الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 79
  • 4
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

انڊونيشيا جو جاوا، سماترا ۽ بالي ٻيٽ

سماترا ٻيٽ جي پکيڙ سوا چار لک چورس ڪلو ميٽر آھي. سماترا بورنيو وانگر انڊونيشيا جو ٻيٽ آھي. دراصل ڪي ملڪ ٻيٽن جا جھڳٽا آھن جيئن تھ انڊونيشيا، فلپين ۽ جپان وغيره. بنگلاديش جي ھيٺان اندامان ۽ نڪوبار ٻيٽن کان وٺي انڊونيشيا جا ٻيٽ شروع ٿين ٿا ۽ آسٽريليا تائين ھليا وڃن ٿا. شيشي جي ڀڳل جڳ جي ٽڪرن وانگر ننڍا وڏا ھندي ۽ پيسفڪ سمنڊ ۾ پکڙيا پيا آھن. سماترا ٻيٽ جي شروع واري ڪنڊ آچيح وارو علائقو سڏجي ٿو جتي ڪنھن زماني ۾ آچيح سلطنت وڏي طاقتور حڪومت ھئي. انگريزن ۽ ڊچن بھ ملايا ۽ انڊونيشيا تي قبضو ڪرڻ لاءِ پھرين ھن علائقي ۾ ديرو ڄمايو. ملاڪا، پينانگ ۽ سنگاپور تھ گھڻو پوءِ نقشي تي ظاھر ٿيا. سو سماترا ٻيٽ جي ھن شروع واري علائقي کان وٺي انڊونيشيا جي آخري ٻيٽن مالوڪو (Maluku) ۽ ايريان جايا تائين ڊگھائيءَ جو حساب لڳايو وڃي تھ مفاصلو ڇھھ ھزار ڪلوميٽر ٿئي ٿو. ھڪ ھنڌ ويھي انھن سڀني ٻيٽن تي حڪومت ڪرڻ ۽ انتظاميھ کي سنڀالڻ ڪو سولو ڪم ناھي- يعني ڪراچيءَ کان اسلام آباد تائين چار چڪر ٿيا. تپيدارن جو تھ ماپون ڪندي ۽ ڍلون اوڳاڙيندي سر ويندو ھوندو. سرڪاري آفيسرن کي ٽيپ ڏيڻي ھجي تھ کين ڪئپيٽل جڪارتا مان مالوڪو يا ايران جايا موڪلي ڇڏجي جيڪي جايون ڪاري پاڻيءَ کان گھٽ ناھن.
انڊونيشيا جي گاديءَ وارو ھنڌ جڪارتا جنھن ٻيٽ تي آھي ان جو نالو جاوا آھن، سماترا ٻيٽ بعد جاوا ٻيٽ آھي. جاوا سماترا جي اڌ کان بھ ننڍو آھي پر آدمشماريءَ جي حساب سان تمام گھڻو ڳتيل آھي. دنيا ۾ مسلمانن جو سڀ کان وڏو تعداد انڊونيشيا ۾ آھي ۽ ھن ٻيٽ (جاوا) تي رھي ٿو. جاوا جي اڀرندي پڇ وٽ انڊونيشيا جو ھڪ بيحد رومانوي ۽ خوبصورت ٻيٽ سورابايا (Surabaya) آھي. رومانوي ان خيال کان تھ ھن ٻيٽ جي پس منظر ۾ ڪيترائي قصا، ڪھاڻيون ۽ ناول لکيل آھن. ان ٻيٽ جي ڀرسان ھڪ ٻيو ننڍڙو ۽ اوتروئي رومانٽڪ ٻيٽ بالي آھي جنھن تي سڄو سال دنيا جا ماڻھو گھمڻ لاءِ ايندا رھن ٿا. بالي واحد ٻيٽ يا ھنڌ آھي جتي جي ماڻھن جو ھندو ڌرم سان واسطو آھي. جنرل ناليج جي سوالن ۾ اڪثر اھو پڇيو ويندو آھي تھ ھندستان کان علاوھ اھو ڪھڙو ملڪ آھي جتي جو سرڪاري مذھب ھندو ڌرم آھي. ۽ اھو انڊونيشيا جو ھي ٻيٽ بالي آھي. بھر حال ھتي دنيا جي ڇھين نمبر وڏي ٻيٽ سماترا جي ڳالھھ ھلي رھي ھئي جنھن جي پھاڙي سلسلي کي صاف موسم ۾ روزانو پنھنجي گھر جي بالڪني ۽ آفيس جي ڏاکڻي دريءَ مان ڏسندو ھوس. ملاڪا ۾ جتي آئون اٺ سال کن رھيس اتي منھنجو گھر سمنڊ (ملاڪا ڳچي سمنڊ) جي ڪناري تي ھو ۽ سمنڊ جي ان سوڙھي پٽي (Malacca Stait) جنھن جو نالو ملائيشيا جي شھر ملاڪا تان پيو، جي پرئين ڀر ھن ٻيٽ جو ڪنارو ھو. ھي ٻيٽ ايڏو وڏو آھي جو سڄو ملائيشيا (ويسٽ ملائيشيا) ٿائلنڊ جي پکيٽ، سونگڪلا ۽ ھاديائي شھرن کان سنگاپور تائين ھن جو اڌ جيترو ٿو ٿئي.