الطاف شيخ ڪارنر

هي ٻيٽ هي ڪنارا

ھن ڪتاب جو موضوع بنيادي طور تي دنيا جي مختلف ٻيٽ ۽ ڪنارا ۽ اتي رھندڙن ماڻھن متعلق آھي. ھي ڪتاب ڪنھن ھڪ سفر جو داستان ناھي پر ھي سندس زندگيءَ جي سڀني ڪيل سفرن جو نچوڙ آھي. ھي ڪتاب سنڌي پڙھندڙ لاءِ ڄڻ ٻيٽن متعلق معلومات جو ھڪ خزانو آھي، گڏوگڏ ڪراچيءَ جي تفصيلي ذڪر سان گڏ اتي موجود اھم ٻيٽ منھوڙي متعلق پڻ معلومات ڏني وئي آھي.

  • 4.5/5.0
  • 13
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book هي ٻيٽ هي ڪنارا

Glory of the East Kurrachee

ڪراچي پورٽ جي D.C ۽ پائلٽن لاءِ انگريزن جي ڏينھن ۾ 1871)ع ۾) جيڪي خوبصورت گھر منھوڙي ۾ ٺاھيا ويا ھئا اھي 1980ع کان وٺي ڊٺل حالت ۾ آھن. ھي تاريخي گھر ۽ انگريزن جي ڏينھن جا منھوڙي تي ٺھيل مندر، ٽڪاڻا ۽ چرچ وغيره ھڪ لوڪل ڪمپني پرزرويشن آف ڪلچرل ھيريٽيج PCH وارا اجاگر ڪري انھن کي اصلي حالت ڏيڻ چاھين ٿا. ھن ڪمپني PCH جي سربراھھ ھڪ آمريڪن عورت جئنس برنس آھي جيڪا گذريل ڇھھ ست سالن کان ھتي رھي ٿي. ھن جو مڙس 1960ع ۾ لاھور ۾ ڪم ڪندڙ ھارورڊ ائڊائيزري گروپ جو ميمبر ھو. ھو جڏھن بھ لاھور کان ڪراچي ايندو ھو تھ سندس زال (Janice Burns) بھ ھن سان گڏ ايندي ھئي ۽ ڪلفٽن، ھاربر ۽ منھوڙي جھڙيون جايون ضرور گھمندي ھئي. ھينئر ويجھڙائي وارن سالن ۾ ھوءَ آعا خان يونيورسٽيءَ جي ڪميونٽي ھيلٿ سينٽر جي ائسوسيئيٽ پروفيسر ٿي آئي ۽ پراڻين جاين جي ڊٺل حالت ۽ اڻپوري مرمت ڏسي ھن کي خيال آيو تھ ڇو نھ انھن تاريخي جاين جي حالت سڌاري وڃي.
منھوڙي جو خود بھ پنھنجو رومانٽڪ نظارو آھي، ان کان علاوھ سامونڊي ڪنارو(beach) ۽ منھوڙي ٻيٽ تان ڪراچي جو نظارو بيحد سٺو ٿو لڳي. منھوڙي تي لائيٽ ھائوس (اندران نھ تھ ٻاھران ئي سھي) ڏسڻ وٽان آھي. ھي ٻيٽ اھو آھي جتي ھڪ ئي وقت ھندن، عيسائين، سکن ۽ مسلمانن جي سندن عبادتگاھن ڪري دلچسپي قائم آھي. غازي عبدالله شاھھ جنھن جي درگاھھ ڪلفٽن تي آھي ان جو ڀاءُ يوسف شاھھ ھن ٻيٽ (منھوڙي) تي دفن ٿيل آھي. سندس درگاھھ جي اصل ڊيزائين ۽ شڪل تبديل ٿي چڪي آھي جنھن لاءِ برٽش ڪمپنيءَ جي جان پورٽر(جنھن 1777ع ۾ ڪراچي ۽ منھوڙي جو دورو ڪرڻ بعد) ان درگاھھ لاءِ سفيد مزار لکيو آھي. بعد ۾ ڪراچيءَ جو دورو ڪرڻ وارن انگريزن ھن مزار لاءِ لکيو آھي تھ "ڪوبھ جھاز منھوڙي واري پير جي درگاھ" تي نذرانو ڏيڻ بنا بندرگاھھ کان روانو يا ان ۾ داخل ٿي نٿي سگھيو.
منھوڙي ٻيٽ تي موسم جو حال معلوم ڪرڻ لاءِ ھڪ Observatory بھ آھي. ان کان علاوھ ھڪ پراڻي مسجد، ٻھ سکن جا ٽڪاڻا، ھڪ ھندن جو مندر ۽ ٻھ عيسائين جا ڪليسا گھر آھن- ھڪ رومن ڪئٿولڪ وارن لاءِ ھڪ پروٽيسٽنٽن لاءِ.
يوسف شاھھ غازيءَ جو ھر سال عرس بھ ملھايو وڃي ٿو ۽ ھزارين ماڻھو اچيو گڏ ٿين. چوڌاري سمنڊ جو کارو پاڻي ھجڻ جي باوجود بزرگ جي درگاھھ وٽ کوٽايل کوھھ مان مٺو پاڻي اچي ٿو. ان جي ڀر ۾ ٺھيل مسجد ڪئپٽن ڪريم بوندري (يعني رضيھ ڀٽيءَ جي بھ) ڏاڏي ٺھرائي ھئي. عيسائين جو سينٽ پال چرچ 1865ع جو ٺھيل آھي. اھو جھازن تي ايندڙ عيسائي عملي لاءِ ٺھرايو ويو ھو.
بھر حال ھي منھوڙي سان گڏ ڪراچيءَ جو پڻ مختصر احوال آھي جيڪو مٿي لکي چڪو آھيان. ڪراچي-جنھن جي ڪنارن کان موڪلائڻ ۽ پنھنجي وطن رواني ٿيڻ مھل سرچارلس نيپيئر چيو ھو:
“You will yet be the glory of the East; would that I could come again, Kurrachee, to see you in your grandeur…”