آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

پير علي محمد راشدي ھڪ سياستدان، صحافي، وزير ۽ سفير ھجڻ سان گڏ ھڪ منفرد انداز وارو ليکڪ بہ رھيو آھي. هن ڪتاب ۾ پير صاحب سنڌ جي سياست، صحافت، ادب ۽ ٻين شعبن جي شخصيتن بابت نرالي انداز ۾ ذڪر ڪيو آهي ۽ ھن ڪتاب کي تاريخ ساز ڪتاب جي حيثيت ڏني آهي. ھن ڪتاب ۾ ليکڪ پنھنجي دور جي وڏيرڪي زندگي جي تصوير ۽ سنڌ جي ڪيترين ئي مشھور ۽ عام شخصيتن ۽ واقعن جو ذڪر ڪيو آھي.

Title Cover of book اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

علي حسن خان گهانگهرو

مرحوم علي نواز خان جو سؤٽ، علي حسن خان گهانگهرو، تہ خلافت تحريڪ جي هڪ تاريخي شخصيت ٿي گذريو هو. سڀ کان پھرين، تحريڪ جي سلسلي ۾، بغاوت جو مقدمو مٿس هليو هو. الزام هيءُ هوس تہ هن ماڻھن کي وطن ڇڏي، افغانستان ڏانھن هجرت ڪري وڃڻ لاءِ آمادہ ٿي ڪيو: اُن دؤر جو اهو هڪ زبردست مقدمو بڻجي پيو هو. پوليس عملدارن پاڙي جي ڪيترن زميندارن کي بطور شاهد جي آڻي پيش ڪيو. اپر سنڌ ۾ ٿرٿلو پئجي ويو. مقدمو لاڙڪاڻي جي ڊسٽرڪٽ ماجسٽريٽ، ايڪٽ (A.S.V Acott) نالي انگريز وٽ هليو. مرحوم علي حسن خان پاران، بطور وڪيل، لاڙڪاڻي وارو رئيس غلام محمد غلام علي وڪيل پيش ٿيو، جنھن مقدمي هلندي پنھنجي قانوندانيءَ جا وڏا جوهر ڏيکاريا، نتيجو اهو نڪتو جو خود انگريز ڊسٽرڪٽ ماجسٽريٽ انگريزن جي باغيءَ کي بيقصور ٺھرائي، آزاد ڪري ڇڏيو. انصاف ٿيندو هو، حاڪم بيشڪ ڌاريا هوندا هئا، پر عدل ۽ انصاف جي معاملي ۾ رک رکاوت ڪانہ ڪندا هئا. اهو ئي سبب هو جو سندن حڪومت ايترو وقت، اهڙي شان ۽ مان سان هلندي رهي. جنھن حڪومت انصاف جي اصولن کان انحراف ڪيو، ان جي ڪھڙي ساک، ۽ ان جي مستقبل ۽ بقاءَ جو ڪھڙو يقين؟
علي حسن خان مقدمي مان آزاد ٿيڻ بعد ستت ئي انتقال ڪري ويو، ۽ سندس سياسي ورثو علي نواز خان جي حصي ۾ آيو، جنھن بعد جي ڦِريل سياسي حالتن پٽاندڙ ايترو ئي ڪافي سمجهيو تہ ڌارين حاڪمن سان قطع تعلق قائم رهي. ڪفايت شعار هوندو هو، ۽ دور انديش. پنھنجيءَ املاڪ کي چڱيءَ طرح سنڀاليائين، ۽ اولاد جي تعليم جو خاص اونو رکندو آيو. ﷲ تعاليٰ کيس غريق رحمت ڪري!