لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

هن ڪتاب جي سهيڙ “عاجز” رحمت الله لاشاري ۽ گل حسن “گل” ملڪ جن ڪئي آهي. هي ڪتاب تنظيم فڪر و نظر سنڌ پاران سنڌ سگهڙ سنگت لوڪ ادب تنظيم (سلات) جي سهڪار سان ڇپايو ويو آهي.ٿورائتا آهيون محترم علي حسن ملاح جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي آنلائين ڪتاب گهر ۾ اپلوڊ ڪئي.
Title Cover of book سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

صوفي حيدر بخش فقير شر

پهرين جنوري جنم 1943ع ۾ ڳوٺ مينگهو فقير شر تعلقه ٺري ميرواهه ضلع خيرپور ۾ سندس استاد مرحوم مغفور فقير قادر بخش راڄپر هُيس سنڌي ست پڙهي پوءِ انگريزي پڙهيائين 1962ع اپريل ۾ مئٽرڪ جي امتحان ۾ فيل ٿيو، غربت سبب سپليمينٽ نه ڪري سگهيو ۽ ڪڙمت ڪيائين جيڪا اڄ تائين سندس هلندي اچي سگهڙائپ تعليم هلندي 1955ع کان تيرهن سالن جي عمر ۾ ئي شروع ڪيائين ناظران قرآن شريف پڻ پڙهيل آهي 1962ع ۾ ئي ذڪر الاهيءَ لاءِ فقير سائين مهدي شاهه شاهه پور جهانيان کان طلب ورتائين

[b]سينگار [/b]

ابرو ابر عجيب دي هن قرب ونڊيان لاءِ ڪان ڏونهين
سي ته نال اوشاقان لڙدي چهٽ پٽ ڪر تيز ترين طوفان ڏونهين
هوش ڪنون بيهوش ٿيون، جڏان پهس لڳن پيڪان ڏونهين
نينان ڪجليان ڏيون تجليان، ٿيون عاشق ويک مستان ڏونهين
ويکڻ نال لٽيندن جهٽ پٽ عاشق دي جند جان ڏونهين
فوز فياضي فقره فائض شير فلڪ شاهان ڏونهين
رخ انور رخسار رحيمي وڌ خاصان تون خوبان ڏونهين
ويک مشتاق مدهوش ٿيندي هن صورت دي سلطان ڏونهين
لَب لاثاني ڪن جلواني ٿيون هوش عقل حيران ڏونهين
کيوي ڦردي خون دي خاطر لب اهي لاثان ڏونهين
دُردندان ڪون ويکهه لڄائي موتي تي مرجان ڏونهين
تجلي جنهان دي طبق چوڏنهن ڪيتا روشن زمين آسمان ڏونهين
سُڻ سوال “صوفي” دا قبر حشر وچ ڏيسن، علي نبي ته امان ڏونهين

[b]سينگار [/b]

هزارين هن دنيا ۾ هن حسن وارا هزارن ۾
ڏسن محبوب مرن هيڪر ته رهن بيهي خمارن ۾

نظر هيڪر نهاري ڪن ته وڃن سي قرب ۾ ڪڙجي
نه ڦيرن ڪنڌ پوءِ ڪاڏي، نظر کُپُ ڪن نظارن ۾

هلڻ قاعت پسن هيڪر رهن پو دنگ سي دل ۾
چلڻ چارو چُڪي تن جو رهن بيهي قطارن ۾

سڄڻ ٻولي ٻڌن هيڪر وڃي تن گفتگو وسري
ڪري لب بند رهن بيهي تڪن بيهي اشارن ۾

جڏهن مرڪي سندم دلبر وڃن سڀ مست ٿي مئي ۾
طلب دنيا توڙي عقبيٰ نه اچي تن جي آثارن ۾

خماريل نيڻ کڻي دلبر نظر هيڪر ڪري تن ڏي
ته حواس هڙني ختم ٿين سڀ رهي ناهوش هوشيارن ۾

نوازش جي ٿئي ڪنهن تي، ڀلي هجي ڇو نه ڪو ڪوجهو
سو چمڪي چنڊ چوڏهينءَ جيان، نه چمڪ اهڙي ستارن ۾

ڇڏي دشمن دغا جيڪو، اچي جي پيش پريَن پئي
ته ڪري معافي خطائون سڀ لِکن سو لسٽ پيارن ۾

سدا سڪ سوز ۾ “صوفي” پرين توکي پڪاري ٿو
غلامن جي غلامن سان لکو نالو شمارن ۾.

