لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

هن ڪتاب جي سهيڙ “عاجز” رحمت الله لاشاري ۽ گل حسن “گل” ملڪ جن ڪئي آهي. هي ڪتاب تنظيم فڪر و نظر سنڌ پاران سنڌ سگهڙ سنگت لوڪ ادب تنظيم (سلات) جي سهڪار سان ڇپايو ويو آهي.ٿورائتا آهيون محترم علي حسن ملاح جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي آنلائين ڪتاب گهر ۾ اپلوڊ ڪئي.
Title Cover of book سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

غلام محمد منگي

نالو؛ غلام محمد “مسافر”
پيءَ جو نالو؛ محمد ڇتل منگي
پيدائش؛ 1954ع
تعليم؛ پرائمري چار درجا
سگهڙائپ ۾ استاد؛ الاهي بخش سومرو ۽ والد محمد ڇتل منگي
سگهڙائپ شروعات؛ 1966ع
مڪمل ايڊريس؛ روهڙي شريف محله ڪوٽ مير يعقوب علي شاهه حاصل شاهه ڪالوني روهڙي تعلقه روهڙي ضلعو سکر

[b]سينگار[/b]

سرون سنبل جي خوشبوءِ سهلا صفن تان صدقي
سهه ڪارپيءَ ۾ چڪرن ڪاڪل ڪڙن تان صدقي

سن، مون، منهن مشابهه نه ڪئنچن مقابلي ۾
اڳ اهلي پون چن ڪڪرن جي قافلي ۾
ٿيا ماهه پارا قربان خالص خدن تان صدقي

بر بانگ جي بناوٽ جوزاچندر جي ديهي
پيڪان مست مزگان واٽو رهن ٿا ويهي
ڇيهل ويا ڇم ڇپائي کيئي کنجن تان صدقي

غمرن جا غولچا پڻ مرڪيا مڳل مٿانهون
مشڪ و عنبر کٿوري جهلڪيا مٺل مٿانهون
ڪوڪب شهاب شامل، سوسن سنن تان صدقي

پاٻوهه ساڻ پيارا نازڪ اگر نهارن
قند شير غنچا گفتا ٻوليون مٺيون ٻڌارن
مرجان لعل احمر لائق لبن تان صدقي

اوهر سي عام آهن يد يار جا سخا ۾
بسيار باب برڪت محمد مٺو وفا ۾
ايپل انار، آڙو، زيب و ذقن تان صدقي

ايليفنٽ، هنج، هرنا، نٽ ناز ناز ڇاهي
ڪبڪان ڪرن ٿيون ڪوءِ گت گام انداز ڇاهي
ڪپنجر، ڪپوت، ڪونتر، پپيهل پٻن تان صدقي

طيبہ، عروض، جي پڻ ملي ڀونءِ ته ڀاڳ ڀانيان
محمد جي آ غلامي سرمو اکين ۾ پايان
محبوب هي “مسافر” تنهنجي صحن تان صدقي

[b]سينگار[/b]

مهتاب جي شڪل ۾ چمڪيو شباب تنهنجو
هر گل ۾ خوشبوءِ تنهنجي، معطر لعاب تنهنجو

ڪيفي، ڪنول ڪٽوريون، نيتر کڻي نهاريو
مرڪن، سي منش مرده داور دليون اجاريو
سيد ۽ سيف رحمٰن خاور خطاب تنهنجو

مک ماههِ تابان آڏو جهوڪا جبين جهڪائن
ڪينٽل، ڪَنير، ڪرشن، قدمن ۾ سر سمائن
آ مد تي خود خدا ڪيو انور آداب تنهنجو

ديهي آ قاف قرآن ڪچ ليلته القدر پڻ
ترنڪتا نازور ۽ پنبڙيون ته ولفجر ڄڻ
بربانگ بسم الله هيون مزمل نقاب تنهنجو

رابيل رس ڀريا ڇا موتين جان ٻول ٻولين
مرجان دُر مرن ٿا لب لعل خاص کولين
قند شير شهد کان وڌ گفتو گلاب تنهنجو

ڪومل ڪُراچَ انگڙا ٿم ٿام گتِ گهمڻ جي
هنج لات کي نه آئي اهڙي ڪا پر هلڻ جي
حُسُنِ حَسِين تون آن ناهي جواب تنهنجو

تنهنجي طفيلي مرسل هر دهر ۾ پيو دم آ
شجر، بشر، بحر ۾ اول تنهنجو اسم آ
ڪائنات ڪل جو ڪارڻ هڪڙو حجاب تنهنجو

آدم کان عيسيٰ تائين آيا اهي اشارا
ٿيا بردا بل يقينن يوسف هجن يا دارا
“مسافر منگي” به سنڌ ۾ ڪامل ڪِلاب تنهنجو

[b]صفاتي سينگار[/b]

ڇا نقطي نظم جو شان لکن، افلاڪ مٿان انوار اتم
جتي طور سان محمدي نور مليو ٿيو عينن جو سينگار اتم

