لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

هن ڪتاب جي سهيڙ “عاجز” رحمت الله لاشاري ۽ گل حسن “گل” ملڪ جن ڪئي آهي. هي ڪتاب تنظيم فڪر و نظر سنڌ پاران سنڌ سگهڙ سنگت لوڪ ادب تنظيم (سلات) جي سهڪار سان ڇپايو ويو آهي.ٿورائتا آهيون محترم علي حسن ملاح جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي آنلائين ڪتاب گهر ۾ اپلوڊ ڪئي.
Title Cover of book سهڻل جا سينگار (لوڪ ادب شاعري)

نظير احمد ميمڻ

نظير احمد ولد ستار ڏني ميمڻ جو بنيادي تعلق مٽياري تعلقي جي ديهه ابڙيجاڻيءَ ۾ قائم ڳوٺ گل وسيءَ سان آهي جتي پاڻ 1964ع ۾ ڄائو هو پرائمريءَ جا پنج درجا ويجهي ڳوٺ ماڪن شاهه جي وسيءَ ۾ پڙهيائين ۽ پوءِ هارپي جي ڪم ۾ مائٽن جو هٿ ونڊائڻ لڳو. 80 واري ڏهاڪي ۾ پيدا ٿيل بدامنيءَ ڪري 1983ع ۾ سڄي ڳوٺ لڏ پلاڻ ڪري ٻيا ٿاڪ وسائڻ جو فيصلو ڪيو. اهڙيءَ طرح ڳوٺ جي اڪثر آبادي مٽياريءَ جي پوليس اسٽيشن ويجهو ميمڻ ڪالوني ٻڌي اچي ويٺي. ڳوٺ ۾ سندس خاندان گهڻي قدر زراعت پيشه هو. پر شهر ۾ اچڻ بعد واپار وڙي ۾ به لڳي ويو. خود نظير احمد ۽ سندس ڪي ڀائر ٺيڪيداريءَ جي ڪم سان لاڳاپجي ويا. نظير احمد ميمڻ جو والد ستار ڏنو ولد گل محمد ميمڻ پاڻ به سگهڙ هو. هڪ لحاظ کان چئي سگهجي ٿو ته لوڪ ادب سان سندس دلچسپي موروثي آهي. پر هن باقاعدي لوڪ ادب تي طبع آزمائي 1993ع ۾ شروع ڪئي، جڏهن سندس واسطو يارمحمد ٻگهئي سان ٿيو، جيڪو سنڌ جو مشهور سگهڙ آهي ۽ جنهن جي صحبت کيس لوڪ ادب جي صنفن تي باقاعدي طبع آزمائي ڪرڻ تي مجبور ڪري ڇڏيو.
نظير احمد ميمڻ ميڊيا جي مختلف ذريعن جهڙوڪ؛ ريڊيو، ٽي ويءَ تي پنهنجو فن پيش ڪري چڪو آهي ۽ اخبارن ۽ رسالن ۾ به سندس شاعري ڇپجندي رهندي آهي. پاڻ لوڪ ادب جي حوالي سان به ڪم ڪرڻ جي سلسلي ۾ گهڻو متحرڪ رهيو آهي سنڌ سگهڙ لوڪ ادب تنظيم سلات قائم ڪندڙ بنيادي ماڻهن منجهان هڪ آهي.
فن جي حوالي سان کيس ڪافي ايوارڊ ۽ شيلڊون پڻ ملي چڪيون آهن، جهڙوڪ؛ دولهه دريا خان ايوارڊ، سگهڙ محمد امين سنياسي ايوارڊ، مٽياري مددگار فورم ايوارڊ ۽ ٻيا ايوارڊ. هن لوڪ ادب جي صنفن مان خاص طور تي سينگار شاعري، ڳجهارت، نصيحت، پهاڪن وغيره تي طبع آزمائي ڪئي آهي سندس هڪ ڪتاب “صدين جي سوغات” ڇپجي چڪو آهي. هن ڏور بيتن تي مشتمل هڪ ڪتاب ڌار مرتب ڪيو آهي، جيڪو پڻ جلد ئي ميدان ۾ آندو ويندو.

