آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

پير علي محمد راشدي ھڪ سياستدان، صحافي، وزير ۽ سفير ھجڻ سان گڏ ھڪ منفرد انداز وارو ليکڪ بہ رھيو آھي. هن ڪتاب ۾ پير صاحب سنڌ جي سياست، صحافت، ادب ۽ ٻين شعبن جي شخصيتن بابت نرالي انداز ۾ ذڪر ڪيو آهي ۽ ھن ڪتاب کي تاريخ ساز ڪتاب جي حيثيت ڏني آهي. ھن ڪتاب ۾ ليکڪ پنھنجي دور جي وڏيرڪي زندگي جي تصوير ۽ سنڌ جي ڪيترين ئي مشھور ۽ عام شخصيتن ۽ واقعن جو ذڪر ڪيو آھي.

Title Cover of book اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

جناب پير محمد صالح شاھہ صاحب رحمت ﷲ عليہ

درگاھہ راڻيپور جو سجادہ نشين، پنھنجي دؤر اندر وڏي اثر جو صاحب هو. سنڌ ۽ بلوچستان اندر سندس مريد پکڙيل هوندا هئا،. وڏا ماڻھو بہ کيس گهڻي قدر مڃيندا هئا. سندس درگاھہ کي ”دستگير جو دروازو“ سمجهيو ويندو هو. ڄٽ کي ڪھڙي مجال هئي، جو بادشاھہ پير کي پٺي ڏئي! شڪار جو شوق هوس. سٺا هٿيار پسند ڪندو هو. رهائش ۽ اٿڻي - ويھڻي پيراڻي شان سان. ”جنن“ ۽ ”جادوءَ“ جا سٽيل مريض کانئس سڳو ڌاڳو ڪرائيندا هئا.
ڪيتريون ڪافيون ساڻس منسوب آهن. سندس هڪ ڪافي تہ ڪجهہ سال ساريءَ اپر سنڌ تي ڇانيل رهي، ننڍو وڏو پيو جهونگاريندو هو. ٿلھہ هوس:
”مٺا مارو، ﷲ آڻئي، دلين جا داغ وڃ ڌوئي!“
سنڌ جي ٻين وڏن خاندانن وانگر، پير صاحب مرحوم بہ انگريزن جو وفادار هو. پھرين عالمگير جنگ (1914 - 1918ع) کان پوءِ خلافت تحريڪ شروع ٿي (جنھن جو ذڪر ڪنھن ٻيءَ جاءِ تي ايندو.) ان تحريڪ جي خلاف انگريزن ”امن سڀا“ نالي جماعتون کڙيون ڪرايون. انھن جماعتن جو سڀ کان وڏو گڏيل ميڙ، راڻيپور ۾، پير صاحب مرحوم جي زير سايي ڪرايو ويو، جنھن ۾ ساريءَ سنڌ جا سرڪاري وفادار اچي شامل ٿيا. ان سبب ڪري، خلافتي خيال جي اخبارن ۾ گهڻي وقت تائين پير صاحب تي نڪتہ چيني ٿيندي رهي. پر اهو زمانو ٻيو هو، ڪنھن ٿي اخبارن جي پرواھہ ڪئي؟ انگريز سرڪار ۽ ان جا عملدار راضي رهن، ٻئي ڪنھن جي ڪھڙي ڪاڻ؟ خيرپور جا مير صاحب سندس وڏو خيال رکندا هئا.