ڇا حمد ثنا جي بات ڪجي آ خلق جي خالق ساراهيو
ياسين مزمل طٰہٰ جو آ تاج نبيﷺ کي پارايو
جوهر جهڪو ٿيو چنڊ سندو حسن اڳيان هن هارايو
ٿيا پاڄي پرَ جا اَبَرَ سڀئي شمس اتي پڻ شرمايو
سڄو حسن نَبيﷺ جو حاضر آ پئي هر هنڌ هلي هٻڪار اتم

هليو فرش ڇڏي جڏهن عرش طرف مليو تحفي کي اطهر تي ڇا
مليون مون جهڙن لاءِ معافيون هيون ٿيو راضي پاڻ تي پاڻ خدا
مهمان اهڙو هو مالڪ جو ٻيا پيغمبر ڪل بردا ٿيا
اتي غير وڇوٽي ڪون رهي سامهون صدق جا سجدا ٿيا
جڏهن نور سان نوري پيوند ٿيو ٿي عجب اها کيڪار اتم

هن پياري نبيﷺ جي صدقي ۾ ٿيا ڏت ڏهوڻي ڏات ملي
شيطاني چرخي ڊاهڻ لئه اها خالق کان خيرات ملي
بت عامر جا جنهن ڊهه ڊهه ڪيا تنهن وقت اچڻُ پرڀات ملي
آيو ڀاڱي محمدﷺ مير مٺو اها سائين کان سوغات ملي
سرڪار اڳيان ڀل سخت هجي، ڏيندو پاند پناهه پڳدار اتم

آ امڙ حليمان نالو مٺو ٿي، مرسل جي هيءَ دائي هئي
هي جوڙيو جمال هو پاڻ خدا، رڳو نالي ۾ هيءَ آئي هئي
جتي قدم رکن اتي خير ٿين، اها وڻن ٽڻن ۾ وائي هئي
جتي ڪلمي جو پيو دور هلي، نڪي نفرت ٽانگي ڄائي هئي
مون پنهنجي ڪنن سان عام ٻڌا، ڪن ٻول مٺا ٻڪرار اتم

جنهن تي به نبيءَ جو راز ٿئي، الحاج سي مفتي مان ٿين
خيالي به نظر جي نوري ٿي، سي عالم حفظ قرآن ٿين
جتي قدم سڳورا خاص کڻن، اهي جنت جا عنوان ٿين
برٿر به سو بهشت ٿئي، سا عام اچي سهڪار اتم

تنهنجو نام ناموس وڌايو خدا، تنهنجي عزت جو انداز نه آ
جو راز نه مخفي ڄاڻين ٿو، سو راز خدا جو انداز نه آ
خود خالق جي تخليق جو ڪو، تنهنجي نالي ريءَ آغاز نه آ
جنهن ۾ نه درودن جي وائي، سا نماز نياز نماز نه آ
عرشن جي مٿان به صلواتن جي، عام هلي گفتار اُتم

پرين پارت ٿي هن ٻانهي جي، تنهنجو “منگي” “مسافر” مداحي آ
شل فيض سان دل ٽمٽار ڪرين، هي گولو تنهنجو گدائي آ
تنهنجو “غلام محمد” سڏجان ٿو اها بخت ئي راند رچائي آ
ٿين ٻول قبول عقيدت جا، اسان اها آس لڳائي آ
تڏهن عمر سڄيءَ جو عهد ڪيم، تنهنجا آءٌ به ڪندس اذڪار اتم

[b]صفاتي سينگار[/b]

حسن اطهر هي بي انت آ سوين سينگار حد ناهي
حسينن کان حسين دلبر سهڻو سردار حد ناهي

سروَ کان سونهن ۾ سرسي هي ذلف پاڪ پيچاورَ
نهري سرمائي، سڳنڌر ڏسي قدمين پيا ڪريهرَ
هوا جي لوڏ تي لچڪيا ته ويا واسجي جهنگ جهرَ
کڻي جنت ۾ حوران ويون مڙني مانگ جا معطرَ
نزاڪتدار سي ڪومل، مشڪ مهڪار حد ناهي

ڏسي پرين جي پيشاني ڇڏي چنڊ به چٽائي ويو
ٿي پيو شرم ۾ ڳاڙهو جلوي ۾ هٽائي ويو
ڪري سو پاڻ تي پرزا جوانيءَ کي لٽائي ويو
دنيا جا سون ٻيا ڌاتو ڪري ريزا وهائي ويو
بهشت باغ ارم کان وڌ چمڪ چمڪار حد ناهي

پنبڻين جي پاڪ پهري مان اٿي عين جَي بجلي
سڙي هي سج ٽڪرا ٿئي، سَٺي نه طور ڪا تجلي
هتي خود خدا جو نور آيو بڻجي ڪيف جي ڪجلي
وڏائي وحده جي اچي هن سونهن ۾ سجلي
جڳت ۾ جوڙ جنگاور ابرو اسرار حد ناهي

