ڪراچي جو وجود 18 صديءَ کان اڳ بھ ھو
ڪراچي جي ھڪ رھائش واري شھر جي ھجڻ جي سچائي ليفٽيننٽ جان پورٽر جي رپورٽن مان بھ پوي ٿي جيڪي ٻھ ٽي سال پوءِ 1744-45)ع( جون لکيل آھن. ھن ڪراچي يا ڪلاچي جي اسپيلنگ Crochey لکي آھي:
“Crochey Town is situated about 5 or 6 miles from where the vessels lay and about a mile from a creek where only small boats can enter. Crochey belonged to Balochees but the prince of Scindy made an exchange with some other place for it...
جديد ڪراچي شھر جي تاريخ 1839ع ۾ انگريزن جي فتح کانپوءِ شروع ٿئي ٿي. سنڌ فتح ڪرڻ کانپوءِ چارلس نيپيئر ميرن جي گادي واري ھنڌ حيدرآباد جي بدران ڪراچيءَ کي گاديءَ جو ھنڌ مقرر ڪيو. پھرين حيدرآباد ۾ ئي رھڻ پسند ڪيائين جو اتي ڪلھوڙن جو ٺھيل عاليشان قلعو پڻ ھو پر حيدرآباد شھر جي موسم نيپيئر کي ڏاڍي گرم لڳي ۽ ھي ھنڌ برطانوي فوجن جي رھائش لاءِ سھپ کان ٻاھر ٿي وڃي ھا. انھن ڏينھن ۾ برطانوي فوج ۾ رچرڊ برٽن نالي ھڪ ڪئپٽن ھو تنھن کي سرچارلس نيپيئر ڪراچيءَ وڃي رپورٽ تيار ڪرڻ لاءِ چيو تھ آيا رھائش جي خيال کان ڪراچي حيدرآباد کان وڌيڪ بھتر جاءِ آھي يا نھ.
رچرڊ برٽن جنھن جو آڪسفورڊ سان تعلق ھو ھڪ نھايت مشھور انگريزي اسڪالر ھو جنھن کي ڪيتريون ئي ٻوليون آيون ٿي. رچرڊ برٽن ڪراچيءَ جي ھن سفر لاءِ پاڻ سان گڏ ھڪ جونئر آفيسر فوجي وٺي گھوڙي تي روانو ٿيو. ھنن کي ڪراچي پھچڻ ۾ ڏھھ ڏينھن لڳي ويا ڪراچيءَ ۾ پنھنجي سرڪاري سونپيل ڪم جي دوران ھڪ ڏينھن برٽن پنھنجي زيردست آفيسر (جو سترھن ارڙھن سالن جو انگريز نوجوان ھو) مانگر پير جي سير تي ھلڻ لاءِ چيو. (ھن جاءِ کي ھاڻ منگھوپير سڏين ٿا. مانگر معنيٰ واڳون يا مانگر مڇ آھي ۽ ھنن مانگر مڇن جي نگھباني ڪرڻ وارو شخص پير سڏبو ھو ۽ اڃا تائين سڏرائي ٿو). انھن ڏينھن ۾ مانگر مڇن واري ھن حوض جي چوڌاري ڀت نھ ھئي جنھن ڪري مانگر مڇ آزاديءَ سان گھمندا ڦرندا رھيا ٿي. رات جي وقت ڪيترائي مسافر زخمي ٿي پوندا ھئا. ڪيترا تھ ھنن بکايل واڳن ھٿان مارجي بھ ويندا ھئا. ماڻھن جي بچاءِ لاءِ سرچارلس نيپيئر حوض جي چوڌاري ڀت ٺاھڻ ۽ واڳن کي ٻاھر نھ ڪڍڻ جو حڪم ڏنو. ان بعد ھتي جي زيارت ڪرڻ وارن جي جان محفوظ ٿي وئي.