[b]مارواڙي ٻولي[/b]

ابُرُ بسيو بالم اُٿپت سر ٻيک سٽيو ساڌن
سنتن ستسنگيون ڪيون بن ڀو ڳيو برهمنن
جل امرت جوڙ جميعت ٿيو کک چاڪ پرسَن
ساڌو سر سٽ هٿ جوڙ ٻيک ڪري دولهه دا درشن
اِندُرُ شِڪَرِ آوڻ نه دي ملهار رهي محبن
اڀوانُ اُبڊوڳيو ڏِمَ ميٽا ڏوٿيئڙن
راشپتي منتري پيا ڀورل ڀڄن پڙهن
پرک سري پارکند کي ٻيجهو ڪي نه ٻُجهن
هرڻا ڪس هڄي ويا اچي سٽڪا سنگهه وجهن
اندرشن درشن اِڻڪو اڻڪو چئي انمول ڏئي اُنهن
شڪر چندرماهه ارٿ بيرم شهه شهه سينگار ڪرشن
ته به مٽ نه هوڳيو محبوب دا گوهر گلزار گلشن
جانب جڳت ۾ آرو ڳيو کُکُ لاتو لاهوتن
شهجئون شميجان ۾ ڪنداسين دولهه دا درشن
ڪلتاري ڪرمن سڀ سُهَه ٿيندا “صوفي” چوي

[b]سينگار
(انگريزي لفظن ۾)[/b]

سر آءِ ايم سينگ سڪ منجهان پويم پاسيبل
وئي سي ان سنڌي ٽه اٽ سينگار آف سانول
هيئر آف ماءِ حبيبس هيا بيشڪ بيوٽيفل
گولڊ گلٽرس گئون ٿيا پَسي گيسو گوهر گل
آءِ رو ماءِ عجيس هُيا بوَ کان وڌ بيٺل
پئرٽ رهيو پوئتي نوز پسي نرمل
هنڊوا حيرت ۾ پيا سي سموٿ لپس سهڻل
ٽيٿ پسي ويا ٽِنڊُ ڇڏي ڊائمنڊ ٿيا ته ڊٺل
ڪنورزيشن هرڊ آف ماءِ ڪاملس ڪين ڪُڇيا ڪوئل
لعلڻ لُڪُ ٽه ائنيمي ڪري جانب جنهن مهل
ته شوخي اُن جي شيم ۾ رهي مور مٽيل
ڪيئن ڏس گاڊ گڏي ڇڏيو ڪلائوڊ اپ ٽه ڪامل
نائيٽ به ڪيم ائز ڊي وين ڊڊ سرور سمائل
اسٽينڊ اَپ آل ائنيملس جا ئي منجهه جهنگل
ڪال ڪري اسٽون اچن اپ رِوَر ٽه راڻل
فنگر اپ سان فوراَ اچي مُون ڪَرَ محفل
فرينڊس آل فقير چئي هُئا ڳڻن منجهه ڳُتل
مي ول ڊو اَوَرِ ڪيئر دئٽ ڪامل، سختين ۾ “صوفي” چوي

[b]سينگار [/b]

زلف زور آور زيب سان هئا ظاهر زينتدار ميان
پسي پاڪ پيشاني پريئن سندي وڌي پريت وارن جو پيار ميان
ابرو البيلا ته عجيب جا پسي عشق ٿئي اظهار ميان
نين نوراني ناز ڀريا پسي نينهن ٿئي نروار ميان
فِڪرو پسي فُزَ وارو پيا ڦاسن ڦيريدار ميان
لب لاهوتي لعل لاکيڻا لائق لعليدار ميان
دُر دُٿان دلبر پسي پئي ديهيءَ ۾ دهڪار ميان
ويو عقل ته افلاطون کئون پسي عينن سي انوار ميان
دارا سڪندر در گداگر دُرسُ خاطر ديدار ميان
ورنهه خاطر وُسعت آهر ويهي ڪيم ويچار ميان
ته ڪونه ڏٺم ڪائنات اندر ڪامل جهڙو قربدار ميان
هادي “حيدر بخش” ڪندو آه بيحد بدين جو بار ميان
اَنا وَعلي مِنَ النّورُ وَاحِدُ آهه عربيءَ جو اقرار ميان
اُهو سيّد آهه سردار ميان، هن ساٿ سڄي جو “صوفي” چئي