نزاڪتدار سونڪ آ رنگين رخسار گلالي
ڏسي لب پاڪ سي احمر ٽٽي گل ويا ڇڏي ٽالي
ڇو جو اڪمل آهي جلوو هي ٻيو حسن سڀ مثالي
خوشبودار سڀ ٻوٽا ٿيا خاص هي خالي
ڪنول قربان ٿيا هتڙي گل و گلزار حد ناهي

دنيا جا موتي سڀ سهڻا اچن دندان آڏو دُرَ
حضرت حسن جي حملي ۾ وڃن ڏاريون ڪري ڏوڏرَ
کُلي ستر اگر هڪڙو ٿين نوري اچي نوڪرَ
وڃائن هوش سڀ حورون کلن جنت سندا ڪي درَ
سوين يوسف اچي هر هر ٿين پينار حد ناهي

سندي صورت ڏسڻ جو خيال جڏهن ٿيو پاڪ پرور کي
صاحب ثقلين جي والي پيدا ڪيئين سهڻي سرور کي
ڏسي تصوير پنهنجي سائي ڪيئين آداب انور کي
صَلُو عَليه جو تحفو ڏنائين محب منور کي
سڳوري نور سان اهڙي هلي گفتار حد ناهي

ٿيان راهي مديني ڏي جاڳي اندر ۾ الفت آ
چمان سا چائٺ چشمن سان مڪمل سا محبت آ
ڀلي هو بدعتي سمجهن پر عشق جي عقيدت آ
“غلام محمد” جي بخشش به هتان ٿيندي حقيقت آ
جنت جو اهو آ در ٿين ديدار حد ناهي

[b]صفاتي سينگار[/b]

بتن ۾ پئي ڊهه ڊهه جو آيا سڳورا ڀسم ٿيا ها باطل وڃي خير ٿيا
ڪٽيون ظلمتون ٿيو جو روشن مقدر آيو اهڙو عادل وڃي خير ٿيا

ڀلارن جي ڀاڱي ۾ آيا سي آخري يتيمن کي يا ور هي مولا ملايو
انڌن جي اکين ۾ روان ٿي هي رونق نظر ۾ تني کي نظر نو رآيو
امڙ آمنا جي ڇني ۾ ها سهرا فرشتن اچي گهر هو تنهن سجايو
ابليس جو تخت تالان ٿي ويو ڀڳو ڪيئن غافل وڃي خير ٿيا

لکان لک ٿي مبارڪ دائي حليمان ههڙو چنڊ جهولي ۾ تو ڪيئن جهلايو
نوري نظر جا اشارا ٿيا غيبي ٿيو بخت تنهنجو سڀن کان سوايو
نٻل جسم ڏاچيون ۽ ٻڪريون ٿيون سوکيون ڪڪر رحمتن جو مٿن تن جي آيو
اڃايل اکين اهڙيون عيدان ڪيون جي ٿيا قرب قائل وڃي خير ٿيا

سڳورن انبيائن جي خوابن جا بهتر برابر سي پورا هي تعبير ٿي ويا
آيون عرش وارن جو فوجون فرش تي عرب جا اهي انگ اڪثير ٿي ويا
امن جو علمبر هي اهڙو اچي ويو ذرا ظلم جا هي سڀ زنجير ٿي ويا
پکين جي ها لاتن ۾ ترنم ترانا ٿيا مست مائل وڃي خير ٿيا

بري دور ۾ ڪئي ڀلائي جا مولا رني پئي شرافت جا ڳوڙها سڪا اڄ
ڪلفت جا ٻيڙا سي ٻوڙيا محمدﷺ رڳو رهزنيءَ جا هي چارا چڪا اڄ
ڦٽي باک سچ جي ڪمبيو ڪوڙ ڪينو پٽيا هي ته وحشت جا ٻوٽا پڪا اڄ
هي سرهاڻ ساهن ۾ آئي اچانڪ ٿيا هِزّ حاصل وڃي خير ٿيا

خدا جي خزانن جو وارث وسيلو نوري نعمتن کي ورهائي سگهي ٿو
گهري جنهن جي دل تي ڪري راڄ مرسل ڪفر جي قلعي کي اُڏائي سگهي ٿو
ڪرم جي نظر اڄ به ڪنهن تي ڪري جي سو مديني ۾ ماڻهو گهرائي سگهي ٿو
جڏا جيءَ جنهن جا سنواري سجائي جرڪائي جاهل وڃي خير ٿيا

ثنائن جو صاحب سڳورو سدائين ڪندو آهي اڄ به عطائون اسان لئه
مخاطب ٿيو معراج تي هو خدا سان ڪيائين ٿي ڪيڏيون صدائون اسان لئه
“مسافر” اسان جو آ رهبر وسيلو ڪندو آهي اڄ به شفائون اسان لئه
اميدن سان جهوليون هزارين ڀري ٿو ڪري سرها سائل وڃي خير ٿيا