آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

پير علي محمد راشدي ھڪ سياستدان، صحافي، وزير ۽ سفير ھجڻ سان گڏ ھڪ منفرد انداز وارو ليکڪ بہ رھيو آھي. هن ڪتاب ۾ پير صاحب سنڌ جي سياست، صحافت، ادب ۽ ٻين شعبن جي شخصيتن بابت نرالي انداز ۾ ذڪر ڪيو آهي ۽ ھن ڪتاب کي تاريخ ساز ڪتاب جي حيثيت ڏني آهي. ھن ڪتاب ۾ ليکڪ پنھنجي دور جي وڏيرڪي زندگي جي تصوير ۽ سنڌ جي ڪيترين ئي مشھور ۽ عام شخصيتن ۽ واقعن جو ذڪر ڪيو آھي.

Title Cover of book اھي ڏينھن اھي شينھن (ٽئي جلد)

مولوي غلام محمد صاحب مھيسر رحمت ﷲ عليہ

گمبٽ تعلقي ۾، کھڙن جي ڳوٺ جي ڀر ۾، مھيسرن جي وانڍ (يعني ڪمالديري) ۾ رهندو هو. عالم هو، پر فقير قسم جو. علم جي پختگيءَ جو پھريون نشان آهي تہ انسان جي طبيعت ۾ نرمي ۽ نوڙت پيدا ٿئي. عالم سڏائي، ۽ غرور ڪري، - سمجهو تہ پڙهيو آهي، پر ڪڙهيو ڪو نہ آهي. مولوي صاحب مرحوم کي ڪو ڏسندو تہ ائين سمجهندو، گويا ڪو معمولي هاري قسم جو ڳوٺاڻو آهي. هڪ دفعي وانڍ کان ٻاهر نڪري ويو. ڪنھن گهوڙيسوار رستو پڇيس، ۽ گهوڙي جي اڳ ۾ هلي ان رستي تائين پھچائڻ جي فرمائش ڪيس. بلاتامل، گهوڙي جي اڳيان ڪنجڪي بڻيو، ڊوڙندو ويو! قد جو وچولو، بت ۾ سنھو، سفيد سنھاري، گهڻو ڪري موڱي رنگ جا کوميل ۽ ٿلھي ڪپڙي مان ٺھيل لٽا پائيندو هو. ڪوشش ڪندو هو تہ علم ۽ فقيري، ٻنھي کي لڪائي. گهڻي تعداد ۾ ماڻھو کانئس دعا پنڻ ويندا هئا. دعا سان گڏ مھمانداري ۽ خدمت بہ ڪندو هون. چوندو هو: ”ابا، منھنجو ظاهري حال ڏسي خواھہ مخواھہ پيا مون کي فقير سمجهو ۽ پاڻ کي اجائي تڪليف ڏيو.“
مرحوم نظر علي خان آغا (جيڪو ”سنڌ زميندار“ پريس ۾ ملازمت واري زماني ۾ پريس جو مئنيجر هو، ۽ جنھن جو ذڪر ٻيءَ جاءِ تي ڪندس) جو مرشد هو. آغا مرحوم مون کي هڪ - ٻہ دفعا سندس خدمت ۾ وٺي ويو.
هڪ دفعي مون کانئس پڇيو تہ اڳئين زماني ۾ اهل ﷲ ڪثرت سان نظر ايندا هئا. سندن ذڪر سان تاريخ جا ڪتاب ڀريل نظر اچن ٿا. اڄڪلھہ ڪھڙو سبب آهي جو ڪو بہ اهل ﷲ نظر ڪو نہ ٿو اچي؟“
فرمايائين: ”بزار ۾ دڪاندار اُهو ئي سامان آڻي رکندا آهن، جنھن جا خريدار هوندا آهن. هينئر جڏهن تہ ان وٿ جا خريدار ئي ختم ٿي ويا آهن، تہ دڪاندارن کي ڪھڙي ضرورت پيئي آهي جو اها وٿ آڻي بزار ۾ رکن؟“