ليمور مئڊاگاسڪر جو خاص جانور آھي
ھي ٻيٽ (مئڊا گاسڪر) ڪنھن ملڪ جو حصو نھ پر سنگاپور وانگر الڳ ٿلڳ ملڪ آھي. آدمشماري ھڪ ڪروڙ کن اٿس ۽ ڪيتريون ئي مڪس قومون رھن ٿيون. ھي ٻيٽ جيتوڻيڪ آفريڪا جي ويجھو آھي (اٽڪل 400 ڪلوميٽرن جي فاصلي ٿي ٿيندو پر ڏکڻ آفريڪا توڙي اوڀر آفريڪا جي ملڪن کان بلڪل نرالو آھي. تواريخدانن مطابق ھن ٻيٽ تي سڀ کان پھريان ماڻھو اڄ کان ٻھ ھزار سال کن اڳ يعني حضرت عيسيٰ عليه السلام جي ڏينھن ۾ آيا ۽ اھي آفريڪا جي ڪنھن ملڪ بدران ملايا (اڄ جي ملائيشيا) ۽ انڊونيشيا جا ھئا جن ھتي پھچي ميرينا نالي سلطنت قائم ڪئي جن جي زبان مالاگاسي (جنھن جو بنياد ملئي ۽ پئسفڪ ٻيٽن جي زبانن مان آھي) اڄ بھ سڄي ٻيٽ تي ھلي ٿي. آفريڪا جا ماڻھو پنھنجي مرضيءَ سان ھن ٻيٽ تي نھ آيا پر ھي ملئي ۽ انڊونيشي ماڻھو آفريڪا کنڊ تان زالون ۽ غلام وٺي آيا. بعد ۾ ڪجھھ عرب، چيني ۽ ننڍي کنڊ جا ماڻھو بھ واپار خاطر ھتي اچي رھي پيا. 1500ع سن کانپوءِ انگريزن ۽ فرينچن آفريڪا ۽ ايشيا جي ملڪن تي قبضو ڪرڻ شروع ڪيو پر مئڊا گاسڪر جي Merina سلطنت ايترو تھ منظم ھئي جو ھو وڏي عرصي تائين يورپين جا ڏند کٽا ڪندا رھيا. بھر حال آخر ۾ ڪجھھ عرصي لاءِ ھي ٻيٽ فرينچ حڪومت جو حصو ٿي رھيو ۽ اڄ بھ ھن ٻيٽ جا امير ۽ وڏا ماڻھو پاڻ ۾ فرينچ ڳالھائيندي فخر محسوس ڪن ٿا.
مئڊا گاسڪر ٻيٽ نما ملڪ جي گاديءَ وارو ھنڌ انتاناناري وو (Antananarivo) آھي جيڪو حيدرآباد جيڏو وڏو شھر آھي ۽ 15 لک آدمشماري اٿس. ٻئي نمبر تي وڏا شھر توماسينا ۽ مھاجنگا آھن جيڪي ٻئي بندرگاھھ آھن. ملڪ جي قومي زبان ملاگاسي ۽ فرينچ آھي پر انگريزي بھ ڳالھائي وڃي ٿي. فرانس کان کيس آزادي 1960۾ ملي. گھڻي آدمشماري ۽ بيڪار قسم جي سياسي نظام ۽ حڪومت ڪري ملڪ جي معاشي حالت تباھھ ٿي وئي آھي. ملڪ جو رڳو زور امداد ۽ قرض حاصل ڪرڻ تي ٿي پيو آھي. ملڪ کي پنھنجي ھوائي ڪمپني Air Madagascar آھي پر ان جا حال بھ پورا سارا آھن. ايئرفرانس، ايئرو فلوٽ ۽ ايئرموريشس جا ھوائي جھاز بھ ھفتي ۾ ھڪ دفعو ھن ٻيٽ تي مسافر کڻي اچن ٿا.
مئڊا گاسڪر جي خاص ايڪسپورٽ لؤنگ ۽ ڪافي آھي جنھن مان ھو غير ملڪي ناڻو ڪمائين ٿا. جيئن ڪئنگرو جانور آسٽريليا جو خاص جانور آھي ۽ ڪيوي پکي نيوزيلئنڊ جو تيئن ھتي جو خاص جانور ليمور (Lemur) آھي جنھن جون ھتي 33 جنسون آھن ۽ اھو جانور ھن ٻيٽ جي ئي خصوصيت آھي. مئڊاگاسڪر جو ٻيٽ پاڪستان وانگر دنيا جي اتر اڌ گول ۾ ھجڻ بدران ڏکڻ اڌ گول ۾ آھي يعني جڏھن اسان وٽ سيارو آھي تھ ھن ٻيٽ تي اونھارو ۽ جون جولاءِ جھڙن مھنن ۾ جڏھن اسان وٽ ۽ اتر اڌ گول Northern Hemisphere جي ٻين ملڪن ۾ گرمي ٿئي ٿي تھ مئڊاگاسڪر ۾ سخت سيءَ.