[b]سينگار [/b]

ڪيون مهربانيون مالڪ محمّد مير ڏئي منور
ٿيو ٿيندو نه ٻيو اهڙو اصل هي نور آه انور

اچڻ سان جلد عربيءَ جي بهاريا باغ باغيچا
وئي رحمت مٿان ملڪن سڪل جهر جهنگ ساوا ٿيا
وٺا بادل ڪڪر رحمت ڀڄي ويا زور زحمت جا
ٿيا ڏک ڏور مٿان ڏوٿين سڪايل هاجي رحمت جا
عنايتون ٿيون خاطر عربيءَ اچڻ سان آمنه جي گهر

ڪري پيا ڪوٽ ڪسريٰ جا ڪفر ڪاٽا ويا مٽجي
ڪندا ها جي ظلم زورا تنين جا لوڙهه ويا لٽجي
هلان هيڻن ڪندڙ سڀني سنديون پاڙون وَيون پٽجي
ڏڪاريا ڏيهه جا ڏائڻ ويا سنگدل سڀئي مٽجي
ظلمَ جُهڙ رات ڪاريءَ مان صبح صادق ڪيو سرور

اگر جي چنڊ کي چئي ڏئي ته هلي حب مان اچي هڪدم
ڀلي هجي پنڌ پدمين ڪوهه، ڪري نادير ايندي دم
وڃي پل ۾ موتي پوئتي ڪري تسليم سين سرخم
لاٿو جنهن چنڊ اشاري سان ڏسيو ٻيو ڪو بني آدم
سڄڻ معجز نما آهي سندس ٻيو ڪونه آ همسر

سندو پريَنِ پسينو ڏس عطر عنبر کي طاقت ناهه
مليو قطرو هو مائيءَ کي چون ساڏي سڀئي وهه واهه
پسي خوشبوءِ ڪستوري لاٿي سڀني ڪُفر ڪُلاهه
عطر عنبر کي عاجز ڪيو پگهر پرين سبحان الله
عطر کي پاڪ عربيءَ ڄام ڪيو محبوب آ مُعطر

چوان ڇا شان دَرَ اطهر ملڪ نوري سندس نوڪر
بڻيا درزي ته ڪي دايا ڏين ڊُيوٽي پيا هر هر
سندس بوراق منزل لاءِ سواري پئي مڪي پرور
چوين ٿو مان نبيءَ جهڙو ذرا ڪجهه ڌيان دل ۾ ڌر
هيو ڪڪر رحمت اُپر مرسل مٿان پنهنجي ته ظاهر ڪر

زباني راز جون ڳالهيون ڪري ڪجهه مان ٻڌايان ڇا
ڪري هٿ ساڻ ڪم جيڪو ته خدا ڪِنَ الله چئي رَمَا
وَمَا يَنطِقُ عَنِ الهَوا اِن هُوَ اِلا وَحيٌ يُوحَا
جنهين جو شان جي ڀايان سندس ثاني نه ٻيو ڪو آ
نبي معجز نما آهي نه ٿيءُ همسر شرم ڪو ڪر

اچن در تي سوالي جي ته ڏئي صاحب سخا بڻجي
شفاعت ڪاڻ جي آيا ته ويا صاحب شفا بڻجي
وفائيءَ لاءِ جنهن سڏيو ته بيٺو صاحب وفا بڻجي
بڻيو دشمن سندس جيڪو ويو سو خود خفا بڻجي
خدا هٿ ٻئي وڍيا اُن جا وجهي ڪنڌ ۾ رسو کاٻر

سدا سڪ ۾ رهي “صوفي” گدا پينو سڄڻ تو در
هر دم دل ۾ اهلبيت جي محبت فرض آه مقرر
مدح منقبت مون هر دم، آهي شيوو ناهيان شاعر
شرح شاعري ملي مون دان چڙهي جيئن وير سمنڊ اندر،
ڪڏهن سوالي نه ويو خالي اهڙو لڄپال آهي، پنجتن در