الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

مانيڪ جو اولاد يوگنڊا کان برطانيھ ۽ ڪئناڊا ھليو ويو

حسن علي رشيد پنھنجي زندگيءَ جا 13 سال سنھ 1928 ع کان 1941ع تائين جنجا جي شيعا مسجد جي حوالي ڪري ڇڏيا. نيل نديءَ مٿان پل ٺھڻ بعد يوگنڊا جو ھي شھر جنجا ھڪ تمام وڏو شھر پڪين عمارتن ۽ رستن وارو ٿي ويو. ھن شھر جي خوشحاليءَ جو ٻڌي نھ فقط آريڪا جي اوسي پاسي جا انڊين واپاري پر انڊيا جا بھ ڪيترائي اچي ھتي Settle ٿيا جن ۾ ڪيترائي شيعا مسلمان ھئا ۽ ھن شيعا مسجد ۾ ايندا ھئا. حسن علي ۽ سندس ڀاءُ رجب علي بنا ڪنھن لالچ ۽ طمع جي فقط رب کي راضي رکڻ لاءِ ھن مسجد جي خذمت ڪندا رھيا. اھو حسن علي جو انڊين ڪميونٽي لاءِ پيار ۽ جذبو ھو جنھن جي ڪري اسلام جي ٻين فرقن جا ماڻھو- ويندي پنجابي مسلمان بھ ملندا جلندا رھيا. حسن عليءَ بوجوتا کان جنجا تائين بس سروس بھ شروع ڪئي ۽ ان ۾ انھن ماڻھن لاءِ ڪا ٽڪيٽ نھ ھئي جيڪي جنجا جي ھن مسجد ۾ واعظ ٻڌڻ يا نماز لاءِ آيا ٿي.
جنجا ۾ رھندڙ ھڪ پٽيل فئملي جيڪي ھندو ھئا اولاد بنا ھئا. ڪيترن ئي ڊاڪٽرن ۽ حڪيمن جي علاج بعد بھ ھنن کي ٻار نٿي ٿيو. حسن علي جي زال جينا ٻائيءَ، پٽيل جي زال کي صلاح ڏني تھ ھوءَ محرم جي ستين تاريخ واري مجلس اچي اٽينڊ ڪري ۽ ٻار لاءِ دعا گھري. قدرت خدا جي ھن کي پوءِ سگھو ئي ھڪ سھڻو ٻار ڄائو. ان بعد ھوءِ ھر سال محرم جي ستين تاريخ جنجا جي ھن شيعا مسجد ۾ نياز کڻي ايندي ھئي. حبيب قاسم علي جعفر نالي ھڪ ممباسا جو واپاري اتان لڏي جنجا ۾ اچي رھيو. ھـُـن ھـِن مسجد جي لاءِ ھڪ وڏي ھال ٺھرائڻ تي دل وٽان خرچ ڪيو. اھو ھال 1927ع ڌاري ٺھي راس ٿيو. 1930ع ۾ محمد مانيڪ بھ جنجا ۾ لڏي آيو. 1935ع ۾ سندس زال فاطمھ ٻائي گذاري وئي پاڻ زئنزيبار ٻيٽ تي ڄائي ھئي ۽ ھن جا ابا ڏاڏا انڊيا کان گھڻو اڳ آفريڪا آيا ھئا. محمد مانيڪ کي فاطمھ مان ست ٻار ٿيا، پنج پٽ ۽ ٻھ ڌيئون جن جا نالا ھن ريت آھن: عبدالحسين، عبدالرسول، اڪبر علي، رضا حسين ۽ محمد حسين،. ۽ ڌيئن ۾: جينا ٻائي ۽ ڪلثوم ٻِائي جن جي شادين جو ذڪر پھرين اچي ويو.
محمد مانيڪ ٻيو دفعو شادي ڪئي پر ھن دفعي ھو انڊيا وڃي صغرا ٻائي نالي ھڪ عورت سان شادي ڪري آيو. ھوءِ اڄ ڪلھھ ڪئناڊا جي صوبي اونٽاريو جي شھر ھئملٽن ۾ رھي ٿي. ھن مان مانيڪ کي چار پٽ ۽ ٻھ ڌيئون آھن: رمضان علي، اصغر علي، عنايت علي ۽ سلطان علي ۽ ڌيئن ۾ نرگس ٻائي ۽ نسيم ٻائي. محمد مانيڪ جڏھن انڊيا ويو تھ ھو اتي ورتل پنھنجي ڪجھھ جائداد وڪڻي آيو. ھن اھو پئسو بھ اچي يوگنڊا ۾ لڳايو. ھن جنجا کان مبالي شھر تائين ڪمرشل بس شروع ڪئي. مبالي (Mbale) شھر جنجا کان 125ملي پري ڪينيا جي بارڊر وٽ آھي ۽ ٻي بس سروس سوروتي (Soroti) شھر تائين ھلائي جيڪو شھر يوگندا جي وڪٽوريا ڍنڍ جي قدمن وٽ آھي. وقت سان گڏ ھو وڌيڪ بسون گھرائيندو ويو. پھرين برطانيھ کان Leyland ڪمپنيءَ جون، ان بعد Mann جون. تنھن بعد يورپ جي اسڪانيا ڪمپنيءَ جون بسون گھرايائين.
بزنيس ۾ ھميشھ ھڪ جھڙا ڏينھن بھ نھ نٿا اچن. مانيڪ جو ھڪ اسسٽنٽ ھڪ وڏو فراڊ ڪري وڏي رقم پاڻ سان کڻي انڊيا ڀڄي ويو.
محمد مانيڪ 13 مارچ 1947ع تي (پاڪستان ٿيڻ کان پنج مھنا اڳ) گذاري ويو. ھن جي ان وقت عمر 57 سال ھئي. ھن کي جنجا جي قبرستان ۾ سندس پھرين زال فاطمھ ٻائي جي ڀر ۾ دفن ڪيو ويو. جن ھن کي ڏٺو يا مليا سي ھن کي ڪڏھن بھ وساري نھ سگھندا. سندس وفات بعد بھ سندس اولاد ڪيترائي سال يوگنڊا جي مختلف شھرن ۾ رھيو. 1972ع ۾ جڏھن عيدي امين يوگنڊا مان سڀني ايشيائي ماڻھن کي لوڌڻ شروع ڪيو تھ ٻين واپارين وانگر مانيڪ جو اولاد بھ پنھنجو اباڻو، ڏاڏڻو ملڪ يوگنڊا ڇڏي دنيا جي مختلف ملڪن ڏي لڏي ويا- خاص طور برطانيھ ۽ ڪئناڊا وغيره. ڪجھھ سئيڊن، ھالنڊ ۽ سئٽررلئنڊ بھ رھن ٿا.