[b]سينگار [/b]

ڪاڪل ڇڏي ڪلهن تان جي وير ورائي وار
ته زلف سياه سڄڻ اڳيان ڇا ڪڪر ڪندا ڪار
ڇنڊي جي ڇوه مان ته نانگ نه ٿين نروار
تند زلف تاب اڳيان بجليون سڀ بيڪار
اليهر تليهر عجيب اڳيان گرگ ٿين سڀ غار
“ميمڻ” مٽ نه محبوب جو ڀل لڏن لک هزار
جا “نظير” ڪيم نهار مثل نه ڏٺم محبوب جو

[b]سينگار[/b]

چڪور ايڏو چنڊ تي تو چريا رکيو چاهه
ڏسي هن حُسن کي سڪي ويو ٿئي ساهه
ڀنڀو ليو رهين بر ۾ رليا ڇڏي راهه
ڏسين جي محبوب منهنجو ته واتان نڪرئي واهه
جي ٻاهتر مان ٻاجهارو کولي هڪ پلاهه
ته اڀري نه وري اُڀ تي نه تک بچيس تاءُ
نه ڳاڻيٽو رهي ڳول ۾ نه ڏينهن هفتا ماهه
جا “نظير” ڪيم نگاهه، پر مثل نه هو محبوب جو

[b]سينگار (ڏهس هاٿين جا نالا)[/b]

هلڻ ڏسي حبيب جو ٿيا چينچل سڀئي چور
هاٿي هنڌَ مٽائي دهلي ويا سڀ دُور
گنير گس ڇڏي ماڳ نه وريا مور
گيدان مان گُوهه وئي سنکر ڇڏيو سور
ڪُنجل ڪن کڙا ڪيا هرني ٿيو هور
فلڪ وئي فيل مان گج نه چريو گور
مڪني ماٺ ۾ ٽل وڃائي ٽور
“ميمڻ” مڙيا سڀ مور هلڻ ڏسي حبيب جو

[b]سينگارصفاتي [/b]

سهڻي منهنجي سردار جو ناهي جوڙ جهان ۾
حورون پريون حيران ٿيون غلغلو غُلمان ۾
سائين خود صلوات پڙهي سهڻي نبيءَ جي شان ۾
قصو منهنجي ڪامل جو قادر ڏنو قرآن ۾
سيرت صورت سهڻي سڀ خوبيون ڀليون خان ۾
ابر ڪڪر اجهي ويا جلوو پسي جوان ۾
پانو پُونو پُنرو ۽ چنڊ ڪريو چوگان ۾
ويو جلوو پکڙي جوءِ ۾ ٿي بهاري بستان ۾
ڪبڪ ڊيل ڪنبي وئي جي محب گهمي ميدان ۾
مور هاٿي مات ٿين نه جوتِ رهي جان ۾
پير مبارڪ پرين رکي واري ڪنهن ويران ۾
ته ٿين باغ بهاريون گل ڦل گلستان ۾
لکي ڇا لکان نه آهي زور ايڏو زبان ۾
مولا مارج “ميمڻ” کي عربيءَ جي ايوان ۾
تو سگهه وڏي سبحان ۾، آهيان نياز مند “نظير” چئي.

[b]سينگار صفاتي[/b]

جاچي ڏٺم جهان آ سهڻل جي سينگار تي پهرو
حورون پريون هر حسينن جو سڄڻ سردار تي پهرو
جو وڻڪ وڄن ڀي ڏنو دلبر جي ديدار تي پهرو
ڪيفي ڪاريون ڪنڍيون ڍولڻ جي ڍار تي پهرو
لبن جي لالاڻ ڏنو لبي مينار تي پهرو
منهن ۾ محبوب جو ڏندن جي ڏهڪار تي پهرو
چؤطرف چمڪار ڄڻ درن جو دلدار تي پهرو
جتي پير رکيو پرينءَ ان پيزار تي پهرو
ڀؤنري ڏسي پٽ تي درس ڏنو درٻار تي پهرو
ڪيسر ڪري پٽ پئي هاپوش جو منهن انوار تي پهرو
“نظير” نرمل نڪري ناز مان ته لڳي بازار تي پهرو
“ميمڻ” مالڪ ڏنو محبوب لاءِ سڄي سنسار تي پهرو

[b]سينگار (ڏهس اُٺن جا نالا)[/b]

اچڻ ٿيو عجيب جو ته ليڙن ڇڏيا لڪ
بودلا بار ڇڏي واري واريئون نه وک
مستي وئي مهرين مان چانگن نه وڌا چڪ
اٺ بيٺا ۽ عجيب اڳيان بار ڇڏي بيهڪ
ڍاٽِن ڊاوکان مور نه چري مڪ
روڏا کوڙي گوڏا ڍاري ڪيئون ڍڪ
گورن گاهه ڇڏي ڪئي وير اڳيان وِهڪ
“نظير” ڪنواٺ ڪنڌ نمائي ڏٺي جانب جي جهلڪ
جنهن پرين منهنجي پِڪ، هئا کارا کوه مٺا ڪيا