آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

پير علي محمد راشدي ھڪ سياستدان، صحافي، وزير ۽ سفير ھجڻ سان گڏ ھڪ منفرد انداز وارو ليکڪ بہ رھيو آھي. هن ڪتاب ۾ پير صاحب سنڌ جي سياست، صحافت، ادب ۽ ٻين شعبن جي شخصيتن بابت نرالي انداز ۾ ذڪر ڪيو آهي ۽ ھن ڪتاب کي تاريخ ساز ڪتاب جي حيثيت ڏني آهي. ھن ڪتاب ۾ ليکڪ پنھنجي دور جي وڏيرڪي زندگي جي تصوير ۽ سنڌ جي ڪيترين ئي مشھور ۽ عام شخصيتن ۽ واقعن جو ذڪر ڪيو آھي.

Title Cover of book اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

سيد صادق علي شاھہ مرحوم

روهڙيءَ جي معزز ڪوٽائي سادات خاندان جو سردار هو، فرسٽ ڪلاس جاگيردار، ۽ اڳوڻي زماني جي اميرانہ روايتن جو آئينہ دار. جاگيرن مان آمدني گهٽجي ويئي، حصيدارن جو تعداد وڌي ويو، نہ قديمي قدر رهيا نہ قدردان حاڪم، پر صادق علي شاھہ مرحوم وس آهر پنھنجي وقار ۽ پراڻين خانداني روايتن کي قائم رکيو. محلاتن جو زمانو گذري ويو، تہ ڪوٽ جي ڪنڊ تي هڪ اُنچو دڙو ڏسي، ان تي اوطاق ٺھرايائين. هڪ ڪمرو، هڪ ورانڊو، آڳر ۾ اڳڻ، اڳڻ ۾ جهَلي لڳل، ڪمري کي سينگارڻ لاءِ سخت ڪوشش ٿيل، کٽ تي هر وقت ريشمي بسترو وڇايل، سامھون ڪرسين جي صف، وچ ۾ ٽيبل، ڀت تي ڪئلينڊر ۽ قطعا. هڪ دفعو سڄو سامان آڳر ۾ رکرائي، پاڻ ۽ پُٽَ، وچ ۾ ويھي، فوٽو ڪڍرايائون. سندن پويان سندن ملازم بندوقون ۽ تراريون ڪلھن تي رکي بيٺا. فوٽوءَ وقت هڪ نيٽ جي ڪرسي ٻاهر رهجي ويئي هئي: ان گهٽتائيءَ کي پوري ڪرڻ لاءِ، فوٽو گرافر کي بعد ۾ هٿ سان هڪ وڌيڪ ڪرسيءَ جو نقش، ٺھيل فوٽوءَ مٿان چٽڻو پيو. روهڙيءَ جي هڪ هيءَ رسم بہ هوندي هئي تہ محرم جي جلوس ۾ ڪوٽائي سردار ۽ سندن سپاهي اگهاڙيون تراريون کڻي هلن. جلوس رات جو نڪرندو هو، شايد ڪنھن زماني ۾ سنين جي خوف کان اها حفاظتي تدبير رائج ڪئي ويئي هئي. سائين صادق علي شاھہ پڇاڙيءَ تائين اهو حق هٿان نہ ڇڏيو. محرم رات آئي، ۽ مرحوم تراريون کڻائي اچي شامل ٿيو.
مھمان نوازيءَ ۽ واعدي جي سچائي سندس خاص خوبيون هيون. هڪ ڏينھن ڪنھن اليڪشن جي سلسلي ۾ مون کيس ووٽ لاءِ عرض ڪيو. پاڻ واعدو ڏنائين. پولنگ واري ڏينھن سخت بيمار هو، پر پاڻ کٽ تي کڻائي بہ اچي ووٽ داخل ڪيائين.
صورت جي سينگار جو بہ گهڻو خيال هوندو هوس، ٻاهر نڪرندو تہ ٺھي ٺڪي، سينڌ سرمو ڪري - مٿي تي بوسڪيءَ جي پڳ، بوسڪيءَ جي قميص، کُنڀيل ۽ چڱيءَ طرح چُڻيل سلوار، الپاڪي جو ڪوٽ، ڪوٽ جي کيسي مان سوني زنجيري لڙڪندي رهندي. ڪوٽ جا ٻيڙا هرگز بند نہ ڪبا، جيئن قميص ۾ لڳل سونن بٽڻن جي قطار نگاهن کان غائب نہ رهي.
سندس دستر خوان تي موسم آهر روهڙيءَ جو پڪل مشھور پلو ضرور موجود هوندو. البت حلوي ۽ سَيِن لاءِ تہ موسم جي محتاجي ڪانہ ٿئي!

_________________
(1) بعد ۾ ٻڌڻ ۾ آيو تہ انھن ڪاغذن مان گهڻا اڏوهي لڳڻ ڪري ضايع ٿي ويا، ۽ مالڪن درياھہ ۾ اڇلائي ڇڏيا.
(2) شمس العلماءُ ڊاڪٽر دائود پوٽو صاحب انھن ڏينھن ۾ بمبئيءَ جي اسماعيل ڪاليج (انڌيري) جو پروفيسر هوندو هو