھچي ويندو ھو ۽ جيسين ٽيليفون سسٽم شروع ٿئي تيسين ٽيليگراف (تار) ذريعي ھر سودو طيءَ ٿيندو ھو. تار جي ڪري ڪمپالا، جنجا، ممباسا ۽ ٻين ڀروارن شھرن ۽ ڳوٺن ۾ واپار جي ترقيءَ ٿي.
1920ع تائين يوگنڊا پاسي جو سڪو (Currency) رپيو ھو. 1921ع ۾ فلورن ٿيو ۽ پوءِ 1922ع ۾ فلورن جي جاءِ شلنگن ۽ سينٽن ورتي.
لا ۽ آرڊر جي حالت بھتر نھ ھئي. 1917ع ۾ ناصر پرڌان کي ڪبيرا مائيدو ڳوٺ ۾ مئنيجر طور رکيو ويو. ھي ڳوٺ يوگنڊا جي وچ واري علائقي ۾ آھي. اتي مسٽر موليڏنا جو ڪاروبار ھو جنھن جي ناصر کي نگھباني ڪرڻي پيئي ٿي. ھڪ ڏينھن 15 کن شيدين جو ٽولو دڪان تي چڙھي آيو ۽ دڪان ۾ رکيل سگريٽن جي سڄي اسٽاڪ جي گھر ڪئي. ناصر پرڌان جي انڪار ڪرڻ تي ھنن ڏنڊن جو وسڪارو لاھي ڏنو. ناصر وٽ پنگا (وڏو ڪات) ھو ۽ گينڊي (Rhino) جي کل جو چھبڪ، جنھن سان ھن مقابلو ڪيو، خبر ناھي ڌاڙيلن کي ڪھڙو خوف پئدا ٿيو جو ھو دڪان ڇڏي ڀڄي ويا.
1930ع ۾، جنجا کان ست ميل پري ھڪ ڳوٺ ۾ ٻن ايشيائي ماڻھن جي دڪانن تي پنجاھھ کن شيدي غنڊا ڀالن ۽ ڪاتن سان چڙھي پيا. ھنن جا منھن گپ ۽ وئلي سان چٽيل ھئا. انھن ٻن دڪانن مان ھڪ ناصر جو ھو. جنھن وقت ھو ڦـُـر ڪري رھيا ھئا ان وقت محمد مانيڪ اتان اچي لنگھيو. جيئن تھ ھن پاڻ سان ھميشھ بندوق رکي ٿي سو ھن ھوائي فائر شروع ڪري ڏنا. ڌاڙيل ڀڄي ويا پر ھڪ ٻڌجي پيو. ان کي پوليس حوالي ڪيو ويو پر چوري ٿيل مال نھ مليو سو نھ مليو.
1926ع ۾ وري ٻي وبا پکڙي. ھن ڀيري اھا پليگ ھئي جيڪا ڪوئن مان لڳندي آھي. جمعا مومن کي بھ بيماري ٿي پيئي جنھن جي نشاني ڳوڙھيءَ جي صورت ۾ سٿر تي ٿي پيس. ھي ضد تي قائم رھيو تھ علاج نھ ڪرائيندس. ھن ھڪ لوھ جي شيخ کي باھھ ۾ سخت تپائي کڻي ان ڳوڙھيءَ تي رکيو. ان مان ظاھر ٿئي ٿو تھ آفريڪا ۾ انڊيا کان آيل واپاري ڪيڏو دلير ۽ ھمٿ وارا ھئا. آفريڪا ۾ رھي ھنن کي ڪيترين ئي ڳالھين کي منھن ڏيڻو پيو ٿي.
ڀر واري ڳوٺ ڪيگودو ۾ ڪيترائي ماڻھو پليگ وگھي مري ويا جن ۾ رشيد خميس جي زال ۽ ڌيءَ بھ شامل ھئي. ھيترن ماڻھن جو اسلامي طور طريقي سان ڪير غسل ڏئي؟ پوءِ مانيڪ جي زال فاطمھ ٻائيءَ پاڻ سان ھڪ حبشڻ ساڻ ڪري مري ويل عورتن کي غسل ڏنو ۽ ھوڏانھن مردن کي محمد مانيڪ ڏنو. ھڪ دفعي تھ ايترا موت ٿيا جو ٽي ڏينھن لڳاتار غسل جو ڪم ھلندو رھيو.