شاعري

ديوان مفتون (مولانا عبدالغفور ’مفتون‘ ھمايونيءَ جو ڪلام)

ديوان مفتون ۾ مولانا عبدالغفور همايونيءَ جي ولادت، سوانح، خاندان جي احوال، مولانا جي شاگردن، همعصرن، پونيرن ۽ ڪتابن جي احوال سان گڏ سندس شاعري شامل آهي. هي ديوان غزلن جو نہ آهي، پر هن ۾ مولانا مفتون همايونيءَ جون 116 ڪافيون شامل آهن، جيڪي نج سنڌي ٻوليءَ جو اعليٰ نمونو آهن. 

Title Cover of book ديوان مفتون (مولانا عبدالغفور ’مفتون‘ ھمايونيءَ جو ڪلام)

تاريخي قطعا

علم ادب سان تعلق رکندڙ طبقي جي دلچسپيءَ لاءِ هتي اهي تاريخي قطعا پيش ڪجن ٿا، جيڪي وقت جي عالمن ۽ شاعرن هن تذڪري جي سلسلي ۾ ترتيب ڏنا هئا.
پھريان اهو فارسي قطعو درج ڪجي ٿو، جو مولوي محمد ابراهيم ”ئاظم“ ياسيني ميان محمد يعقوب جي يادگار ۾ مسجد لاءِ لکيو هو. هي قطعو اڃا تائين همايون. جي جامع مسجد جي اندرين وڏي دروازي تي ڪاشيڪاريءَ ۾ لکيل آهي:

حضرتِ يعقوب آن عالي مقام،
رهنمائي ملتِ خير الانام.
والدِ علامہ عبدالغفور،
اَنڪ بوده، مقتدايان را امام.
در همايون مسجدي تعمير ڪرد،
خوش نما فرخ لقا دلڪش تمام.
بھر تاريخ ِ بناي پاڪ او،
گفت ناظم ثاني ِ بيت الحرام
(1253 هجري)

ٻيو فارسي قطعو خليفي ميان محمد يعقوب جي وفات متعلق آهي.
هي قطعو مولوي محمد قاسم هاشمي ڳڙهي ياسين جي مشھور عالم جو لکيل آهي:
حضرت يعقوب آن نورالھديٰ سر چشم دين،
ڪامل و علامہ و فيِاض، خورشيد زمان.
چونڪ فيضش بو د نورِ هر دو عالم باليقين،
”هاشمي“ تاريخ او گفته: چراغِ دوجھان.
(1273هجري)

پڇاريءَ ۾ فارسيءَ جو اهو قطعو پيش ڪجي ٿو، جو مولانا مفتون جي انتقال تي سردار گل محمد خان ”زيب“ مگسيءَ جو تحرير ڪيل آهي.
اِستاذي فاضلِ همايون، اَن شمس زمان شھاب گيتي،
روپوش چوگشت گفت هاتف، پنھان شد آفتاب گيتي.
(1336هجري)