مصنف جي باري ۾
قاضي مقصود احمد جو نالو سنڌ جي ادبي لڏي لاءِ نئون ڪونهي. پاڻ شاعر ته آهي، پر ان سان گڏ سندس ٻيو وڏو ڪم سنڌ جي تاريخ ۽ نسلن جي حوالي سان ڪيل تحقيق تي مشتمل آهي، جنهن ۾ پاڻ نه رڳو تاريخ کي نئين انداز ۾ سمجهڻ جو ڏس ڏئي ٿو، بلڪه پراڻين روايتن مان نوان نتيجا ڪڍي اصل حقيقتن کي نروار ڪندي به نظر اچي ٿو. سندس پهريون ڪتاب شعري مجموعو ”مند نه آهي ماٺ جي“ جي نالي سان 1997ع ۾ ڇپيو. ان کان پوءِ 2004ع ۾ ”مسلمان ٻارن جا نالا“ جي نالي سان نالن جي معنائن سميت سندس هڪ ڪتاب منظر تي آيو. جنهن کان پوءِ ڪافي عرصي کان سهيڙيل مٽياريءَ جي تاريخ تي لکيل ضخيم ڪتاب ”تاريخ مٽياري“ جي نالي سان 2006ع ۾ شايع ٿيو. جنهن ۾ مٽياريءَ جي علمي ۽ تاريخي اهميت کي تمام سهڻي نموني سان پڌرو ڪيو ويو آهي. ان کان سواءِ سيرت تي لکيل مشهور ڪتاب ”الرحيق المختوم“ جو سنڌي ترجمو به ڪيائين، جيڪو 2008ع ۽ 2014ع ۾ ٻه ڀيرا ڇپجي چڪو آهي. سنڌ جي هڪ سورهيه ڏاتار لاکي ڦلاڻيءَ تي لکيل مضمونن کي سهيڙڻ جو ڪم پڻ سندس هٿان پايهءِ تڪميل تي پهچي چڪو آهي، جيڪو پڻ پنهنجي جڳهه تي سنڌ ۽ ڪڇ جي تاريخ جي حوالي سان اهم حيثيت رکي ٿو. اهو ڪتاب 2010ع ۾ ڇپيو. جڏهن ته گذريل سال2014ع ۾ صحيح بخاريءَ جو، محمد دائود راز جي لکيل شرح سميت، سنڌي ترجمو ڪيو اٿس، جيڪو اڃا منظر تي نه آيو آهي. وڏي ڳالهه اها به آهي ته قاضي مقصود نه رڳو پنهنجيون لکڻيون منظر تي آنديون آهن، بلڪه پنهنجي اداري ”علمي ادبي اشاعت گهر مٽياري“ پاران مختلف دوستن جا ڪتاب پڻ شايع ڪرائي چڪو آهي. جن جي پٺيان صرف ۽ صرف مٽياريءَ جي ان علمي اوج کي نروار ڪرڻ جو جذبو ڪارفرما آهي، جنهن جو ذڪر تاريخ جي ڪتابن ۾ نظر ايندو آهي. اهي سڀ ڪم سرانجام ڏيڻ دوران به سندس حساس فطرت کيس پنهنجي شاعراڻي ڏات کي اظهارڻ تي مجبور ڪندي رهي آهي. ان جي نتيجي ۾ ئي اڄ سندس شاعريءَ جو هيءُ ٻيو مجموعو اسان جي اداري ”سوجهرو پبليڪيشن مٽياري“ پاران شايع ٿي پڌرو ٿي چڪو آهي. هن ڪتاب جي اشاعت بعد، مون کي اميد آهي ته سنڌ جي تاريخ ۽ نسلن تي ڪيل ڪم به جلد اڪلائي پڙهندڙن جي آڏو پيش ڪندو. ڇو ته سنڌ کي هن وقت سنجيده تحقيق جي شديد ضرورت آهي.
تاريخ: 02 آڪٽوبر 2015ع
ڊاڪٽر عبدالرزاق ميمڻ
مٽياري